Regels
Natuurgebieden kennen regels. En aan die regels moet je je houden. Toch? Bij het begin van het natuurgebied heeft de terreineigenaar een bord geplaatst waarop de regels te lezen zijn. Kortgezegd komt het erop neer dat je het gebied mag betreden, zolang je aan een aantal voorwaarden voldoet. Zo mag je niet van de paden af, moeten honden aan de lijn, hebben ruiters en mountainbikers een vergunning nodig enzovoort. En je mag er dus niet zijn tussen zonsondergang en zonsopkomst. Als je je niet aan die voorwaarden houdt, dan bevind je je op verboden gebied en overtreed je artikel 461 van het Wetboek van Strafrecht. En daar staat een boete op.
Regels zijn er niet om gevolgd te worden?
We zijn met elkaar nogal eens allergisch voor regels. Natuurfotografen zijn daarop geen uitzondering. De Posbank staat bij een bloeiende heide vol met natuurfotografen, ook voor zonsopkomst of buiten de paden. Tijdens de edelhertenbronst zag ik hoe twee natuurfotografen honderden meters van het pad af een plekje kozen onder de struiken, tot een boswachter ze eruit haalde en met een bekeuring terug naar het pad stuurde. Ik zag de irritatie bij het groepje mensen dat vanaf het pad naar de edelhertenbronst stond te kijken (inclusief mijzelf). Het tweetal verstoorde niet alleen de herten, maar daarmee ook het plezier van de andere mensen die wel netjes op het pad bleven. “We willen allemaal wel dichter bij de herten komen om ze te fotograferen”, zei iemand. En wij fotografen willen toch ook allemaal wel een uurtje eerder dan zonsopkomst op dat mooie plekje zijn?
En daar sta ik dan, met mijn kopje thee de zonsopkomst te fotograferen. Wat maakt dat ik de regels overtreed? En dan ben ik ook nog een teamlid voor Nature First (NF) Nederland en België, een alliantie voor verantwoorde natuurfotografie. Eén van de principes van NF is “Ken en volg de regels en voorschriften”. Zou ik niet juist het goede voorbeeld moeten geven?
Het nut van de regels
Van alle principes van NF is dit het principe waar ik soms echt mee worstel. En ik hoor van veel fotografen hetzelfde. Begrijp me niet verkeerd, ik wil daarmee niet zeggen dat we de regels helemaal niet hoeven te volgen. Integendeel! Het is zeker goed om te weten welke regels gelden voor het natuurgebied dat je gaat bezoeken. Nog belangrijker is misschien wel te weten waarom die regels er zijn. De regels zijn er om de natuur te beschermen. ’s Nachts is het gebied voor de dieren. Paden zijn er, zodat de rest niet kapot wordt gelopen. Maar het domweg volgen van de regels levert ook niet altijd het beste resultaat op voor de natuur of het wild. Dieren kennen die regels namelijk niet. Dus wat doe je als de dieren ervoor kiezen om op het pad te staan of liggen? Of als een ree in een hondenlosloopgebied terecht komt en daar door een loslopende hond wordt doodgebeten? De hond mocht daar los, volgens de regels.
Worsteling
Terug naar mijn favoriete plekje en mijn worsteling. Ik ken de regels en ik weet ook waarom die regels er zijn. Sterker nog, ik sta er volledig achter. Het laatste dat ik wil, is de natuur verstoren. Maar ik wil wel graag genieten van de natuur en als het even kan, de natuur ook nog vastleggen. Ik zou natuurlijk later kunnen gaan, maar dan is dat mooie licht alweer weg en is het er ook weer een stuk drukker. Of ik kan een ander mooi plekje zoeken, waar ik wel mag komen voor zonsopkomst. Die zijn er ook vast. Maar ja, dit is wel een heel mooi stukje natuur. En zeg nou eerlijk, hoeveel verstoor ik de natuur nu echt? Ik blijf op de paden, ben alleen, maak geen lawaai en laat geen rotzooi achter. Ik kan het prima goedpraten, maar waarom zouden de regels voor mij anders moeten zijn dan voor alle andere mensen? Ik ben juist voor het volgen van de goede regels, sterker nog, ik sta absoluut achter het doel van deze regels. En toch ben ik blijkbaar bereid ze af en toe te overtreden door een uurtje eerder dan zonsopkomst de natuur in te trekken. Hoe zit dat nou?
Cognitieve dissonantie
Ik handel dus in strijd met mijn eigen opvatting. Dat klinkt best raar. In de psychologie noemen ze dat cognitieve dissonantie, zelfrechtvaardiging. Wij mensen zoeken kennelijk rechtvaardiging voor iets waarvan we eigenlijk weten dat het niet klopt, niet hoort, niet mag… niet deugt? En dat oordeel over mezelf dat schuurt. Maar de regels en hoe ik ermee omga, zetten me wel aan het denken. Misschien zijn regels er ook wel om het deugdzame in ons te ontwikkelen en hierover met elkaar in gesprek te gaan? Hopelijk herken je dit?
19 reacties
Johan, dat mag maar het blijft onzinnig ?
Iedereen mag zijn mening hier verkondigen maar 1) respectvol en 2) goed onderbouwd. Beide mis ik bij jou en daarmee raakt ook deze opmerking kant nog wal. Ik wil je verzoeken hier niet mee verder te gaan tenzij je graag een constructieve bijdrage wilt leveren.
Johan, Renate,
Eigenlijk ben ik het wel met Rob eens en ik vind eigenlijk dat hij nog redelijk netjes blijft. Onzinnig: geen zin hebbende. Er zijn regeltjes en daar hou je je aan. Als je dat niet doet dan weet je dat je de regeltjes aan het overtreden bent en dan schaam je je (dat heb ik nog geleerd van een conversatie tussen Swiebertje en Bromsnor). Dat hou je erg stil. En daar ga je zeker niet een column over schrijven. Dat heeft inderdaad geen zin… En ja, ook ik heb echt wel regeltjes overtreden in het verleden en doe het misschien zelfs nog wel eens een keertje (steeds minder behoefte aan) om toch die middelmatige foto waar er al tig-miljoen van zijn te maken. En dan ben ik daar heel stilletjes over en schaam ik me een beetje en baal er van dat ik dat toch heb gedaan. Zonsopgang in het bos is prima mogelijk, gewoon even de grens over. Niet in NL. Simpel.