Zeven mogelijke onderwerpen om te fotograferen in een uiterwaard

Toegankelijkheid, ruimte om te struinen

In flink wat uiterwaarden langs de grote Nederlandse Rivieren mag je struinen. Oftewel, je mag er vrij rondlopen. Dit in tegenstelling tot vrijwel alle natuurgebieden in Nederland. Daar is het veelal niet toegestaan om buiten de paden te treden. Als natuurfotograaf ben je dan dus nogal beperkt in je fotomogelijkheden. Struinen in een uiterwaard geeft je daarentegen de unieke gelegenheid om als natuurfotograaf kennis te maken met al wat de uiterwaard is en te bieden heeft. Uiteraard is en blijft respect voor de natuur nummer één! Wel gelden voor bepaalde gebieden restricties wat toegankelijkheid betreft. Denk daarbij aan broedseizoen, rustgebieden en kwetsbare gebieden.

Veelzijdig en bijna compleet

Met veelzijdig en compleet doel ik hier op het aanbod op fotogebied dat de uiterwaarden te bieden heeft. Die is kortweg enorm! De uiterwaarden onderscheiden zich van andere natuurgebieden in Nederland door de variatie aan natuur. Dit komt door de verscheidenheid aan grondsoorten in de uiterwaard. Het is een mengeling van droog tot nat, van grasland tot moerasland. Deze verscheidenheid maakt dan ook dat er een enorme verscheidenheid is aan alles wat er groeit, bloeit en leeft. Ik durf wel te stellen dat de uiterwaard het hele jaar zo’n beetje alles in zich heeft voor iedere natuurfotograaf.

Langs de oever van de rivier

Op veel plaatsen zie je kribben of ook wel dwarsliggers in het water liggen. Deze korte stenen dammen waren ooit bedoeld om land te winnen. Nu liggen de kribben aan beide zijden van de rivier en bedoeld om de stroming te versnellen waardoor zand sneller wordt afgevoerd. Op het einde van een krib staat een baken. Deze kribben lenen zich goed voor een foto. Vooral op een mistige en vroege ochtend zul je geen spijt hebben dat je vroeg bent opgestaan. Zoom ook eens in op een deel van de rivier waar de kribben liggen.

Bakenboom

Bakenbomen zijn enorme populieren of essen die je vooral langs de Waal en IJssel aantreft. Deze bomen werden in de jaren 30 om de 100 meter gepland en dienden als grensafbakening tussen land en water. Dergelijke monumenten vragen erom gefotografeerd te worden samen met hun rivier waarbij het niet uitmaakt op welk moment van de dag en in welk seizoen. Mijn persoonlijke voorkeur is echter tijdens zonsopkomst.

Strangen of nevengeulen

Door de eeuwen heen zochten de rivieren zich meanderend een weg door het landschap. Bij hoogwater veranderde soms de loop van de rivier en werden er strangen of nevengeulen gevormd. In het kader van het project Geef de Rivieren de Ruimte, zijn onder andere de oude nevengeulen uitgegraven. Ook zijn er nieuwe nevengeulen gegraven en werden de uiterwaarden heringericht. Alles om een buffer te hebben ten tijde dat de rivier ver buiten hun oevers treedt. Nevengeulen bieden vele fotokansen op zowel het gebied van de landschapsfotografie als op het gebied van de natuurfotografie.

Steenfabrieken

In vroeger dagen stonden er veel steenfabrieken in de uiterwaarden. De klei die de rivier daar achterliet bleek zeer geschikt voor de fabricage van bakstenen. Heden ten dage zijn er nog enkele steenfabrieken actief. Gelukkig zijn er op verschillende plekken nog herinneringen aan de oude steenfabrieken terug te vinden en te fotograferen.

Forten

Ooit speelden de rivier en de uiterwaarden ook een belangrijke rol in de verdediging tegen de vijand. Bekende zijn de forten en andere verdedigingscomplexen van de Nieuwe en Oude Hollandse Waterlinie. Het fort zelf, maar zeker de omgeving van een fort biedt een scala aan fotomogelijkheden.

Ooibossen

Naast zand, klei en ander materiaal werden en worden ook zaden van allerlei bomen en planten meegevoerd. In bepaalde bochten van de rivier bleven zaden achter en begonnen daar te ontkiemen. In de loop der jaren kon dit zelfs ontwikkelen tot hele bossen, genaamd ooibossen. Ooibossen vind je op heel veel plekken in de uiterwaarden van de grote rivieren. Zij zijn niet alleen voor vogels en andere dieren een geschikte plek, maar ook als natuurfotograaf kun je hier je hart ophalen.

Flora en fauna

Er zijn maar weinig natuurgebieden waar zoveel soorten dieren en planten te vinden zijn als in de uiterwaarden. De reden hiervan is dat de uiterwaarden in feite uit verschillende landschappen bestaat en ieder landschap trekt nu eenmaal eigen soorten aan. Zo kun je er naast voorkomende soorten ook bijzondere en zeldzame soorten tegenkomen. Kortom, als natuurfotograaf kun je hart ophalen in de uiterwaarden.

Extra informatie

Struinroutes

Gezonde Riviernatuur – Staatsbosbeheer

Overzicht van plaatsen waar steenfabrieken te vinden zijn

Overzicht Linieforten