Menu

Onderdeel van Pixfactory

Zwart-wit landschappen

Fotograferen in zwart-wit was ooit de enige optie. Pas in de jaren ‘30 van de vorige eeuw kwam voor het eerst een kleurenfilm op de markt. Tot die tijd was zwart-wit de enige keuze. Na de Tweede Wereldoorlog nam het gebruik van kleur in de fotografie een grote vlucht. Een nieuwe weg was ingeslagen, weg van het sombere zwart-wit, lange leve de kleuren. Jammer!
zwart-wit
Slecht weer? Mooi fotoweer met grote contrasten! Fotograaf: Bob Luijks

Kleur is onze tweede natuur. We weten niet beter en beoordelen onze omgeving veelal ook op het aspect kleur. In een zwart-witfoto heb je niets aan kleur. De aspecten ‘contrast’, ‘vormen en texturen’ blijken ineens bepalend.

Contrasten

Contrast is in zwart-wit bijna essentieel. Zonder contrast wordt een foto anders al snel een saaie, grijze muis. Lichtcontrasten zijn in het veld het gemakkelijkst te vinden. Een handig hulpmiddel hiervoor is de ogen zover mogelijk dicht te knijpen.

zwart-wit
Saai grijs weer, met een egale wolkendeken is in kleur vaak een dooddoener. In zwart-wit vormt dit echter een prachtige, rustige en vooral lichte achtergrond. Ideaal bij onder andere abstracter werk, maar ook bij een besneeuwd landschap. Fotograaf: Bob Luijks

Flets middaglicht met grote contrasten is voor veel natuurfotografen de reden om naar huis terug te keren. Dit gaat niet op wanneer je de wereld met een zwart-wit-bril bekijkt. De bleke kleuren van een zonovergoten dag zie je niet in een zwart-witfoto, terwijl het contrast juist meer dan welkom is.

Vormen en texturen

Contrast alleen is niet voldoende om een aansprekende foto te krijgen. Vormen en texturen spelen in zwart-witfotografie een absolutie hoofdrol. Normaal, bij gebruik van kleur, moeten ze concurreren met die kleuren. In zwart-wit krijgen vormen en texturen alle aandacht en vallen ze ineens veel meer op. Krachtige vormen en texturen zijn in staat alle aandacht naar zich toe te trekken en een ‘standaard’ landschap ineens om te toveren in een prachtig decor. Bij texturen kun je bijvoorbeeld denken aan een grove bast, pokdalige rots of verweerd hout.

zwart-wit
Vormen en texturen zijn overal in allerlei verschijningsvormen en formaten te vinden. Bekende, succesvolle vormen zijn bijvoorbeeld grillige, kale bomen, graspollen en golven in het water. Fotograaf: Bob Luijks

 

Nog een voordeel

Digitale camera’s zijn fantastische instrumenten en worden steeds beter. Wie had ooit gedacht dat je goed bruikbare opnamen zou kunnen maken bij 12.800 iso? De hoeveelheid ruis wordt steeds minder. Toch behoud je bij weinig licht, een hoge iso-waarde en een lange belichting ruis. Ruis is vooral in kleur erg vervelend, omdat ruis zich niet alleen manifesteert door korreligheid, maar ook door kleurfouten. In zwart-wit spelen deze kleurfouten geen rol en kan ruis juist bijdragen aan de sfeer van de foto. Oude fotoboeken staan bomvol prachtige zwart-witfoto’s met een stevige dosis ruis (korrel).

zwart-wit
De Asbroekerheide gehuld in sneeuw en mist. ideale omstandigheden voor de subtiele contrasten in zwart-wit. Fotograaf: Bob Luijks

Fotograferen in grijswaarden?

Het is heel verleidelijk rechtstreeks in grijswaarden te fotograferen. Op het display van de camera is dan immers direct het eindresultaat te bewonderen. Wanneer enkel en alleen in jpg of tif gefotografeerd wordt, is dit sterk af te raden. Een zwart-witfoto heeft namelijk vaak nog enige bewerking nodig om de opname meer kracht bij te zetten. Met een jpg of tif in grijswaarden zijn de bewerkingsmogelijkheden vaak te beperkt. Fotografeer daarom altijd in kleur, of beter nog, in RAW. Pas achteraf zet je de kleurenfoto om naar zwart-wit.

Meer leren over zwart-wit fotografie?

Volg dan de masterclass van Marijn Heuts op 19 oktober 2018.

Meer informatie en boeken via de website.

6 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

6 reacties

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: