Menu

Onderdeel van Pixfactory

Vogeleiland: Ultieme fotografische beleving of uitbuiten van de natuur?

Op dit moment geniet ik van een heerlijke vakantie. Vakantie betekent voor mij fulltime met natuur en fotografie bezig zijn. Dit jaar voert de reis wederom naar Shetland, maar maakte ik een tussenstop op de Farne eilanden in Noord-Engeland. Beroemd om de vele soorten zeevogels, maar een plek waar ik met gemengde gevoelens op terugkijk, als ook op de foto’s die ik daar kon maken.
Zeekoeten en een papegaaiduiker vanuit de boot gefotografeerd. Fotograaf: Renate van den Boom

Farne eilanden

De Farne eilanden liggen voor de kust van Northumberland, Engeland. Op de eilanden broeden onder andere papegaaiduikers, zeekoeten, drieteenmeeuwen en noordse sterntjes. Ieder voorjaar zie ik op social media schitterende vogelfoto’s voorbij komen van mensen die de eilanden bezoeken. Vooral het feit dat je dicht bij de vogels kunt komen, geeft de mogelijkheid om ze echt goed te kunnen zien. Daarnaast levert het ontzettend veel fotografische mogelijkheden op: naast de telelens is ook de groothoeklens, maar zelfs de macrolens prima te gebruiken. Je kunt spelen met de compositie, scherptediepte, high-key en low-key en ga zo maar door. Ondanks dat je maar een korte tijd op de eilanden mag zijn, kun je creatief gezien volledig los!

Een indruk van de vele vogels op de Farne eilanden. Fotograaf: Renate van den Boom

Betalen voor het bezoek

Ik ben niet eerder op de Farne eilanden geweest. Ik boekte een boottocht waarbij je op twee eilanden een paar uurtjes mocht doorbrengen. Naast het betalen van de boottocht zelf, ben je ook verplicht om een “landing fee” te betalen aan de National Trust, die de eilanden beheert. De kosten lopen zo behoorlijk op, maar de National Trust besteedt het geld weer aan beheer van hun gebieden en onderzoek.

Op de ochtend van de boottocht meldde ik mij, samen met tientallen andere bezoekers, ruim op tijd op de afgesproken plek. Dat was alleen al voor de boottocht die ik geboekt had. Ik had me erop voorbereid dat de Farne eilanden druk bezocht worden, maar het aantal mensen dat ik zag, overtrof al mijn verwachtingen. Vogelaars, fotografen maar ook gezinnen met kinderen en andere toeristen stonden te trappelen om de eilanden te bezoeken. Ik vroeg me enigszins bezorgd af wat de impact zou zijn op al die broedende vogels.

Noordse stern voert zijn jong een vis op Inner Farne. Fotograaf: Renate van den Boom

Staple Island

Na een tocht om enkele eilanden, legden we voor het eerste eilandbezoek aan bij Staple Island. Hier broeden onder andere papegaaiduikers, aalscholvers, zeekoeten en verschillende soorten meeuwen. Op het eiland is een looproute gemaakt die afgezet is met touw. Een klein gedeelte van het eiland is vrij toegankelijk, omdat daar weinig nesten zijn. Voor de rest is het de bedoeling dat je netjes achter de afzetting blijft. Op het eiland lopen verschillende beheerders rond die hier op toezien.

Maar toch, het zijn wel heel veel mensen. In korte tijd leggen meerdere boten aan en gaan per boot tientallen mensen aan wal. Volgens de National Trust zijn de vogels gewend aan mensen en worden ze dus niet verstoord. Ik moest toch wel even slikken in het begin. Wat een drukte!

Genoeg kansen om de papegaaiduiker met vis vast te leggen op de Farne eilanden. Fotograaf: Renate van den Boom

Verstoring?

Met een beheerder sprak ik korte tijd over de mogelijke verstoring van de vogels door zoveel mensen tegelijk toe te laten op de eilanden. Hij gaf aan dat er weliswaar sprake is van verstoring, maar dat de vogels toch ook aan mensen gewend zijn. Het lijkt in ieder geval geen invloed te hebben op de vogels en hun jongen. Ik heb een tijdje staan kijken en zolang mensen op de paden blijven, lijken de vogels inderdaad weinig geïnteresseerd in de vele mensen om zich heen. Een enkele maal zie je wel wat duikvluchten naar mensen die te dicht bij de jongen komen.

Uiteindelijk begon ik ook foto’s te maken. Zoals ik al zei, fotografisch genoeg mogelijkheden en als ik eenmaal met fotograferen bezig ben, merk ik over het algemeen weinig van wat om me heen gebeurt. Maar ik bleef toch twijfelen, zeker omdat de boten met toeristen (waar ik er zelf natuurlijk ook één van was) maar bleven komen.

Inner Farne en de sterntjes

Na een paar uurtjes op Staple Island vertrok mijn boot naar Inner Farne, een eilandje dichterbij de kust en daarmee toegankelijker. Daar broeden vooral heel veel noordse sterntjes. Ze zijn mooi gestroomlijnd, sierlijk en elegant. Ze zijn ook ontzettend snel en wendbaar. Fantastische vogels om te fotograferen! De sterntjes staan bekend om het vol overgave verdedigen van hun nesten en jongen. Dat uit zich vooral in duikvluchten naar de hoofden van indringers, waarbij ze regelmatig ook echt even met hun snavel op je hoofd pikken.

De elegante noordse stern. Fotograaf: Renate van den Boom

Wij waren de eerste bezoekers van Inner Farne die dag. Zodra de eerste mensen zich op het pad begaven, vlogen tientallen sterntjes op en begonnen fanatiek hun nesten te verdedigen. De National Trust raadt niet voor niets aan om een hoed te dragen op Inner Farne. Voor mijn gevoel werden de sterntjes hier echt verstoord, want zolang ze proberen de indringers te verjagen, kunnen ze geen voedsel zoeken voor hun jongen, of hun eieren warm houden. De National Trust houdt hier wel degelijk rekening mee. De eilandjes zijn niet toegankelijk bij koud weer of veel regen. Maar toch, om te zien hoe de vele mensen vooral bleven staan en het grappig vonden om foto’s en selfies te maken terwijl de sterntjes fanatiek bleven aanvallen… Het voelde voor mij helemaal niet goed.

Sterntjes verdedigen fanatiek hun nest en jongen. Fotograaf: Renate van den Boom

Gemengde gevoelens

Ik begrijp dat mensen willen genieten van de natuur en dat het mooi is als er gelegenheid is om vogels van dichtbij te zien en vast te leggen. Er zit natuurlijk ook een educatieve kant aan. Door mensen dichtbij de natuur te brengen, kun je goed laten zien waarom het zo belangrijk is dat we werken aan natuurbehoud. Zonder al te veel moeite kunnen mensen genieten van al het moois de natuur ons te bieden heeft. Voor fotografen is het een geweldige manier om zeevogels vast te leggen. Je hoeft niet op zoek, je hoeft niet ver te lopen en de vele vogels bieden talloze mogelijkheden om ze te fotograferen.

Flinke vangst. Fotograaf: Renate van den Boom

Maar het lijntje tussen mensen dichtbij de natuur brengen en het uitbuiten van de natuur is dun. Ik heb de Farne eilanden bezocht en ben daarmee één van de vele toeristen en fotografen die gebruik heeft gemaakt van deze mogelijkheid. Ik heb foto’s kunnen maken die een stuk lastiger te maken zijn in een rustiger, afgelegen gebied. Fotografisch gezien foto’s waar ik erg blij mee ben. Maar toch kijk ik met gemengde gevoelens op ze terug. In hoeverre heb ik vogels daadwerkelijk verstoord om de foto’s te kunnen maken? Was het anders geweest als ik deze foto’s op een andere plek had gemaakt? Ik denk dat een deel van mijn twijfel ook te maken heeft met mijn beleving van de natuur. Want hoewel de Farne eilanden absoluut geen dierentuin of natuurpark vormen, doet het voor mij toch wat minder natuurlijk aan. Wat denk jij?

Geef een reactie

20 reacties

  1. Fotografisch ook niet interessant. Je bent er midden op de dag. Niet het mooiste licht. Snap niet dat serieuze fotografen daar nog heen gaan.

    1. Hallo Ben,
      Dank je wel voor je reactie. Mijn ervaring is dat je midden op de dag best mooi licht kunt hebben. Ik ben daarna doorgereden naar Shetland en daar kun je op elk moment van de dag mooi licht hebben. Maar ik begrijp wat je bedoelt, ik ben zelf vooral fan van de vroege ochtenden. Groet, Renate

  2. Oei, mooi verhaal, mooie afwegingen en ik voel je dilemma. Het heeft ook te maken met de illusie die wij als natuurfotografen zo graag creëren, van ‘ongerepte’ natuur, niet aangeraakt door die bezoedelde mensenhand. Dat kan natuurlijk niet, dat is een onnatuurlijke behoefte die voortkomt uit het gevoel dat mensen niet onderdeel van die natuur zijn. En als je dan weet wat de echte situatie was, dan kan ik mij goed voorstellen dat dat wringt. Ik merk voor mezelf dat ik steeds minder aan het doen ben met dieren. Alleen als ze toevallig mijn pad kruisen en zich laten fotograferen. Het is niet alleen de verstoring, ook de CO2 die we met z’n allen verbranden om zo’n mooie plaat te mogen maken. En dat heeft alles te maken met de massaliteit waarmee we met z’n allen naar dit soort locaties op zoek zijn. Onze drive om #metoo zo’n foto op mijn harde schijf te hebben, draagt weer bij aan een klimaatverandering die die dieren erg veel problemen gaat bezorgen of al bezorgt. Allemaal moeizaam. En dat van die natuureducatie, ik geloof het niet (meer). De meeste mensen die daar komen, komen of voor (mooie) #metoo foto’s (veel likejes) of om gewoon een dagje in een lange vakantie op te vullen. Er zijn er niet zo heel veel die vanuit hun ‘passie’ daar een hele week of vakantie doorbrengen, inclusief onderzoek en observatie. Wat is jouw ervaring en indruk?

    1. Hoi Menno, dank je wel voor je reactie! Ik begrijp wat je zegt en zo voel ik het grotendeels ook wel. Gewoon lekker genieten van de natuur en kijken wat er op je pad komt. De ene dag misschien helemaal niets, de andere keer het ene stuitermomentje na het andere. Dat is voor mij natuurbeleving 🙂 Groet, Renate

  3. Overwegingen:
    Nog een positief effect: geld in het laatje voor het beheer…
    Zo heel veel alternatieven zijn er niet om ze te bezoeken. Laat het zich dan hier concentreren, en niet op die andere plekken.

    Als er geen nadelig effect is voor het broedsucces… Zou het kunnen zijn dat je het zelfde gevoel zou kunnen hebben in het overlopen centrum van Venetië?
    (Ik kwam ooit na 6 uur in relatieve eenzaamheid klimmen – met 2 touwgroepen van in totaal 7 man – op een mooie top in Zwitserland, prachtig. Vlak onder de top sloten we aan in een file van vele tientallen mensen die het grootste deel met een soort metro hadden afgelegd. Het doet wat met je beleving van dat moment, maar ook hier is overduidelijk geen nadelig effect op het broedsucces van de berg aanwezig.)

    Mooie foto’s, vooral dat gevoerde sterntje.

    1. Hoi Peter,

      Dank je wel voor je reactie. Ja, het heeft denk ik alles te maken ook met beleving. Ik probeer naar het gedrag van de dieren te kijken. De papegaaiduikers lijken zich weinig van de mensen aan te trekken. Maar de sterntjes vliegen echt op en vallen aan, kennelijk omdat ze zich bedreigd voelen. Het grote aantal mensen schijnt overigens geen nadelig effect te hebben op de broedgevallen. Eerder een positief effect omdat rovers wegblijven door de mensen. Maar dat neemt m.i. niet weg dat er wel sprake is van verstoring. En ik begrijp je verhaal van de beklimming van de berg. Ik zou precies hetzelfde voelen 😉 Lijkt me wel een supergave ervaring trouwens!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

20 reacties

  1. Fotografisch ook niet interessant. Je bent er midden op de dag. Niet het mooiste licht. Snap niet dat serieuze fotografen daar nog heen gaan.

    1. Hallo Ben,
      Dank je wel voor je reactie. Mijn ervaring is dat je midden op de dag best mooi licht kunt hebben. Ik ben daarna doorgereden naar Shetland en daar kun je op elk moment van de dag mooi licht hebben. Maar ik begrijp wat je bedoelt, ik ben zelf vooral fan van de vroege ochtenden. Groet, Renate

  2. Oei, mooi verhaal, mooie afwegingen en ik voel je dilemma. Het heeft ook te maken met de illusie die wij als natuurfotografen zo graag creëren, van ‘ongerepte’ natuur, niet aangeraakt door die bezoedelde mensenhand. Dat kan natuurlijk niet, dat is een onnatuurlijke behoefte die voortkomt uit het gevoel dat mensen niet onderdeel van die natuur zijn. En als je dan weet wat de echte situatie was, dan kan ik mij goed voorstellen dat dat wringt. Ik merk voor mezelf dat ik steeds minder aan het doen ben met dieren. Alleen als ze toevallig mijn pad kruisen en zich laten fotograferen. Het is niet alleen de verstoring, ook de CO2 die we met z’n allen verbranden om zo’n mooie plaat te mogen maken. En dat heeft alles te maken met de massaliteit waarmee we met z’n allen naar dit soort locaties op zoek zijn. Onze drive om #metoo zo’n foto op mijn harde schijf te hebben, draagt weer bij aan een klimaatverandering die die dieren erg veel problemen gaat bezorgen of al bezorgt. Allemaal moeizaam. En dat van die natuureducatie, ik geloof het niet (meer). De meeste mensen die daar komen, komen of voor (mooie) #metoo foto’s (veel likejes) of om gewoon een dagje in een lange vakantie op te vullen. Er zijn er niet zo heel veel die vanuit hun ‘passie’ daar een hele week of vakantie doorbrengen, inclusief onderzoek en observatie. Wat is jouw ervaring en indruk?

    1. Hoi Menno, dank je wel voor je reactie! Ik begrijp wat je zegt en zo voel ik het grotendeels ook wel. Gewoon lekker genieten van de natuur en kijken wat er op je pad komt. De ene dag misschien helemaal niets, de andere keer het ene stuitermomentje na het andere. Dat is voor mij natuurbeleving 🙂 Groet, Renate

  3. Overwegingen:
    Nog een positief effect: geld in het laatje voor het beheer…
    Zo heel veel alternatieven zijn er niet om ze te bezoeken. Laat het zich dan hier concentreren, en niet op die andere plekken.

    Als er geen nadelig effect is voor het broedsucces… Zou het kunnen zijn dat je het zelfde gevoel zou kunnen hebben in het overlopen centrum van Venetië?
    (Ik kwam ooit na 6 uur in relatieve eenzaamheid klimmen – met 2 touwgroepen van in totaal 7 man – op een mooie top in Zwitserland, prachtig. Vlak onder de top sloten we aan in een file van vele tientallen mensen die het grootste deel met een soort metro hadden afgelegd. Het doet wat met je beleving van dat moment, maar ook hier is overduidelijk geen nadelig effect op het broedsucces van de berg aanwezig.)

    Mooie foto’s, vooral dat gevoerde sterntje.

    1. Hoi Peter,

      Dank je wel voor je reactie. Ja, het heeft denk ik alles te maken ook met beleving. Ik probeer naar het gedrag van de dieren te kijken. De papegaaiduikers lijken zich weinig van de mensen aan te trekken. Maar de sterntjes vliegen echt op en vallen aan, kennelijk omdat ze zich bedreigd voelen. Het grote aantal mensen schijnt overigens geen nadelig effect te hebben op de broedgevallen. Eerder een positief effect omdat rovers wegblijven door de mensen. Maar dat neemt m.i. niet weg dat er wel sprake is van verstoring. En ik begrijp je verhaal van de beklimming van de berg. Ik zou precies hetzelfde voelen 😉 Lijkt me wel een supergave ervaring trouwens!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Renate van den Boom

Renate van den Boom

Renate fotografeert de natuur graag in alle facetten, maar vogels hebben toch wel de voorkeur. Natuurbeleving staat bij haar voorop en door haar foto’s herbeleeft ze de mooie momenten die ze in de natuur doorbrengt keer op keer weer.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: