Ik hou geen foto-dagboek bij, maar als ik dat wél zou doen, dan zou onderstaand fragment er zeker in kunnen staan.
Oktober 2017. Wauw, wauw, wauw! Wat is de kleine natuur toch prachtig! Al die details die die ze prijsgeeft als je je macrolens erop richt! Wat een heerlijke ochtend in het bos, ik ben helemaal opgeladen en kan niet wachten om mijn foto’s dadelijk op groot scherm te gaan bekijken!
Prille verliefdheid
Een bloemetje, een lieveheersbeestje, een spinnenwebje… Het maakte me totaal niet uit wat ik op de foto zette. Met mijn camera gericht op de kleine natuur, was er in mijn hoofd nergens anders meer ruimte voor. Zorgen over alledaagse dingen verdwenen als sneeuw voor de zon. Ik deelde met iedereen die het maar wilde horen, hoe geweldig ik mijn nieuwe hobby vond en hoe fascinerend en wonderbaarlijk de kleine natuur was. Zag je mij, dan zag je mijn camera. Het voelde een beetje als verliefd worden. Ik ging er compleet in op.
Juni 2018. De heemtuin was weer prachtig! De klaprozen bloeiden in volle pracht en libellen vlogen af en aan. Het was er zó mooi en toch lukte het vandaag niet om al dat moois ook goed vast te leggen. Het licht was te hard, ik kreeg mijn instellingen niet goed, … Hoe doen andere fotografen dat toch? Hoe maken zij die geweldige foto’s?
Van verliefdheid naar houden van
Maar net als in een prille verliefdheid, maakte de euforie langzaam plaats voor kleine ergernissen en irritaties. Laten we ze leermomenten noemen. De camera deed niet áltijd precies wat ik wilde. Wilde ik een scherpe foto? Dan kreeg ik bewegingsonscherpte. Zocht ik naar de perfecte compositie? De natuur gaf me storende elementen. Ik besloot te gaan investeren in de relatie tussen mij en mijn camera. Ik leerde hoe hij in elkaar zat en waarom hij niet altijd deed wat ik wilde. De flow kwam terug. En hoe!
De hobby groeide uit tot een ware passie. Dit werd officieel toen ik Arnhemsmeiske inschreef bij de KvK. (Macro-)fotografie en ik waren een eenheid. Onafscheidelijk. En ik deelde mijn grote liefde voor de natuur én de fotografie met zoveel mogelijk mensen. Ik schreef erover in columns. Ik leerde mensen hoe ze mooiere foto’s konden maken in workshops en cursussen en ik deelde mijn fotografische leven op social media.
Is de magie weg?
De natuur in gaan met de camera zorgde ervoor dat ik een leuker mens was. Ik werd er ontspannen en happy van! Maar een paar jaar geleden veranderde er iets. Het lag niet aan de natuur, die was even mooi en ongelooflijk als altijd. Het lag ook niet aan de camera, want ik had ondertussen een serieus goed exemplaar in mijn bezit, die precies deed wat ik wilde. Het zat in mijn omstandigheden. Er was te veel onrust in me gekropen. In het dagelijks leven stapelden de zorgen zich op en stress nam steeds vaker bezit van me. Krampachtig probeerde ik de ontspanning terug te vinden tijdens het fotograferen, maar het werkte niet meer zoals vroeger. De magie was niet meer zo sterk als voorheen.
Mei 2022. Argh! Ik ben zo gefrustreerd! Vandaag had ik eindelijk een momentje voor mezelf om er even met de camera op uit te gaan, maar het lukt me niet om te ontspannen. Ik kwam niet in de flow en zag het gewoon niet: de mooie composities, de verrassende bokeh of de bijzondere invalshoeken. Ik rende met mijn camera van de ene naar de andere bloem. Ik wilde gewoon zó graag een mooie foto maken, maar het lukte me niet! Zucht…
De valkuil van perfectie
In plaats van te genieten van de verbazingwekkende wereld van insecten en andere kriebelbeestjes, vond ik mezelf terug in een persoonlijke strijd om het perfecte plaatje te maken. Het licht was nooit goed genoeg, de compositie vond ik te saai, de onderwerpen te voorspelbaar. Van even rustig zitten, genieten en in het moment zijn was zelden nog sprake. Als je dit herkent, dan weet je dat streven naar perfectie nooit een goed recept is voor sereniteit en rust. Dat besef ik natuurlijk ook maar al te goed. Maar hoe kan ik dit tij keren?
Een portie zelfreflectie
En nu zit ik hier dus deze column te typen. Door alles op een rijtje te zetten, zie ik ineens kraakhelder waar het mis is gegaan. Ik moet te veel van mezelf. Ik moet een perfecte vriendin, dochter, partner zijn. Arnhemsmeiske moet blijven draaien, ondanks alles wat er zich in mijn privéleven afspeelt. De weinige keren dat ik met de camera op pad ga, moet ik natuurlijk wel een paar mindblowing foto’s maken, want wat zullen ‘de mensen’ anders wel niet denken?
Mijn slogan is altijd geweest: fotograferen is zoveel meer dan alleen het perfecte plaatje nastreven. En nu ben ik zelf in de perfectie-valkuil gestapt en raak ik verder en verder verwijderd van waar het voor mij om draait bij het fotograferen: de rust en ontspanning die ik erin vind. Ik fotografeer niet voor een ander. Ik fotografeer voor mezelf. Omdat ik er blij van word en omdat ik blij word van de foto’s die later terugzie op het grote scherm. En als een paar uur fotograferen geen enkele mooie foto oplevert? Nou, dan is dat maar zo en heb ik nog steeds genoten van alles wat de natuur me heeft gebracht.
Ik hoop dat ik heel snel onderstaande in mijn denkbeeldige foto-dagboek mag opschrijven:
Zomer 2023. Wat een geweldige ochtend! De natuur leek speciaal voor mij extra haar best te doen. Vlindertjes poseerden en dronken gulzig met hun fascinerende roltong de nectar uit de bloemen. Libellen vlogen langs me heen en zweefvliegen bleven stilletjes hangen in de lucht, alvorens ze de duikvlucht naar beneden inzetten. Mijn camera heb ik pas gepakt toen ik helemaal relaxed was. Of ik mooie plaatjes heb gemaakt, weet ik nog niet. Maar het deert ook niet. Het was een heerlijke ochtend en mijn hoofd is weer leeg!
3 reacties
Wat een herkenbaar verhaal is dit. Ik denk dat ik min of meer hetzelfde heb meegemaakt. In het begin heel veel geleerd, alles was nieuw en alles was spannend en daardoor uitdagend. Op een bepaald moment sloop er een bepaalde onvrede in, die ik niet kon verklaren. Ik heb er overgesproken met degene waar ik veel foto cursussen en workshops heb gevolgd. Daar kwam wel iets uit, maar het bevredigde me onvoldoende. Uiteindelijk leidde de situatie ertoe dat ik steeds minder ging fotograferen en er ook steeds minder bevrediging in vond. Deze dip ben ik nog niet te boven gekomen. Jouw artikel stelt me wel een beetje gerust, ik ben kennelijk niet de enige die dit proces doormaakt. Nu nog even uit de dip zien te komen.
Heel herkenbaar voor veel fotografen denk ik, iedere fotograaf wil foto’s maken die anderen graag zien. Daar ben ik van af gestapt en nu probeer ik foto’s te maken die ik graag zie en de rest mag meekijken als ze daar zin in hebben. Met deze gedachte geniet ik terug veel meer van fotografie.
En Janneke, wat mij betreft maak jij schitterende foto’s!
Janneke, wat een mooie overdenking met een mooie titel van je column. Waar was ik en waar ben ik beland …? Ik denk dat iedereen wel een dergelijk proces meemaakt ( ikzelf ook ), dat je je zelf afvraagt waar ben ik eigenlijk mee bezig? Ook in de natuurfotografie komen er veel prikkels op je af om te ‘moeten scoren’, omdat je anderen dat ook ziet doen. Zie alleen al de enorme toename van het aantal fotowedstrijden, die bijna over elkaar heen tuimelen…
Je kunt daar ook gewoon buiten blijven, als je steeds blijft bedenken dat je fotografie geen doel is maar een middel, om te kunnen genieten van al dat mooie om je heen.
Mooi dat je hier de vinger op legt en het hebt gedeeld !
Het komt vast goed!