Tegenwoordig beschik ik over de volledige programmatuur van Adobe, omdat ik bijvoorbeeld ook doe aan grafische vormgeving. Zo maakte ik opnieuw kennis met Lightroom. Het pakket is veel te uitgebreid om hier volledig te behandelen, daarom bespreek ik vijf elementen waar iedere natuurfotograaf zijn voordeel mee kan doen. Hoewel Lightroom mijn volledige bestandsbibliotheek vormt, beperken we ons tot de hier misschien wat minder bekende module ‘ontwikkelen’.
1. Grijsverloopfilter
Lightroom maakt gebruik van dezelfde RAW-editor als Photoshop. Je kunt in Lightroom dan ook veel bewerkingen doen. Het digitale grijsverloopfilter is voor de landschapsfotograaf een buitengewoon handige tool.
Natuurlijk probeer je in het veld de balans tussen lucht en landschap zo goed mogelijk te krijgen, maar de lucht op de foto kan alsnog te flets worden, zonder al te veel details. Toch zitten die details wel degelijk in het RAW-bestand, mits de lucht natuurlijk niet te ver overbelicht is geraakt. Met een digitaal ‘gegradueerd filter’ kun je de belichting corrigeren. Opgaande elementen, zoals bomen, worden dan ook donkerder. Beter is gebruik te maken van het drukken van hooglichten. Indien nodig kun je de scherpte, het contrast en de verzadiging nog wat aanzetten om de details in de lucht sprekender te maken. Het tegenovergestelde werkt uiteraard ook: een iets te donker landschap kun je met het gradueel filter oplichten.



2. Nevel verwijderen / dehaze
Zoals gezegd, zit er veel informatie verborgen in een RAW. Soms krijg je met een digitaal verloopfilter of het drukken van hooglichten ook niet alle details terug uit de lucht. Sinds kort beschikt Lightroom over een ‘dehaze’ functie. Met deze schuifregelaar kun je de hoeveelheid mist in een landschap laten afnemen (of toenemen), maar je kunt er ook allerlei details mee terug krijgen in de lucht, beter dan met welke andere tool dan ook! Ook de bleke reflecties op water, wanneer je je polarisatiefilter niet gebruikt, kun je op deze manier krachtig onderdrukken. Kan dat dan niet met de andere schuifregelaars? Natuurlijk wel, maar dan ben je wel even aan het prutsen; met de dehaze-functie gaat het in een oogwenk.



3. Panorama
Een speciaal panoramaprogramma is niet meer nodig. Selecteer in de ‘ontwikkelmodus’ meerdere foto’s. Met een druk op de rechter muisknop kun je de foto’s vervolgens samenvoegen tot panorama. Kies voor projectie -> cilindrisch en laat Lightroom de witte randjes automatisch bijsnijden. Het resultaat is een dng-bestand, een RAW-bestand dus, waarin je eindeloze nabewerkingsmogelijkheden behoudt. Bij hele grote panorama’s kost het wel wat tijd om dit soort zware dng’s te genereren.



4. HDR
Ook voor het genereren van een HDR hoef je niet langer te zoeken naar een ander programma. Selecteer twee of meerdere foto’s en voeg deze samen tot HDR. Het resultaat is een dng-bestand, zodat je nog veel mogelijkheden voor nabewerking overhoudt.


5. Synchroniseren
Meestal maak je meer dan één foto van een bepaald onderwerp. Je kunt alle foto’s uit een reeks één voor één gaan bewerken, maar dat kan in Lightroom veel gemakkelijker. Bewerk een foto zoals je ‘m wil hebben. Selecteer vervolgens alle foto’s die je op eenzelfde manier bewerkt wil hebben, druk vervolgens op synchroniseren. Er verschijnt een pop-up, waarin je kunt aangeven welke bewerkingen je wil synchroniseren. Alle foto’s krijgen dan dezelfde nabewerking, ideaal bij grote reeksen waarbij het licht nauwelijks veranderde, of bijvoorbeeld het klaar maken van de basisbestanden voor sterrensporen.


Tot besluit
Lightroom is vanuit zichzelf al enorm uitgebreid. Met speciale plug-ins wordt het aantal mogelijkheden nog verder vergroot. Zo kun je in Lightroom startrails of time-lapse video’s maken. Handig!
Regelmatig krijg ik de vraag of ik met alle mogelijkheden in Lightroom ook nog Photoshop gebruik. Ja, ik gebruik ook nog Photoshop, vooral voor gedetailleerde aanpassingen of bijvoorbeeld het werken met lagen. Op de vraag: ‘gebruik je Lightroom of Photoshop?’ is het antwoord dus: beiden. Ze kunnen elkaar niet vervangen, maar vormen een perfecte aanvulling op elkaar. Als fotograaf biedt Adobe tegenwoordig een ‘fotografen lidmaatschap’. Voor een schappelijk bedrag (€12,09)krijg je zowel Lightroom als Photoshop en ontvang je real time updates. Klik hier voor meer informatie.
10 reacties
Ik heb ook LR 6 maar de dehaze funktie zie ik niet. Enig idee hoe dat kan?
Beste Frank, helaas zit die functie alleen in het pretpakket met Photoshop voor een maandelijkse bijdrage. In de stand-alone versie die ik zelf ook gebruikt ontbreekt deze tool. Voor mij geen reden om om te schakelen op de abonnement versie.
Groet,
Jaap
Dank je Jaap
De functie zit vooralsnog alleen in de CC versie. Gelukkig zijn er tegenwoordig gratis plugins die hetzelfde doen, zoals http://www.proloststore.com/products/dehaze of https://photofactsacademy.nl/lightroom-5-tips-en-tricks/nevel-verwijderen-in-lightroom-61. Veel plezier met deze mooie functie!
Ik gebruik ondertussen al ruim 2 jaar photoshop CC maar heb het nut van Lightroom nog niet kunnen ontdekken. Alle 5 die zaken die genoemd worden die ik in de RAWconverter van Photoshop… Natuurlijk kan het ook allemaal tegenwoordig in Lightroom maar ik vind dat eigenlijk omslachtiger werken. Het zal vast een kwestie van gewenning zijn of zo maar ik zie niet waarin Lightroom beter werkt dan de RAWconverter in de laatste versie van CC.
met vriendelijke groet, Ron
Hoi Ron, de RAW converter in Photoshop en Lightroom zijn haast hetzelfde, daar zit dan ook het grote verschil niet in. Met het artikel willen we graag laten zien dat je met Lightroom veel meer kunt dan het beheren van je foto-archief. Het programma is immers groot geworden en bekend om dat laatste aspect.