Menu

Onderdeel van Pixfactory

Wat is het nut van beeldschermkalibratie?

Je besteed veel tijd en moeite om de perfecte foto te maken. Dan is het wel fijn wanneer de kleuren en helderheid kloppen in je foto. Kalibratie van je beeldscherm helpt hierbij. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Waarom zou je je beeldscherm kalibreren?

Stel je eens voor. Voor de zoveelste keer sta je aan de kust om de zonsondergang vast te leggen. Na een aantal tegenslagen is het nu wel gelukt om op het juiste tijdstip op de juiste plek te staan. Deze avond valt alles prachtig samen! De compositie klopt en zodra de zon onder de horizon zakt staat de lucht in vuur en vlam. Tijdens de nabewerking op de computer besteed je veel tijd en aandacht om de foto er op zijn best uit te laten zien. Je zorgt dat de belichting in balans is en dat de kleuren goed tot zijn recht komen. Natuurlijk moet je zo’n prachtplaat aan anderen tonen. Maar bij het terug zien van de foto op een ander beeldscherm, blijken de kleuren toch niet helemaal te kloppen. En bij het afdrukken is er een duidelijke kleurzweem of is de foto veel te donker. Daar wil je liever niet aan denken toch? Beeldschermkalibratie helpt je om dit soort teleurstellingen te voorkomen.

Keuzes maken

Veel fotografen zijn kritisch op de kwaliteit van hun foto’s. Om een zo hoog mogelijke kwaliteit te behalen wordt veel tijd en geld gestoken in het uitzoeken van een goede camera. Ook wordt ons zuurverdiende spaargeld besteed aan een scala aan lenzen waarmee we het perfecte plaatje kunnen maken. Zelfs voor de fotograaf die niet leidt aan het ‘Gear Acquisition Syndrome’ is het kopen van een nieuwe set toch een leuke aangelegenheid. Minder mensen worden echter enthousiast om even zoveel geld te besteden aan een goede monitor of aan software om dat beeldscherm te kalibreren. En toch zou dat de moeite waard zijn. Want als je kritisch bent op de kwaliteit van je foto’s, zou je ook kritisch moeten zijn op de kwaliteit van het beeldscherm waarop je die foto’s beoordeelt en corrigeert.

Wat is beeldschermkalibratie?

Beeldschermkalibratie wilt zeggen dat je je beeldscherm zo instelt dat kleur en helderheid correct en optimaal worden weergegeven. In groen mag bijvoorbeeld geen gele zweem zitten en het zwart- en witpunt moeten kloppen. Door je monitor te kalibreren zorg je ervoor dat kleur en helderheid zo goed mogelijk overeenkomen met de norm. Wanneer je een foto terug ziet op twee verschillende gekalibreerde beeldschermen, zou deze foto dus op beide monitoren er hetzelfde uit moeten zien, omdat ze voldoen aan dezelfde norm. Wanneer je foto’s uitwerkt op een niet gekalibreerd scherm, zijn je foto’s alleen op jouw scherm naar wens. Een scherm dat wel goed gekalibreerd is, zal je foto’s anders weergeven. Kalibratie helpt ook bij het afdrukken van je foto’s. Wanneer je scherm is gekalibreerd zullen de kleuren op het scherm ook beter overeenkomen met de kleuren van je print.

Kalibratie is geen wondermiddel. Wanneer je een goedkoper beeldscherm hebt met beperkte kleurruimte, zorgt kalibratie er niet voor dat je ineens meer kleuren kan zien. Het zorgt er wel voor dat je monitor binnen de mogelijkheden van de hardware, de kleuren het best en consistent worden weergegeven.

Een van de kalibratieapparaten (de SpyderX) van Datacolor. Fotograaf: Datacolor

Hoe werkt beeldschermkalibratie?

