Menu

Onderdeel van Pixfactory

Wat is ruis?

Als de lichtomstandigheden slecht zijn, is het lastig een scherpe foto te maken. Een oplossing kan zijn om de ISO waarde hoger te zetten. Inderdaad een oplossing, maar het heeft een prijs.... ruis! Hoe meer ruis in je foto, hoe meer kwaliteitsverlies van je beeld.
ruis
Veel ruis is storend, wat te doen? Fotograaf: Ron Poot

Wie nog een herinnering heeft aan het analoge tijdperk: daar hadden we de korrel. Als je in slecht licht wilde fotograferen moest je een filmrolletje met een hoge ASA of ISO waarde in je camera stoppen. Aan de afdrukken kon je dat wel zien: de foto’s zagen er altijd wat korreliger uit dan bij gewone filmpjes. Die korrels van de filmpjes van toen zijn te vergelijken met de ruis van de digitale foto’s van nu.

ISO 100, 1/30 sec. Geen ruis maar ook niet scherp. Fotograaf: Ron Poot
ISO 25.600, 1/8000 seconde. Geen sprake van bewegingsonscherpte maar wel veel ruis. Daar wordt het ook niet mooi van. Fotograaf: Ron Poot
ISO 400 bij 1/125 sec. Prima scherpte, niet te veel ruis. Fotograaf tevreden. Fotograaf: Ron Poot

Het kwaliteitsverlies door ruis kan storend zijn, maar is ook relatief. Bij kleine beelden op het scherm of kleine afdrukken valt wat extra ruis vaak niet eens op. Bij sterk uitvergroten kan het wel een rol gaan spelen. Ook maakt het uit wat je gefotografeerd hebt. Een druk landschap zal minder storingsgevoelig zijn voor ruis dan een sfeervolle macro met subtiele details.

De moderne camera is steeds beter opgewassen tegen ruis. De software is in staat de ruis te onderdrukken tot een heel aanvaardbaar niveau, zelfs bij heel hoge ISO waarden. In schemer of binnen fotograferen zonder flits hoort gewoon tot de mogelijkheden en levert vaak acceptabele beelden.

Ook de bewerkingsprogramma’s hebben niet stil gestaan. De betere programma’s hebben allemaal een mogelijkheid om ruis te onderdrukken, voor het geheel of zelfs voor een geselecteerd deel. Ook daarin heeft alles zijn prijs. Verscherp je de foto bij het nabewerken dan zie je meteen meer ruis. Ga je ruis juist onderdrukken, dan verlies je detail en wordt de foto “glad”.

ISO 1600, onbewerkt. Wat te doen… verscherpen of juist ruis onderdrukken? Fotograaf: Ron Poot
Ruis onderdrukt. Je ziet nu dat er veel detailverlies is. Fotograaf: Ron Poot
Flink verscherpt, je ziet dat er dan ook meteen meer ruis is. Fotograaf: Ron Poot

Een tip bij het voorkomen van ruis is, om de foto iets over te belichten. Ruis treedt met name op in donkere delen. Als je de foto bij nabewerking lichter maakt dan valt de ruis extra goed op in de donkere delen. Heb je de foto juist overbelicht (niet teveel natuurlijk) en je schroeft tijdens het nabewerking de belichting terug, dan heb je veel minder last van ruis.

ISO 1600, foto onderbelicht en daarna in de nabewerking de belichting omhoog gebracht tot het gewenste niveau. Je ziet veel ruis. Fotograaf: Ron Poot
ISO 1600, dezelfde situatie. Foto nu overbelicht en daarna in de nabewerking de belichting omlaag gebracht tot het gewenste niveau. Je hebt veel minder last van ruis. Fotograaf: Ron Poot

Kan ruis ook mooi zijn? Waarom niet, het kan prima wat extra’s toevoegen aan je beeld. Een creatieve geest zal zelf ruis versterken of korrels toevoegen om zijn foto meer expressie te geven. Een kwestie van smaak en uitproberen.

Heerlijk, zo’n lekkere ruizige regenlucht. Expres ruis toegevoegd. Fotograaf: Ron Poot

 

 

3 reacties

  1. We zijn ondertussen in 2024 aangeland. Niet alleen heb je nu programma’s als Topaz (en nog een aantal andere) met of zonder AI, maar ook camera’s waarmee je tegenwoordig letterlijk kunt toveren (ik bezit zelf een D850, alweer gedateerd, maar nog steeds heel erg super).
    Zou je de inhoud van je verhaal aanpassen als je het nu opnieuw zou schrijven? Zoja wat zouden dan je (ver)ander(d)e adviezen zijn?

    Met complimenten voor manier waarop je de onderwerpen behandeld. Duidelijke zeer begrijpelijke en prettig leesbare taal .

  2. Met veel plezier lees ik regelmatig jouw artikelen. Veel kennis over zowel de onderwerpen als de techniek van het fotograferen.
    Hartelijk dank daarvoor!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

3 reacties

  1. We zijn ondertussen in 2024 aangeland. Niet alleen heb je nu programma’s als Topaz (en nog een aantal andere) met of zonder AI, maar ook camera’s waarmee je tegenwoordig letterlijk kunt toveren (ik bezit zelf een D850, alweer gedateerd, maar nog steeds heel erg super).
    Zou je de inhoud van je verhaal aanpassen als je het nu opnieuw zou schrijven? Zoja wat zouden dan je (ver)ander(d)e adviezen zijn?

    Met complimenten voor manier waarop je de onderwerpen behandeld. Duidelijke zeer begrijpelijke en prettig leesbare taal .

  2. Met veel plezier lees ik regelmatig jouw artikelen. Veel kennis over zowel de onderwerpen als de techniek van het fotograferen.
    Hartelijk dank daarvoor!

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: