Alvorens antwoord op te geven op je vraag is het natuurlijk handig te weten wat kleurruimte is. Iedere kleur bestaat uit drie variabelen: tint (de kleur, bijvoorbeeld blauw), verzadiging en intensiteit (helderheid). De kleurruimte geeft de marge van kleuren aan dat het apparaat vastlegt of kan (re)produceren. In de werkelijkheid zijn er oneindig veel meer kleuren dan dat er (in het geval van een camera) vastgelegd kunnen worden.
RGB staat voor rood, groen en blauw. Door deze kleuren met elkaar te mengen kan iedere kleur gemaakt worden. sRGB heeft een kleinere kleurruimte dan Adobe RGB. Het lijkt verleidelijk dan maar te kiezen voor deze laatste…
Omdat Adobe RGB een grotere kleurruimte heeft dan sRGB worden de verschillende tinten (vooral in het groen!) beter vastgelegd. Hiermee wordt het detail wat vergroot en heb je meer mogelijkheden in de nabewerking. Daarom werken uitgevers en drukkers ook met Adobe RGB-bestanden. Wie het maximale uit zijn foto’s wil halen, werkt daarom het beste op Adobe RGB.
Maar… met Adobe RGB kun je niets op internet, de meeste monitors en printers. Deze werken immers met sRGB. Ga je actief aan de slag met Adobe RGB, dan is het handig te beschikken over een monitor die deze kleurruimte zo goed mogelijk benadert, anders zie je de juiste kleuren immers nog niet. Wanneer je een Adobe RGB foto op je website plaatst, kan deze flets weergegeven worden, omdat browers niet overweg kunnen met deze kleurruimte. Ook bij veel ‘normale’ afdrukcentrales wordt met de sRGB-kleurruimte gewerkt. Je Adobe RGB foto moet je in die situaties dus eerst omzetten naar sRGB. Publiceer je nooit en gebruik je de foto’s alleen voor jezelf, dan kan sRGB een prima keuze zijn.
Let op, de keuze van de kleurruimte is eigenlijk alleen van belang wanneer je fotografeert in JPEG. Het RAW-bestand bevat immers alle data in maximale kwaliteit. In de RAW-editor kun je het gewenste kleurprofiel alsnog aangeven.
Heb je nu zelf ook een vraag waar je altijd al een antwoord op wil hebben, stuur deze dan naar vraag@natuurfotografie.nl en wij gaan voor je op zoek naar het antwoord.
3 reacties
Ik heb er wiskundig zo mijn twijfels over of AdobeRGB echt verbeteringen oplevert. Sterker nog, ik durf te beweren dat het zelfs extra banding op kan leveren.
.
Je moet je voorstellen dat zowel sRGB, AdobeRGB als ProPhoto allemaal afhankelijk zijn van dezelfde bit-rate van de desbetreffende kleurdiepte (volgens mij is alleen CIELab hier een uitzondering op). Ik weet, er bestaan veel hogere bit-rates (in de astro wordt zelfs in 64-bit bewerkt), maar laten we voor het makkelijk rekenen even uitgaan van 8-bit. In dit geval hebben zowel de kleuren rood, als groen, als blauw 8 bits om een kleur te vormen. Ofwel 8-bit = 8^2 = 256 posities per kanaal (hé toevallig, exact 1 byte 🙂 ).
Nu, deze 256 posities vormen, hoe groter je kleurbereik is, dus ook grotere treden tussen twee naast elkaar liggende posities (kleurtinten). Anders gezegd, de stap van #34 naar #35 (bijvoorbeeld) is in AdobeRGB of ProPhoto groter dan in sRGB. Logisch, je hebt daar een groter oppervlakte (kleurbereik) dan in sRGB die je over dezelfde aantal stappen (posities) moet verdelen. En om precies te zijn: ProPhoto is op rood-groen vlak zelfs 2x zo groot als sRGB, dus ook 2x zoveel verschil per positie.
En dat betekend dus ook dat, als je de data door de nabewerking gaat strekken (levels, curves, hooglichten, schaduwen, etc, etc), je in ProPhoto if AdobeRGB nog grotere stappen krijgt dan dat je al had alleen al door het kleurbereikverschil. Dus bij stretchen *2 wordt bovenstaande voorbeeld dus #68 en #6A. Logisch dat er een gat tussen komt van 1 positie, je hebt de foto immers 2 stops lichter gemaakt in de edit, maar dit gat is ook nog eens 2x zo groot qua tint in AdobeRGB dan in sRGB.
.
Nu… Als je een monitor hebt welke geënt is om de gekozen kleurbereik aan te kunnen, kan ik me voorstellen dat je dit nadeel kan wegstrepen tegenover de voordelen van de extra beschikbare kleuren aan de randen van het spectrum. Echter, de meeste mensen hebben gewoon een eenvoudige sRGB monitor. En wie neemt nu alleen maar foto’s voor zichzelf om te bekijken? Nee, dus tijdens de save zal je de foto om moeten zetten naar sRGB.
Let wel, de verschillen tussen twee stappen worden hiermee niet terug verkleind; neen, we blijven rond de kleur hangen die de pixel in AdobeRGB had. Dus die #68 en #6A zou zomaar wel eens uit kunnen komen op #67 en #6B (een lineaire omzetting bestaat in dit geval niet meer, de desbetreffende stap in AdobeRGB wijkt altijd ietsjes af van beschikbare in sRGB, dus wordt er afgerond).
Dit laatste kan resulteren in extra kans op banding. En dat terwijl we niet de voordelen van de extra kleurruimte meer tot onze beschikking hebben (de kleuren aan de randen van het spectrum zijn er immers afgeknipt door de terugomzetting AdobeRGB > sRGB).
Nu is Photoshop wel iets slimmer dan dat ik het zo plat verwoord, haar algoritmes hebben niet voor niets patenten, maar aan die slimheid komt wiskundig altijd een einde. Onder de 1 bit kan je niet editen, 1 bit is namelijk de logische ondergrens 😉
Helder stuk!
Is het wenselijk dat ik Lightroom en photoshop instel op AdobeRGB evenals mijn iMac?
Wanneer ik foto’s exporteer voor internet zet ik ze om naar sRGB?
Hallo Gerwin, door in Lightroom en Photoshop de juiste kleurprofielen te gebruiken, heb je dus ook meer bandbreedte qua bewerking. Er is alleen 1 grote maar, je beeldscherm moet dit wel aankunnen. De meeste schermen tonen alleen sRGB, waardoor je de kleuren van Adobe RGB niet goed of zelfs incorrect ziet. Eizo is bijvoorbeeld een monitormerk dat nagenoeg geheel Adobe RGB laat zien. Dit is tevens de reden dat je foto’s voor het internet altijd naar sRGB moet exporteren, de meeste mensen bekijken de foto’s namelijk op een scherm dat niet overweg kan met Adobe RGB.