‘puur’ en ‘mooi’
Allereerst wil ik zeggen: doe vooral waar jij blij van wordt! Dat is uiteindelijk waar het om draait, toch? Ben jij tevreden met de foto’s die recht uit je camera komen? Helemaal prima! Ik hoor regelmatig mensen in mijn workshops en cursussen zeggen dat ze gaan voor puur. Prachtig streven, maar absoluut niet eenvoudig! Als je in een beginnerscursus fotograferen zit, is het nog best een opgave om direct ‘mooie’ plaatjes uit je camera te krijgen. Ik plaats die aanhalingstekens overigens heel bewust. Als er íets subjectief is, is het wel het begrip ‘mooi’. Maar als die pure plaatjes dan wel erg ‘mooi’ blijken te zijn, heb ik daar veel bewondering voor. Ik zou dolgraag willen dat ik al mijn foto’s in het veld precies zo kan maken als ik ze voor ogen heb. Maar dat lukt me, met enkel de bewerkingen in de camera en afhankelijk van de situatie ter plekke, helaas niet altijd.
Meer mogelijkheden, meer flow
Ik werk al jaren met Lightroom en ben wellicht verwend geraakt met alle mogelijkheden die het me biedt. Ik hou bij het maken van de foto vaak al rekening met mogelijkheden in de nabewerking. Zo licht ik later bijvoorbeeld donkere delen op of geef ik de foto wat extra contrast. Als ik een snel wegvliegend insect niet te dicht kan benaderen is dat geen probleem! Ik weet dat ik de foto later nog kan bijsnijden en dus kies ik in het veld makkelijker voor wat meer afstand tot mijn onderwerp. Met andere woorden: als ik fotografeer, denk ik verder dan enkel de mogelijkheden die het onderwerp en de camera mij ter plekke bieden.
Nabewerken geeft me de mogelijkheid om tijdens het fotograferen niet steeds bezig te zijn met wat wel of niet kan. Door deze kaders los te laten, geniet ik meer van het fotograferen en kom ik makkelijker in de flow van het moment. Ik ga zelden op pad met de intentie om het perfecte plaatje te maken. Ik ga voor het leegmaken van mijn hoofd en de verwondering die de kleine natuur me telkens opnieuw biedt.
Spelen met de schuifjes
Naast de al genoemde voordelen, vind ik het ook gewoon heerlijk om mijn foto’s na te bewerken. Ik word oprecht blij van het spelen met de schuifjes en het zien wat dat doet met de foto. Het is een intuïtief proces en het geeft me de mogelijkheid om mijn eigen sausje over de foto te gieten. Meer dan een sausje voeg ik trouwens niet toe aan het plaatje. De essentie van de foto blijft altijd aanwezig. Het gaat mij om het toevoegen of creëren van wat extra sfeer.
Herken je je in mijn verhaal of vind je nog steeds dat een foto direct uit de camera al goed moet zijn? Het maken van een perfecte foto ‘in het veld’ is natuurlijk ook een heel mooi streven. Ook ik doe mijn best om – voor ik afdruk – een zo mooi mogelijk plaatje in mijn zoeker te krijgen. Het is ongelooflijk gaaf als ik de foto later op de computer bekijk en tevreden ben, zonder dat Lightroom eraan te pas hoeft te komen. Het voelt heerlijk als het voorwerk loont.
Bewerken doen we allemaal, toch?
Maar eerlijk is eerlijk; bewerken doen we allemaal, toch? Door instellingen in de camera bewust te kiezen of de setting een beetje naar onze hand te zetten. We kiezen een scherptediepte, een sluitertijd en een compositie die het onderwerp het best tot haar recht laat komen. We stellen de witbalans in en misschien kiezen we er zelfs wel voor om nog wat te ‘tuinieren’, zodat de foto niet wordt ontsierd door storende takjes of blaadjes. We gieten op die manier allemaal ons eigen sausje over een foto. Als we dat niet belangrijk vonden en vooral wilden registreren, zouden we wel genoegen nemen met de automatische stand van de camera.
Ons eigen sausje…
In het echte leven doen we hetzelfde, toch? We willen graag puur en authentiek zijn, maar toch gieten we vaak een sausje over ons eigen leven. Als een vage kennis aan je vraagt hoe het met je gaat, dan zeg je dat alles goed gaat. Niet iedereen zit te wachten op jouw pure en authentieke zelf. Zo laat ik op Instagram de leuke stukjes van mijn leven zien en de mooiste foto’s uit mijn persoonlijke collectie. Ik probeer zo écht mogelijk te zijn en toch doe ik dat het liefst met gekamd haar, een beetje make-up en een mooie glimlach. Zo giet ik een sausje over mijn eigen voorkomen. De RAW versie van mezelf is voorbehouden aan mijn intimi. Ik vermoed dat dit voor veel mensen geldt. We delen het liefst successen en maken de werkelijkheid graag een beetje mooier. Niets mis mee, zolang je de ruwe versie maar goed voor ogen houdt en niet te ver van haar kern verwijderd raakt.
10 reacties
Hoi Janneke, wie of wat is Topaz Denoise?
Een fotobewerkingsprogramma, net zoiets als Adobe?
Ik ben het helemaal met je eens Janneke. Daarbij: je (of laat ik het bij mezelf houden: ik) fotografeert om een beeld dat je in je hoofd hebt vast te leggen. Dat beeld in je hoofd en wat de camera vastlegt komen nooit overeen want je brein creëert altijd een eigen plaatje, filtert informatie. En dat is wat ik bij de nabewerking toevoeg (of weghaal).
En ook nog: ik ben fan van spelen met de camera: lange sluitertijden, ICM, dubbele belichting etc. Het beeld wat ik probeer te creëren is een sfeer, een gevoel, veel meer dan het exact vastleggen van wat er is. En als dat lukt, of zelfs soms nog mooier wordt dan ik gedacht had, kan mijn dag niet meer stuk.
hartelijke groeten, Gery
Janneke, Tot pakweg een jaar geleden had je mij vaak kunnen horen beweren dat een foto in de camera wordt gemaakt. Inmiddels denk ik daar anders over. Het klinkt stoer, dat je dat allemaal wel kunt regelen in je camera. Maar daarin geloof ik niet meer. Nee, nabewerking is wel degelijk (in de meeste gevallen) noodzakelijk. En niet alleen noodzakelijk, maar meer nog om er net dat beetje meer van te maken, zodat het aantrekkelijk wordt om naar te kijken. En dat is wat je graag wil bereiken. Bijvangst is dat je met minder geschoten foto’s lang plezier kunt hebben omdat je van nabewerken nu meer werk maakt en ook variaties kunt bedenken. Denk ook aan het werken met lagen. Dus ja, eens met jouw stelling en blij dat ook anderen er zo in staan. Ik vergelijk het wel eens met kunstschilders. Als deze zegt dat hij/zij bijv zand door de verf roert of misschien wel handcrème om een bepaald effect te scoren, dan vindt iedereen dat geweldig en vindingrijk. Maar in geval van fotobewerking kijken velen daar toch nog anders naar. We zijn op de goede weg. Dank voor je mooie artikel. Hartelijke groet uit Medemblik, Tineke Druijf