Voor beeldschermkalibratie heb je een colorimeter nodig, zoals de Spyder van Datacolor of de Calibrite ColorChecker Display van X-rite. De software bij deze apparaten loodst je door het hele kalibratieproces. Er wordt onder andere gevraagd om een witpunt te kiezen en om de helderheid van je beeldscherm in te stellen. Sommige systemen kunnen het omgevingslicht meten en de helderheid van het scherm daaraan aanpassen. Vervolgens vraagt de software om de colorimeter op het scherm te hangen en wordt er een reeks testpatronen en kleuren op je monitor getoond. De colorimeter meet de kleuren van je scherm. De software vergelijkt deze met de ideale kleuren en berekent hoe je scherm aangepast moet worden om zo goed mogelijk aan de norm te voldoen. Misschien klinkt het wat technisch, maar door het geautomatiseerde proces is de kalibratie toch gemakkelijk uit te voeren en het kost maar een paar minuten tijd.

De colorimeter meet de kleuren op je scherm. De software berekend hoe je scherm aangepast moet worden om de kleurweergave te optimaliseren. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Tot slot

Kalibratie helpt dus om consequent betrouwbare kleuren en helderheden te zien op je beeldscherm. Dit helpt je in de nabewerking waardoor de kleuren en helderheden van de bewerkte foto meer overeenkomen met jouw creatieve visie. Een donkere foto is dan een bewuste en creatieve keuze (bijvoorbeeld om een bepaalde sfeer over te dragen) en berust dan niet meer op een verkeerde afstelling van jouw monitor.

Geef een reactie

4 reacties

  1. Ben sterk geneigd het met Egon eens te zijn. Ik vermoed dat het verhaal op zal gaan als de foto gebruikt moet worden in professioneel drukwerk. Bij afdrukcentrales mag je nog bidden en hopen dat het een beetje klopt. Maar voor digitaal, waar jij je dure Eizo monitor calibreert, wordt het resultaat toch vaak weergegeven op schermen/schermpjes van zeer wisselende kwaliteit.

    1. Alle soorten schermpjes en afdrukcentrales daargelaten (wel waar!), is de crux van mijn mening dat je ogen evenmin gekalibreerd zijn; we zien kleuren individueel echt anders en daar hoef je allerminst ‘kleurenblind’ voor te zijn! Een jaar of 15 geleden had ik een vriendin die ook fotografe was, ook met profi opleiding… we hadden eindeloze disputen over wat de kleur van iets was want zij zag groen wat ik grijs zag, welles, nietes, welles, nietes. Nou, dan hou ik mijn ouderwetse grijskaart erbij (want ik ben er ene van de oude stempel) 😛
      Digitaal is de RGB-waarde voor mij de vervanging van de analoge grijskaart, vooral voor meer professionele toepassingen. Daarbij maakt de kleurruimte dus niet eens uit (kleurruimte is eigenlijk een heel ander verhaal, maar wat er niet is krijgt ook geen waarde). Ik wil onmiddellijk toegeven dat dit een best wel techno benadering is waar creatievelingen misschien geen goesting in hebben, maar het is voor digi wel de enig objectieve zelfs als je grijs als groen ziet.
      Als je dubbele zeker wil zijn kiek je dus, wanneer mogelijk, een neutraalgrijskaart mee 😉

  2. Ik gebruik al jaren een Spyder van Datacolor, hij is niet meer te missen!
    Ik mis wel in het bovenstaande verhaal dat de gecorrigeerde data op Pc. wordt op geslagen en bij iedere reboot de monitor weer met deze gegevens wordt ingesteld.
    Je krijgt automatisch een waarschuwing als een tijd gecorrigeerde tijd verlopen is en er een nieuwe kalibratie uitgevoerd moet worden.

  3. En dan… is je eigen beeldscherm gekalibreerd (je ogen niet!) en weet je nog steeds niet hoe de weergave elders is!
    Mijn 2 cent ter discussie hoor, maar wat ik minstens zo goed vind werken is gewoon de kleur- en densiteitswaarden en -curven in de gaten houden. Een pixel met een willekeurige neutraalgrijsdensiteit moet dus de kleurwaarde x/x/x hebben en niet x/y/x of z/x/y.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Wellicht ook interessant voor u