Wolven en camera’s: als fascinatie (te?) dichtbij komt

Het artikel uit 2022.

De sluipende grens

Het lijkt onschuldig: de wolf is rustig, de fotograaf houdt afstand – althans aanvankelijk. Maar gewenning is een sluipend proces. Elke benadering, elke prikkel, elke keer dat een wild dier merkt dat mensen niets doen, versterkt een patroon. En dat patroon wordt gevaarlijk als het leidt tot het verlies van schuwheid.

De risico’s bij wolven zijn eigenlijk beperkt:

1. Rabiës – komt hier gelukkig niet voor
2. Gewenning aan mensen – en dát vormt het grootste gevaar

Een wolf die mensen met voedsel, nieuwsgierigheid of veiligheid associeert, verliest zijn natuurlijke grens. En een groot roofdier zonder grens is een tikkende tijdbom, zonder dat iemand het direct merkt.

Onbedoelde gevolgen

Als fotograaf zie je waarschijnlijk niets dat mis is. De wolf lijkt ontspannen, jij houdt (denk je) voldoende afstand. Maar ongemerkt schuift de drempel op. Een meter dichterbij. Nog een paar foto’s. En zo komt gewenning tot stand – niet als bewuste daad, maar als optelsom van goedbedoelde momenten.

Een incident met nasleep

Waarom we dit onderwerp opnieuw aansnijden? Onlangs werd een hardloopster op de Hoge Veluwe gebeten door een wolf. Dankzij omstanders liep het goed af, maar de ervaring was heftig. Door DNA-onderzoek is inmiddels bevestigd dat het om een lid van de roedel op de Hoge Veluwe gaat. In 2022 kon er van de jonge wolf geen DNA worden afgenomen, maar op basis van uiterlijke kenmerken is men er nu vrijwel zeker van: dit is dezelfde wolf die destijds werd benaderd door fotografen.

Wat betekent dat? Dat het gedrag van toen invloed had op het gedrag van nu. Dat een grens werd verlegd – en uiteindelijk werd overschreden. En dat een dier waar velen zo graag achteraan gingen, nu afgeschoten zal worden. De Provincie Gelderland heeft daar inmiddels toestemming voor gegeven.

Wat is een foto waard?

Dit roept een ongemakkelijke, maar noodzakelijke vraag op: waren die beelden het waard? Het moment van trots, die ene scherpe opname – als de prijs een gewond mens of een dood dier is?

Als natuurfotografen dragen we meer dan alleen een camera: we dragen ook verantwoordelijkheid. Onze aanwezigheid doet ertoe. Onze keuzes hebben invloed.

Verantwoord fotograferen

Voor wie graag een wolf wil fotograferen:

• Gebruik een telelens
• Houd minimaal 100 meter afstand
• Komt een wolf toch dichterbij: geef ruimte, keer om. Laat het dier zijn gang gaan, zonder invloed van jouw aanwezigheid.

En zie je een wolf? Meld het bij het wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging.

Laat de natuur wild blijven

Samenleven met wilde dieren is mogelijk. Maar alleen als we hen de ruimte geven om wild te blijven. Juist onze fascinatie vraagt om grenzen – niet (alleen) omwille van onszelf, maar uit respect voor het dier.

Renate van den Boom en Loulou Beavers