Voor de wolven gooien

Incident met wolf en fotografen

En dan is er dat bericht in de media: natuurfotografen omsingelen wolf. De zoogdiervereniging reageert woedend. Ik ben vooral verdrietig. Verdrietig voor dit dier, voor de wolf en voor de natuur in het algemeen. Hoe belangrijk is het dat ook wij als natuurfotograaf op een verantwoorde manier met de natuur omgaan. Dat we oog hebben voor het welzijn van de dieren, dat we prioriteit geven aan het welzijn van de natuur boven de fotografie. Onze natuur staat al zo onder druk. Waar wij als fotografen de schoonheid van de natuur willen laten zien, moeten we onszelf juist bewust zijn van de impact die wij zelf op de natuur hebben.

Niet veroordelen, maar leren

Ik ken natuurlijk niet het hele verhaal achter dit media artikel en wil dan ook wegblijven bij het veroordelen van de fotografen die rondom deze jonge wolf vastgelegd werden. Ik ga ervan uit dat geen van hen kwaadwillende bedoelingen had. Was het enthousiasme na de onverwachte ontmoeting? En nam de opgetogenheid het over van gezond verstand en nadenken over wat goed is voor de wolf? Geen idee, ik ken de fotografen niet en heb ze niet gesproken. Maar ik vraag me wel af of ik in een dergelijke situatie terecht zou kunnen komen, waarbij ik vanuit enthousiasme en naïviteit misschien niet in staat zou zijn het juiste te doen voor de natuur. Ik acht de kans klein, eerlijk gezegd, maar ik realiseerde me wel dat ik eigenlijk weinig weet van de wolf en waarom het zo slecht voor het dier is om te dichtbij te komen.

Ken je onderwerp en voorkom verstoring

Jezelf informeren over de onderwerpen die je wilt vastleggen is wat mij betreft essentieel voor natuurfotografen. Niet alleen omdat je dan een betere foto kunt maken, maar ook zodat je de verstoring minimaal kunt laten zijn. Ik kwam zodoende in contact met Dick Klees. Dick is beroepsmatig natuurfotograaf, maar ook jarenlang onderzoeker van roofdieren. In dat kader is hij verbonden aan Wolven in Nederland, verzorgt hij opleidingen voor de wolf monitoring en heeft hij het monitoringsplan geschreven. Ook valideert hij waarnemingen van wolven in Nederland.

Dick gaf aan dat een wolf over het algemeen een afstand van 150 meter tolereert. Hij kan dichterbij komen, maar houdt je wel in de gaten en het kan zijn dat hij zich niets van je aan lijkt te trekken. Maar als een wolf uiteindelijk niet wegloopt, is er iets aan de hand. Wolven zijn van nature schuw en dat moeten wij als fotograaf respecteren.

De welpen zijn nu bijna net zo groot als een volwassen exemplaar. Maar welpen hebben nog niet geleerd dat ze bang moeten zijn voor mensen. De ouders van de drie jonge wolven uit het artikel zaten wel op afstand, maar konden door de fotografen uit schuwheid niet bij hun jongen komen. De ouders leren de jongen schuw te zijn door het voorbeeld te geven.

Ook bijvoorbeeld het betreden van rustgebieden verstoort de wolven. Ook al zien wij ze niet, de wolf ziet en hoort ons wel. De wolf zal gebieden met mensen vermijden en wegtrekken als we de rustgebieden niet respecteren. Dat kan leiden tot bijvoorbeeld verkeersongevallen. En dat allemaal voor die mooie foto?

Probleemwolf

Park de Hoge Veluwe, waar het incident uit het artikel zich afspeelde, heeft al meerdere keren aangegeven dat ze de wolf liever zien gaan dan komen. Ze zijn beschermd en mogen niet zomaar geschoten worden. Maar als ze probleemgedrag gaat laten zien, kan dat een reden zijn om ze te doden. Ze zullen zelf geen probleemgedrag aanleren, maar als wij mensen de wolf niet schuw laten zijn en de foto belangrijker vinden, kan hij wel probleemgedrag gaan laten zien. Daarmee kan het fotograferen van dit dier fataal zijn voor de wolf zelf, maar ook gevaarlijk worden voor de mens als bijvoorbeeld de wolf de mens gaat zien als een voedselbron. Talloze fotografen gebruiken het aanbieden van voedsel om hun onderwerp een beetje te manipuleren. Bij roofdieren is dat spelen met vuur. En niet de fotograaf maar zijn onderwerp, het dier, moet op de blaren zitten. Als hij hinderlijk wordt, volgt bijna altijd zijn dood. Hoe zou jij naar je eigen foto’s terugkijken met de wetenschap dat jouw gedrag wellicht heeft bijgedragen aan de dood van de wolf?

Geniet van de ontmoeting met de wolf

Tegelijkertijd zie ik dus de mooiste foto’s van de wolf in Nederland voorbijkomen. Logisch, een fantastisch moment en het gevoel dat je daarbij had, wil je met de wereld delen. Sociale media, fotowedstrijden, media-aandacht en scoringsdrift stimuleren en motiveren ook anderen om dat vast te leggen en eropuit te trekken. En dan is er altijd wel iemand die net iets verder gaat voor die mooie foto. En als er tien fotografen zijn die op de wolf af gaan, ben jij dan degene die een stap terug doet en de anderen aanspreekt?

De mensen die moedwillig bereid zijn het welzijn van de natuur in het algemeen en de wolf in het bijzonder in gevaar te brengen, zal ik niet bereiken met deze column. Maar gezien de reacties van de meeste fotografen op de actie van de natuurfotografen, willen we echt wel het juiste doen voor de wolf.

Er is ruimte genoeg voor de wolf en de fotograaf. Geniet van die mooie ontmoeting, maar respecteer de wolf en de natuur. We willen de wolven toch niet voor de wolven gooien?

Neem ook eens een kijkje op de website van Nature First, een wereldwijde alliantie voor verantwoorde natuurfotografie.