Menu

Wat is een sensor?

De sensor is het belangrijkste onderdeel van de camera. Hier valt het licht op en maakt de camera het digitale beeld. De sensor is te vergelijken met het filmpje van vroeger, de gevoelige plaat. Alleen zit de sensor vast in de camera gemonteerd en schrijft hij het beeld op een uitneembaar geheugenkaartje. De kwaliteit van de sensor heeft belangrijke invloed op de mogelijkheden van je camera. En... hoe beter de sensor, hoe duurder de camera.
sensor
Het filmpje van toen is de sensor van nu. Fotograaf: Ron Poot

Er zijn sensoren in soorten en maten.

Soorten

Er zijn twee gangbare typen sensoren in gebruik: de CCD sensor en de CMOS sensor. Ze hebben dezelfde functie: licht omzetten in elektrische signalen, maar doen dat technisch op een andere manier.

Door de verschillen in de fabricageprocessen zijn er aanmerkelijke verschillen tussen CCD- en CMOS-sensoren.

  • CCD-sensoren leveren foto’s van hoge kwaliteit en met minder ruis dan CMOS-sensoren.
  • Omdat elke pixel op een CMOS-sensor meerdere transistoren naast zich heeft, is de CMOS-chip in het algemeen minder gevoelig. Veel van de fotonen die de chip raken, raken de transistoren in plaats van de fotodiode.
  • Het fabricageproces voor CCD-sensoren verbruikt veel vermogen. CCD-sensoren verbruiken ca. 100 keer zoveel vermogen als een vergelijkbare CMOS-sensor.
  • CMOS-sensoren kunnen worden gemaakt in elke willekeurige standaardproductielijn voor siliciumchips, en zijn daardoor extreem goedkoop in vergelijking met CCD-sensoren .
  • CCD-sensoren worden al lange tijd gemaakt en zijn dus verder ontwikkeld. Ze leveren in het algemeen een hogere kwaliteit en meer pixels.

Gebaseerd op deze verschillen kun je concluderen dat CCD-sensoren worden gebruikt in camera’s met een uitstekende lichtgevoeligheid, voor hogekwaliteitsfoto’s met veel pixels. CMOS-sensoren hebben een lagere kwaliteit, een lagere resolutie en een lagere lichtgevoeligheid.

CMOS-sensoren zijn echter de laatste tijd in opkomst en inmiddels in de meeste fotografie toepassingen even goed of beter dan CCD-sensoren . CMOS-camera’s zijn meestal minder duur, verbruiken minder energie en de batterijen gaan daardoor langer mee. Tegenwoordig zijn er CMOS-sensoren ter grootte van het kleinbeeld formaat, 24 x 36 mm met een zeer groot aantal pixels.

De sensor is het hart van de camera, met opengeklapte spiegel en geopende sluiter kun je hem zien. Fotograaf: Ron Poot

Maten

De grootste sensoren kom je tegen bij de middenformaat camera. Het formaat van de sensor is dan groter dan dat van een kleinbeeldfilm. Dit type camera is met name in gebruik bij professionele fotografen. Het is zeer geschikt voor hoge kwaliteit beelden en grote afdrukken. Het is echter ook een dure oplossing omdat niet alleen de sensor maar daarmee ook de behuizing van de camera groter en zwaarder is dan bij camera’s met kleinere sensoren.

De zogenaamde ‘full-frame’ sensor heeft het formaat van de eens zo populaire kleinbeeldfilm van 36 x 24 millimeter. Dit type is populair bij de veeleisende en ervaren natuurfotograaf.

De meeste gangbare camera’s hebben een kleinere sensor, het APS-C formaat van 22 x 15 mm. Handzamer en goedkoper. Doordat de sensor ongeveer 1,5x zo klein is als de fullframe, valt een deel van het licht dat door de lens valt buiten de sensor-grenzen. De kleinere sensor maakt als het ware een uitsnede (“crop”) van het beeld. Daardoor lijkt de lens een 1,5 x groter beeld af te leveren dan op een full-frame sensor. Lijkt, want het is een uitsnede en dus geen echte vergroting. De factor 1,5 noemt men de crop-factor.

Een nieuw type sensor is de Four Thirds sensor of 4/3 inch sensor, die maar 17,3 x 13 mm. is. Hierdoor is de cropfactor ongeveer 2, waardoor een 200mm objectief wel een 400 mm objectief lijkt.

In compactcamera’s zitten nog kleinere sensoren, 1/2,3 inch sensoren van 6,17 x 4,55 mm.

Kleine sensoren betekent dat er veel pixels dicht opeen zitten wat nadelig is voor de beeldkwaliteit. Er ontstaat meer ruis en het dynamisch bereik van kleine sensoren is geringer. Voordelen zijn er ook: omdat kleine sensoren dicht op de lens zitten geven meer scherptediepte. Ze bieden mogelijkheden voor superzoom en supermacro, instellingen die je bij veel compactcamera’s ziet.

Meer weten?

Artikel Zoom.nl over verschillende sensorformaten

Artikel CameraNu.nl

Middenformaat camera’s

Wikipedia

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: