Het eerste keiharde gegeven waar je als fotograaf mee te maken krijgt is het kader: vier lijnen die je beeld begrenzen. Binnen die vier lijnen moet je bepalen hoe je onderwerp een plek krijgt, om de aandacht van de kijker te trekken. Er zijn geen vaste wetten die bepalen hoe je een goede compositie krijgt. Wel zijn er enkele vuistregels die je daarbij helpen.
Bekende compositieregels zijn de gulden snede en de regel van derden. De overeenkomst tussen beide is dat je het onderwerp dat de aandacht moet trekken niet in het midden zet, maar juist iets uit het midden plaatst. Het beeld wordt hierdoor spannender. Zie bijgaande afbeelding die deze regels illustreren. Iets vergelijkbaars geldt voor het plaatsen van de horizon: de horizon in het midden is vaak saai, voor de compositie is plaatsing op 1/3 onderin of bovenin het beeld vaak sterker. Het zijn slechts regels: als fotograaf bepaal je uiteindelijk altijd zelf hoe je compositie er uit ziet en kan plaatsing in het centrum bij sommige beelden juist heel sterk zijn.
Het meest wenselijk is in het veld je juiste compositie te bepalen. Anders zul je achteraf achter de computer een uitsnede moeten maken (‘croppen’) tot het gewenste formaat. Soms is dat onvermijdelijk. Croppen heeft als nadeel dat je snel kwaliteit verlies hebt, zeker als het een flinke crop is. Wat misschien nog wel het belangrijkste is: als je je compositie bepaalt in het veld, dwing je jezelf tijdens het fotograferen goed na te denken over wat je precies wilt bereiken bij de kijker. Je gaat dan bewuster om met het bepalen van je beeld.
Een paar aandachtspunten die kunnen helpen bij het bepalen van de compositie:
- plaats van je onderwerp in het vlak
- hoog of laag standpunt
- schaalgrootte: van dichtbij of juist veraf, klein of groot in beeld
- verdeling van vlakken
- gebruik maken van herhalingen
- gebruik van lijnen die het beeld versterken
Meer weten?
Kijk ook eens naar de volgende artikelen op deze site:
- Compositie: de kracht van het vrijstaan
- Randzaken voor iedere compositie
- Compositie vanuit de lucht
- Denk eens vierkant
- Laat ruimte over in je groothoekfoto’s
- Wat is gulden snede?
