Zweden, een paradijs voor de natuurfotograaf

Teveel natuur

Zweden, voor mij het land van onbeperkte ruimte, rust en overweldigende natuur. Lang voordat de eigenlijke reis aanvangt begin ik mij al te verdiepen in diverse reisgidsen en websites om te bepalen wat ik allemaal wil zien en waar het te vinden is. Want hoewel de natuur overweldigend is en mooie landschapsfoto’s bijna overal te maken zijn, valt het niet mee om hier dieren te vinden. Zweden zit vol met elanden, rendieren, wolven, beren, veelvraten, vogels, en nog tientallen andere fraaie diersoorten, maar het is een hele uitdaging om ze in de oneindige ruimte te vinden. Er is gewoonweg teveel natuur waarin ze zich verbergen kunnen.

Elanden

Bijvoorbeeld de eland. Hier lopen er in de zomer ca 350.000 van rond in Zweden (eind van de zomer worden er 150.000 afgeschoten om het bestand stabiel te houden!). Vreemde dieren vind ik het, ze lijken op een kruising van een paard met een koe. Een forse pruillip, megagrote oren en gespleten hoeven, zoals bij een koe. Ook het herkauwen past bij een koe met een vier-magen systeem. In tegenstelling tot koe en paard zijn het echter geen graseters. Ze eten vooral berkenblad, knoppen en bast van bomen maar ook waterplanten en haver is een lekkernij voor de eland. Je moet wel wat geluk hebben om ze te zien. Met name in de schemering is de kans groter. Enkele jaren terug gingen we er speciaal ’s avonds voor op stap en zagen we er vrijwel elke avond wel één of twee. Dit jaar waren we met de camper op stap en reden we overdag, veel minder kans dus. Maar we hebben er toch weer een van heel dichtbij gezien, aan de rand van een haverveld. Klik, missie geslaagd.

Lars-Erik en zijn visarenden

Door het prachtige fors glooiende landschap vol dennenbomen en berken rijden we noordwaarts, richting het Mälarmeer. Dit meer heeft de grootste populatie visarenden in Zweden. Er broeden elk jaar tussen de 10 en 15 paartjes langs de randen van het meer. Ik heb een afspraak met Lars-Erik, die al meer dan 40 jaar hier de visarenden bestudeert en fotografeert. Hij weet enorm veel te vertellen over de vogels, hun gewoontes en leefwijzen. En nog belangrijker, hij kan ze me laten zien. We vertrekken met een klein bootje om 5 uur ’s morgens het meer op. Rond het bootje wemelt het in no-time van de meeuwen, een graag geziene gast want daardoor komen de visarenden kijken wat er te halen valt.

Duikvlucht

Lars-Erik heeft een emmertje vis mee genomen om aan de visarenden te voeren. En dan volgt een heel spektakel. Lars-Erik gooit een vis in het water. De ene na de andere visarend duikt met een rotgang in het water om de vis te pakken. Hierbij verdwijnen ze soms helemaal onder water. Met hun “prooi” in de klauwen vliegen ze vervolgens naar hun nest of een boom om de vis te verorberen of aan hun jongen te voeren. Ik had nog nooit een visarend van dichtbij gezien, maar wat zijn dit geweldige vogels zeg. Wat een elegantie en kracht stralen deze vogels uit. Ik geniet met volle teugen en maak een mooie serie opnames, wat nog aardig lastig blijkt op de licht deinende boot en de snelheid van de vogels. Supergaaf om te zien.

Het is niet altijd feest

Dat het echter niet altijd feest is blijkt enkele dagen later. We zijn bij Wildlife Sweden, waar ik jaren geleden ben geweest om korhoenders te fotograferen. Er was toen ook de optie om bruine beer en veelvraat te fotograferen vanuit een schuilhut op het water. Ik heb daar toen 48 uur gezeten maar helaas niets gezien. Ook nu hadden we veel pech. De nacht voor wij de hut geboekt hadden vond er een gevecht plaats tussen drie beren, zo ongeveer voor de hut. Met als gevolg dat in onze nacht er geen beer zich meer liet zien. Net als de veelvraat overigens, ook deze dacht er het zijne van en bleef weg. Dat is nu eenmaal inherent aan natuurfotografie, soms heb je geluk en soms is het niks. Op wat plaatjes van enkele raven na was het fotografisch opnieuw een mislukt beren-avontuur. Maar wolf, veelvraat en beer zijn dan ook de lastigste dieren om te vinden in Zweden, ze zijn schuw en laten zich normaliter niet zien. Volgende keer beter.

De Sami en hun rendieren

In het westen van midden-Zweden ligt ons volgende doel, rendieren. Rondom Idre leeft de zuidelijkste populatie van deze dieren. Alle rendieren in Zweden zijn van de Sami, een bevolkingsgroep uit Lapland. Rendieren zijn van oudsher de voornaamste bron van inkomsten voor ze. Rondom Idre loopt een grote populatie rendieren vrij in het wild. Deze worden 1x per jaar bij elkaar gejaagd en geselecteerd voor slacht en fok. Daarna lopen de dieren weer een jaar vrij in het wild. Het zoeken van de dieren blijkt niet moeilijk. In de bossen rondom Idre Fjäll zien we de eerste dieren lopen. Het wordt echter veel mooier als we ze ook op de flanken van de berg Nipfjället boven de boomgrens vinden. Prachtige fotografische mogelijkheden. Wel met de telelens, kom je te dichtbij dan blijven ze echt niet op je staan wachten.

Fulufjället

In het er vlakbij gelegen natuurgebied Fulufjället gaan we op zoek naar vogels. En wel speciaal naar de Taigagaai. Rondom het bezoekerscentrum zitten er een tiental die vrij eenvoudig te fotograferen zijn. Wat een gave vogels om te zien. Prachtige kleuren en heel speels. Ze zitten achter elkaar aan door de bomen, een heel schouwspel. Andere voor ons bijzondere vogels die we zien zijn de waterspreeuw, beflijster, bergvink, raven en rode wouw. Het gebied zelf is wonderschoon. Wat een prachtige natuur, bergen, hoogvlaktes en veengebied, alles binnen enkele kilometers.

De roep van de kraanvogels

Tenslotte de overal aanwezige kraanvogels. Door heel Zweden kom je ze tegen in akkertjes, graanveldjes en moerasgebieden. Hun karakteristieke roep hoor je al van verre. Kippenvelmoment iedere keer als ik de roep hoor. Veel Zweden vinden het normale vogels, zoals wij hier de reiger zien. Herrieschoppers, heb ik diverse keren gehoord van locals. Het is maar net wat je gewend bent. We hebben ook dit jaar weer meerdere keren kraanvogels van dichtbij gezien, ze zijn erg schuw en bij de minste onrust gaan ze op de vleugels. De beste kansen heb je vanuit de auto, rustig uitrollen laten en motor uit. Met een beetje geluk blijven ze zitten en kun je mooie foto’s van ze maken.

Zoals altijd was ook deze vakantie weer te kort, de drie weken vlogen voorbij. Ik heb weer heel veel gezien en ik kan iedereen aanraden om er eens zelf te gaan kijken. Of je nu landschapsfotograaf bent, vogelaar, macrofotograaf (veel vlindersoorten zoals bv keizersmantel en grote vuurvlinder) of bijzondere dieren zoekt, alles is hier mogelijk. Maar start wel met een goede voorbereiding en soms met een goede gids. Goede reis.

Fotogroet Jan