Wat is een goed moment om te stoppen?

Wat is een goed moment om te stoppen?

Velen zullen zeggen “stoppen op het hoogtepunt”. Maar ja, je weet pas wat het hoogtepunt was als je eroverheen gaat. Eigenlijk geldt dat met alles, ook met fotograferen, filmmaken en dus columns schrijven. We hebben allemaal de neiging te lang door te gaan. Nog meer foto’s te maken, nog een stapje dichterbij, nóg mooier licht, nóg grotere vergrotingen en proberen het nóg verder te perfectioneren. Het grappige is dat ik deze drive vooral merk bij natuurfotografen. De drang naar esthetiek, naar de absolute perfectie, lijkt bij ons het grootst te zijn.

Sinds ik voor Natuurfotografie Magazine op pad mag (inmiddels al 30 keer) met fotografen uit andere beroepstakken merk ik dat wij hierin als natuurfotograaf redelijk alleen staan. Ja, misschien de studiofotografie ook, waarbij perfectie van het beeld en model ook hoogtij lijken te vieren. Maar als je kijkt naar documentaire fotografen, nieuwsfotografen of straatfotografen dan is juist het algemene beeld dat zij zoeken naar de ‘schoonheid van de imperfectie’.

Schoonheid van de imperfectie

Een veel gehoorde ‘klacht’ van niet-natuurfotografen is dat natuurbeelden vaak zó perfect zijn dat ze gevoelsmatig niets meer met je eigen beleving te maken hebben en daardoor saai worden. Alles is perfect, de compositie, het licht, het onderwerp, het moment, het standpunt, het perspectief. Er is niets meer wat schuurt en daarmee verdwijnt, volgens hun, al heel snel de interesse in het beeld. In alle eerlijkheid, ik weet niet hoe dit bij jou klinkt, voor mij was dit best confronterend. Immers, ik ben ook dol op esthetische beelden maar blijkbaar is de mening niet onverdeeld positief. Ik hoor termen als ‘IKEA poster’ of ‘Amerikaanse HDR landschappen’ en kan mij voorstellen dat niet iedereen daar blij van wordt.

Stoppen vóór het hoogtepunt

Dus stoppen vóór het hoogtepunt is misschien een nóg beter advies. Maar tevens nóg moeilijker, immers als je al niet weet wanneer je het hoogtepunt bereikt, hoe moet je dan weten wat ervoor ligt? Aan de andere kant is het eigenlijk simpeler. Het hoogtepunt weet je nooit zeker maar als je voor jezelf weet dat je het hoogtepunt nog niet hebt bereikt, weet je wel dat je ervoor zit. Stoppen dus?

Ja en nee. Niet stoppen met fotograferen, zeker niet. Dat is ons aller passie, maar misschien wel stoppen met de drive naar perfectie. Eerder durven een plan af te strepen en niet proberen kost wat kost de eigen beelden verder te verbeteren.

Ik zal de eerste zijn om te bekennen dat stoppen vóór het hoogtepunt lastig is. Maar het biedt mogelijkheden, denk maar eens mee. Door te blijven perfectioneren ben je vaak alleen maar bezig met jezelf te herhalen en feitelijk blijf je in je vertrouwde comfortzone zitten. Juist door eens tevreden te zijn met een 8 ipv te streven naar een 10+ kun je zijpaden gaan bewandelen. Nieuwe ideeën die fotografie misschien wel veel interessanter maken. Kijk eens verder dan je lens lang is, doe eens een workshop in andere tak van fotografie. Maar durf tevreden te zijn met je foto’s en daarmee dat beeld af te strepen.

Stoppen met primair reageren

Een laatste overpeinzing die ik jou (of jullie) als lezer mee wil geven voor ik mijn laatste column beëindig is, dat voor mij de verharding in de (online) maatschappij heeft meegespeeld in de vraag of ik wel verder wilde. Als je mijn verhalen hebt gelezen weet je dat ik niet schuw(de) om de randjes op te zoeken, te prikkelen en op satirisch of cynische wijze te willen aanzetten tot nadenken. Meestal schrijf ik veel meer zwart/wit dan mijn feitelijke mening. Ik ben ervan overtuigd dat je echte mening als columniste niet zo belangrijk is, voor een column is het nadenken van de lezer van belang. Een column mag prikkelend zijn.

In de beginjaren werd het ook zo opgevat en volgde leuke en ludieke discussies. De laatste jaren is dat verandert. Ik heb het idee dat satire veel minder wordt herkend en veel lezers lezen een column alsof deze persoonlijk aan hun geschreven is. Iedere prikkeling wordt opgevat als een persoonlijke aanval en reacties zijn primair waarbij soms ook duidelijk is dat er niet goed is gelezen. Ik vind dat erg zonde want daarmee verdwijnt de mogelijkheid om mensen te laten nadenken. Door iets zwart/wit te beschrijven, wordt het ridicuul en ga je zelf nadenken welke grijsgradatie bij jou past. Een columnist bedoelt niet werkelijk zwart/wit.

Waarom doen mensen dat dan zo graag? Behagen scheppen in het affakkelen, je ziet het overal op social media. Ik denk dat het komt opdat je je beter voelt over jezelf. Als hij het doet is het niet erg dat ik ook het ook doe. Verder aandacht afleiden, als we hem of haar lynchen let niemand op mij. Of zelfs jezelf in een mooi daglicht zetten: kijk mee eens goed zijn. Wat het ook mogen zijn, ik denk dat deze reacties vooral iets zeggen over de afzender. Niet over de columnist. Jammer want het deed mijn plezier wel afnemen. Ook voor deze reageerders geldt: stop vóór je hoogtepunt, denk eerst na (en lees goed).

Natuurfotografie: stoppen met individualisme

Zelf stop ik met het schrijven van columns voor Natuurfotografie.nl. Vóór het hoogtepunt? Dat laat ik aan de lezer over. Ik blijf nog wel tutorials verzorgen en ook zul je mij nog regelmatig zien bij webinars, online cursussen, etc. Ik wens iedereen op dit prachtige platform heel erg veel succes en plezier. Natuurfotografie is een individualistische passie waarbij ik nog te vaak ervaar dat het een soort wedstrijd is. Ik heb dat gefotografeerd (en jij niet), ik mag daar komen met toestemming (en jij niet). Zonde. Zo gaan we de wereld niet redden.

Ik wens toe dat natuurfotografen meer gaan samenwerken en zich samen gaan inzetten voor onze prachtige natuur. Denk wat minder na over wat jij per se wilt, maar vooral hoe je met je passie een positieve bijdrage kan leveren aan onze planeet. Denk wat minder na over wat anderen fout doen maar hoe we samen tot een prachtig resultaat kunnen komen.  Help elkaar in plaats van openbare lynchpartijen. Verdiep je in andermans boodschap in plaats van meteen primair je mening te verkondigen. Laten we ons best doen natuurfotografie te behouden als een fantastische manier om de natuur te ervaren en te behouden.

Want stoppen met fotograferen of ons in te zetten voor ons aarde… is absoluut onbespreekbaar!

Succes en hopelijk tot ziens,

Johan