Waarop stel je scherp bij macrofoto’s van bloemen bij een kleine scherptediepte?

Bij dromerige macrofoto's heb je over het algemeen een zo klein mogelijke scherptediepte. Daarin zit de kracht, maar tegelijkertijd ook de beperking van dit soort beelden. Want het betekent dat in veel gevallen niet de hele bloem scherp op de foto komt. Het is dus aan jou om op een bepaald punt van de bloem scherp te stellen. Maar hoe kies je dat punt?
Met een kleine scherptediepte krijg je nooit de hele bloem scherp. Maar op welk punt moet je dan scherpstellen?
Met een kleine scherptediepte krijg je nooit de hele bloem scherp. Maar op welk punt moet je dan scherpstellen? Fotograaf: Wendy de Waal

Makkelijk!

Eigenlijk is dat helemaal niet zo moeilijk. Je kunt de regel aanhouden, dat dat wat de aandacht het meeste trekt, scherp moet zijn. Want zelfs als er andere delen van de bloem wel echt scherp zijn, zal het lijken alsof de hele foto onscherp is als het aandachtspunt niet scherp is.

Klinkt ingewikkeld, is het niet. Kijk maar naar de volgende voorbeelden.

Voorbeeld akelei

In het voorbeeld van de akelei valt het middelste van de bloem het meest op. Dat wordt in dit geval nog versterkt, omdat geel (het midden) en paars (de bloemblaadjes) complementaire kleuren zijn. (zie dit artikel voor meer informatie hierover).

Toch maakt het een groot verschil op welke meeldraad je de focus legt. De focus op het midden pakt goed uit. Maar bij focus op de buitenste meeldraden, lijkt het toch alsof de foto onscherp is. En dat terwijl die meeldraden toch echt scherp zijn en er niets is veranderd aan de instellingen.

Wat wel en niet werkt is per geval verschillend en het kan zelfs veranderen als je de foto vanuit een iets andere hoek neemt!

Omdat het aandachtspunt van de bloem scherp is, geeft het niet dat de rest van de bloem onscherp is.
Omdat het aandachtspunt van de bloem scherp is, geeft het niet dat de rest van de bloem onscherp is. Fotograaf: Wendy de Waal
Hier zijn de middelste meeldraden onscherp en daarom ziet de foto eruit als een totaal mislukt beeld.
Hier zijn de middelste meeldraden onscherp en daarom ziet de foto eruit als een totaal mislukt beeld. Fotograaf: Wendy de Waal

Voorbeeld boshyacint

In het geval van de boshyacint, lukt het niet om alle afzonderlijke bloemetjes scherp op de foto te krijgen. Dat zou wel kunnen door een kleiner diafragma te gebruiken (hoger getal), maar dan wordt de achtergrond ook scherper en dat wil je in dit geval niet. Focus-stacking is een andere mogelijkheid om alles scherp te krijgen. Maar wil je minimaal nabewerken, dan moet je kiezen waar je op scherp stelt.

Je oog wordt naar de bloemetjes bovenin de stengel getrokken. Het is dus logisch om op een van de bloemen daar scherp te stellen. Ook hier trekken de meeldraden de meeste aandacht. (Achteraf gezien had ik beter nog een paar bloemetjes naar rechts kunnen scherpstellen. Helaas zag ik dat pas thuis. Daarom is het slim om tijdens het fotograferen af en toe kritisch naar de gemaakte foto’s te kijken!).

Op de tweede foto is scherp gesteld op het meest linker bloemetje, omdat daar een spin inzat. Maar ondanks dat die bloem goed scherp is, kijkt de foto ongemakkelijk. Er is een soort tweestrijd aan de gang. Automatisch wil je kijken naar wat er scherp is, maar door de lijn in de compositie wordt je oog getrokken naar de bovenste bloemetjes. De scherpte moet in dit geval echt bij de bloemetjes bovenin liggen.

Door de leidende lijn van de stengel, wordt de aandacht getrokken door de bloemen bovenin
Door de leidende lijn van de stengel, wordt de aandacht getrokken door de bloemen bovenin. Fotograaf: Wendy de Waal
Doordat de bloemen bovenin de aandacht opeisen, maar het bloemetje beneden scherp is, is dit geen aangename foto om naar te kijken.
Doordat de bloemen bovenin de aandacht opeisen, maar het bloemetje beneden scherp is, is dit geen aangename foto om naar te kijken. Fotograaf: Wendy de Waal

Meeldraden, stampers, kleuren en vormen

Als er meeldraden uit de bloem omhoog steken, eisen die vaak de aandacht op. Dat is meestal een goed punt om op scherp te stellen. Hetzelfde geldt voor een duidelijke stamper. Soms is het de vorm die opvalt, maar het kan ook de kleur zijn.

Een ander mogelijk scherpstelpunt is de voorkant van een bloemblaadje. Of een sierlijke krul of golfvorm van een blad. Het kan ook heel goed dat er meerdere opties zijn.

Er is geen goed of fout, maar hou in gedachten dat je wel een focuspunt nodig hebt. Zonder dat haakt de kijker af. En dat zou jammer zijn!

Hier zetten we alles over macrofotografie voor je op een rij.

3 reacties

  1. Voor de gevorderden lezers die ook aan nabewerking (kunnen) doen:
    Google (lees) ook eens wat ‘focus-stacking’ in dit geval voor een perfect scherpe bloem kan zorgen….

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: