Menu

Onderdeel van Pixfactory

Vogelgriep, een drama

Vogelgriep, wie heeft er niet van gehoord. Geregeld duiken er in het nieuws berichten op dat er een bedrijf wordt geruimd omdat er vogelgriep is vastgesteld bij de kippen of eenden op het desbetreffende bedrijf. Dramatisch, maar een ver van mijn bed show. Of toch niet?
vogel
De Jan-van-gent, een plat gefotografeerde vogel. Fotograaf: Jan Dolfing

Vervoersverbod

Afgelopen voorjaar stond er bij mij in het dorp bij elke zijweg van de hoofdverkeersader een vervoersverbod bord. Een vervoersverbod voor al het levende pluimvee, strooisels uit stallen en pluimveemest, zowel voor bedrijfsmatig als hobbymatig gehouden dieren. Dit om verspreiding van het beruchte vogelgriepvirus te voorkomen. Een bord waar we achteloos aan voorbij rijden, maar waar een hoop ellende achter schuil gaat.

Vogel
De Jan-van-Gent blijkt extreem gevoelig voor vogelgriep. Fotograaf: Jan Dolfing

Alles verloren, vreselijk toch

Het zal je bedrijf maar zijn, waar een uitbraak is vastgesteld. Als van de ene op de andere dag je in vele jaren opgebouwde bedrijf wordt gereduceerd tot nul. Onafhankelijk van wat je ook vindt van dit soort bedrijven in het kader van ons slechte milieu en de klimaat problematiek, het lijkt mij rampzalig als je het bericht van de dierenarts krijgt. Sorry, het is vogelgriep en je hele bedrijf wordt morgen geruimd.  Of als jouw eigen bedrijf niets heeft maar dat van je buurman wel, en jouw bedrijf moet ook worden geruimd. Lijkt me vreselijk. Jaren terug heb ik dit vanuit mijn werk van nabij meegemaakt tijdens de varkenspest die toen heerste, drama’s die met geen pen te beschrijven zijn.

Vogel
Prachtige vogels met een spanwijdte van bijna twee meter. Fotograaf: Jan Dolfing

Noord Engeland en Schotland, op stap

Toch zijn dit soort nieuwsberichten en borden nog steeds een ver van ons bed verhaal zolang je het niet zelf van dichtbij meemaakt. Afgelopen zomer kwamen er onverwachts zulke momenten voorbij. Tijdens de zomervakantie hebben mijn vrouw en ik een prachtige rondreis door Noord-Engeland en Schotland gemaakt. Hierbij hebben we een groot stuk kust en aangrenzende kustgebieden meegenomen. Wat een heerlijkheid is dit. De kust is prachtig, soms ruig met hoge kliffen, dan weer lieflijk met prachtige zandstranden. De binnenlanden vol golvende heidevelden afgewisseld met bossen en meren. En elk gebied heeft zijn eigen fotogenieke mogelijkheden. En die zijn er in dit land te over.

Vogel
Schotse sneeuwhoenders, een fantastische ontmoeting. Fotograaf: Jan Dolfing

Dode sneeuwhoenders

We vertrokken vanaf Hull, de aankomstplaats van de veerboot uit Rotterdam. Net iets meer dan een uurtje rijden vanaf de boot ligt het North York Moors National Park, een prachtig landschap met schitterende hoogvlaktes. Tijdens het rijden over kleine weggetjes zagen we al geregeld langs de kant van de weg dode fazant-achtige vogels liggen. We dachten verkeersslachtoffers, wat gedeeltelijk ook wel het geval zal zijn geweest. Maar er lagen er wel verdacht veel. Toen ik tijdens een wandeling over de hoogvlakte ver van de wegen af ook nog enkele overleden vogels vond kwam de kreet vogelgriep achteraf toch wel om de hoek kijken. Niet op dat moment, hoewel ik me wel heb afgevraagd hoe het toch kon dat er zoveel dode hoenderen lagen.

vogelgriep
Absurd veel dode hoenderen, zoals deze jonge Schotse sneeuwhoen. Oppakken was eigenlijk niet slim, maar ik had echt nog niet aan vogelgriep gedacht. Dat besef kwam later pas. Fotograaf: Jan Dolfing

Firth of Forth

Verderop in de reis bezochten we de Firth of Forth, de uitmonding van de Schotse rivier de Forth in de Noordzee. In dit gebied liggen onder andere de Isle of May en het nog bekendere Bass Rock. Een uniek gebied met Jan-van-Genten, Alken, Zeekoeten en Papegaaiduikers. Al in januari had ik tickets geboekt voor een bezoek aan de Isle of May en voor een fototocht om duikende Jan-van-Genten te fotograferen bij Bass Rock. Zo lang van tevoren reserveren is noodzakelijk, aangezien het aantal mensen dat tegelijk op het eiland mag beperkt is, om de druk niet te hoog te maken. Het aantal beschikbare plaatsen is al snel gevuld.

Vogel
De bezettingsgraad op de broedplaatsen is maar 50% ten opzichte van die van andere jaren. Fotograaf: Jan Dolfing

Veel slachtoffers onder de Jan-van-Genten

De dag voor onze tocht naar het Isle of May maken we een lange wandeling langs het strand. We zien daar meerdere dode Jan-van-Genten liggen. Zorgwekkend veel. Ondertussen hadden we al begrepen dat het vogelgriep slachtoffers waren. Hoeveel slachtoffers er werkelijk waren viel twee dagen later op, tijdens de boottocht rond Bass Rock.

Vogelgriep
Veel dode Jan-van-Genten, aangespoeld op het strand. Fotograaf: Jan Dolfing

Naar Bass Rock

Bass Rock is de grootste kolonie van Jan-van-Genten in de wereld, in het hoogseizoen biedt het onderdak aan circa 150.000 vogels. Een indrukwekkend schouwspel met duizenden vogels die rond de boot aan het cirkelen waren en tienduizenden broedende vogels op de rots. Overal om je heen het gekrijs van de zeevogels, dat vermengt met de wind een heerlijke kakofonie van geluid vormt. De rots ziet gewoon wit van de vele vogels. Maar de schipper van de boot verteld dat de dichtheid aan vogels nog niet de helft is van andere jaren. Natuurlijk is dit geen wetenschappelijk bewijs dat dit door vogelgriep komt, maar de signalen lijken hier wel heel erg sterk op volgens de kenner van het vogelcentrum die mee aan boord was.

Vogel
Bass Rock, een pukkel in de zee, normaal wit van de vogels. Fotograaf: Jan Dolfing

Alle landingen afgelast

Elke avond loopt er een team van het vogelcentrum langs de stranden om de slachtoffers op te halen en zo te proberen om verspreiding van het virus zoveel mogelijk te voorkomen. Maar als ik zag hoeveel dode vogels er in de wateren rondom zowel Bass Rock als Isle of May lagen dan is dit bijna onbegonnen werk. Een heel zorgwekkende situatie. Twee dagen nadat wij het eiland bezocht hebben, waar het overigens fantastisch foto’s maken is, werden alle tochten gecancelled. Het risico op het verspreiden van het virus door toeristen en de druk op de nu kwetsbare populatie werd te groot geacht.

Vogel
Laten we hopen dat de populatie van deze schitterende vogel snel hersteld. Fotograaf: Jan Dolfing

Kwetsbaar

De bezoekjes aan Bass Rock en de Isle of May hebben grote indruk op mij gemaakt. Niet alleen door de fantastische sfeer waar je doorheen loopt en de massaliteit van de aantallen vogels die totaal niet onder de indruk van mensen zijn. Maar zeker ook door de kwetsbaarheid van dit geheel. De grote aantallen dode vogels doen zeer als je dit ziet en beseft hoe machteloos we hierin zijn. En de vervoersverbod borden van het begin begrijp ik nu nog veel beter. Hoewel ik me niet kan voorstellen dat deze de verdere verspreiding zullen stoppen, gezien de grote aantallen aangetaste wilde vogels.

Geef een reactie

4 reacties

  1. Het is al dik twee jaar een drama. Hier in Friesland, waar ik woon, hebben we al zolang te kampen met enorme aantallen dode ganzen, vooral veel Brandganzen. In 2020 lagen ze overal, op de dijk, in weilanden, verdrinkend in slootjes. Zelf heb ik 1 besmette Brandgans van dichtbij gevolg en vastgelegd met de camera. Gedurende een aantal dagen ging ik terug om te zien hoe het dit dier verging. Nou, niet best…gewoon hartverscheurend. Ik heb erbij staan huilen, biddend dat het maar snel gebeurd moest zijn maar dat werkt niet zo. Het arme beest heeft 4 dagen gevochten maar uiteindelijk opgegeven. De derde dag ben ik niet geweest, ik kon het gewoon niet meer opbrengen om het dier zo te zien lijden en de 4e dag was het dier eindelijk verlost van die gruwelijke kwelling.

    De aantallen wilde vogels moeten enorm geslonken zijn, dat kan niet anders. Afgelopen voorjaar zijn er zovele Sternen in Zeeland doodgegaan, in andere gebieden zijn vele soorten dode vogels aangespoeld. En nu, oktober 2022? De herfst is begonnen en de vogelgriep heeft alweer vele slachtoffers gemaakt terwijl het “seizoen” nog maar net begonnen is. Het is een vreselijk drama, zowel voor de pluimveehouder als de wilde vogels….ik houd mijn hart vast voor de komende periode…

  2. Ik weet niet of dit ook een reden van de kleinere populaties kan zijn, maar in het voorjaar was ik op Helgoland, en er veel viel mij op dat de meeste vogels die van overzee kwamen met de bedoeling hun jongen te voeden, totaal geen eten mee hadden, vele jongen zagen er heel zwak uit, ik ben daar 2 dagen verbleven en heb geen enkel jong zien eten krijgen, in tegenstelling met de vorige keer dat ik er was!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

4 reacties

  1. Het is al dik twee jaar een drama. Hier in Friesland, waar ik woon, hebben we al zolang te kampen met enorme aantallen dode ganzen, vooral veel Brandganzen. In 2020 lagen ze overal, op de dijk, in weilanden, verdrinkend in slootjes. Zelf heb ik 1 besmette Brandgans van dichtbij gevolg en vastgelegd met de camera. Gedurende een aantal dagen ging ik terug om te zien hoe het dit dier verging. Nou, niet best…gewoon hartverscheurend. Ik heb erbij staan huilen, biddend dat het maar snel gebeurd moest zijn maar dat werkt niet zo. Het arme beest heeft 4 dagen gevochten maar uiteindelijk opgegeven. De derde dag ben ik niet geweest, ik kon het gewoon niet meer opbrengen om het dier zo te zien lijden en de 4e dag was het dier eindelijk verlost van die gruwelijke kwelling.

    De aantallen wilde vogels moeten enorm geslonken zijn, dat kan niet anders. Afgelopen voorjaar zijn er zovele Sternen in Zeeland doodgegaan, in andere gebieden zijn vele soorten dode vogels aangespoeld. En nu, oktober 2022? De herfst is begonnen en de vogelgriep heeft alweer vele slachtoffers gemaakt terwijl het “seizoen” nog maar net begonnen is. Het is een vreselijk drama, zowel voor de pluimveehouder als de wilde vogels….ik houd mijn hart vast voor de komende periode…

  2. Ik weet niet of dit ook een reden van de kleinere populaties kan zijn, maar in het voorjaar was ik op Helgoland, en er veel viel mij op dat de meeste vogels die van overzee kwamen met de bedoeling hun jongen te voeden, totaal geen eten mee hadden, vele jongen zagen er heel zwak uit, ik ben daar 2 dagen verbleven en heb geen enkel jong zien eten krijgen, in tegenstelling met de vorige keer dat ik er was!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Jan Dolfing

Jan Dolfing

Als dierenarts en gepassioneerd natuurfotograaf is Jan nauw verbonden met dieren en natuur. Een passie die hij graag laat zien.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: