Ooit was het aantal natuurfotografen dun gezaaid, en daarmee ook het aantal beelden dat de markt overspoelde. Of eigenlijk dus bedruppelde. Weinig aanbod betekent een eerlijke prijs, en de paar professionele natuurfotografen van weleer konden dan ook een prima en zelfs belegde boterham verdienen met de verkoop van hun beelden. Toen waren de eendjes nog gewoon jaloers. Fotograferen en vervolgens je foto’s verkopen, hoe simpel kan het leven zijn? Af en toe een voorpagina of spread in een tijdschrift of krant en de kinderen konden weer een maandje langer studeren. Misschien net zo zwart-wit gesteld als de meeste filmrolletjes in die tijd, als mijn punt maar overkomt.
De fotograaf is de nieuwe eend
Hoe anders is het nu. De markt is aan de vraagkant dan wel gegroeid, het aantal zichzelf natuurfotograaf noemende figuren is veel meer dan evenredig meegestegen. Explosief bijna, en daarmee is de markt ontploft. We leven dan wel in een door beeld gedomineerde maatschappij met visueel ingestelde mensen, de waarde van datzelfde beeld is door de vluchtigheid van digitale media en het enorm toegenomen aanbod tot een karige fooi gedaald. Nog even en de eendjes gooien uit piëteit brood naar de hongerige fotograaf. Leven van de verkoop van je foto’s is daarmee een utopie geworden. Het is hoogstens een leuke bijverdienste en zelfs dat station zijn we met zijn allen inmiddels wel gepasseerd. Deze trein is niet van de NS en dendert wél gewoon door.
En dus moeten er andere creatieve manieren worden bedacht om te kunnen leven van de fotografie. Natuurfotografen gaan boeken uitbrengen, lezingen verzorgen, complete reportages aan bladen aanbieden en, heel populair: workshops en reizen organiseren. Inmiddels zijn er zoveel fotografen die workshops aanbieden, dat het aantal potentiële deelnemers onderhand kleiner is geworden dan het aantal aanbieders. Alsof er meer tankstations zijn dan auto’s en meer bossen dan bomen. Probeer dan door de bomen het bos nog maar eens te zien.
Workshop uitzoeken? Werk aan de winkel!
Het complete reizende circus doet vaak dezelfde plekken aan en vist dus op het eerste gezicht in dezelfde vijver. Soms worden workshops zelfs schaamteloos van elkaar gekopieerd, inclusief plagiaat van de wervende tekst. Broodroof, kruimeldief! En toch is de ene werkwinkel de andere niet.
Er zijn workshopleiders die hun cliënten enkel gebruiken als een middel om zelf goedkoop of gratis naar een bepaalde plek te kunnen gaan, ter plekke vooral zelf fotograferen, en totaal geen aandacht besteden aan het delen van tips en trucs met de deelnemers. Want gedeelde vreugd is halve vreugd, nietwaar? Een ander kan het doceren niet doseren en kijkt de hele dag als een aapje op je schouder over diezelfde schouder met je mee. Perfect voor een leergierige beginneling, maar niet als je een gevorderd snackbarfotograaf bent die gewoon graag zijn eigen gang wil gaan op de bestelde mooie plek. En heeft de workshopleider voldoende niveau om de deelnemers iets bij te brengen, of is hij of zij net zelf beginner-af en nog wat vochtig achter de oren? Allemaal niks mis mee, als je het van te voren maar weet en er bewust voor kan kiezen.
Verdwalen in het dichte woud aan aangeboden fotoworkshops is niet moeilijk. Het is een heuse kunst om als broodnodige klant niet te verzuipen in de woelige wateren waarop al die hongerige wilde eendjes dobberen en gericht je zuurverdiende kruimels te werpen. Niet naar de eend die het hardste kwaakt, de mooiste duckface heeft of het meeste honger heeft, maar naar degene die precies datgene biedt wat jij zoekt.
Tom Poes verzin een list
Na de markt voor mooi beeld is dus nu ook de markt voor workshops en reizen overspoeld. Dat betekent dat de natuurfotograaf die van geen opgeven weet een list zal moeten verzinnen, met iets nieuws zal moeten komen en weer een andere inkomstenbron zal moeten aanboren om de waggelende meute voor te blijven. Welke kant dat op zal gaan en wie er zal komen (of blijven) bovendrijven is de grote vraag. Mijn kristallen bol laat het compleet afweten, dus ik kijk met belangstelling vanaf de kant meewarig toe, blij dat ik geen eend ben.
Welcome to the jungle. Kwak.
8 reacties
Een veel gehoorde/gelezen klaagzang en begrijpelijk. Maar wat voor de rest van de beroepsbevolking geldt, geldt ook voor een willekeurige professionele fotograaf: de afzetmarkt (vraag) verandert en daar moet je op inspringen. Net als bijv. de huisschilder, stukadoor en vrachtwagenchauffeur die stevige concurrentie ervaren van werklui uit voormalig Oost-Europa, waaronder ook nog eens veel zwartwerkers. Bovendien, als je je als professionele fotograaf met je product niet kunt onderscheiden van een goede amateur, dan mag je je afvragen of je wel een professionele fotograaf moet willen zijn. Een kunstschilder verdient ook niet vanzelfsprekend een aardige boterham. Maar degenen die toch die keuze maken wens ik veel succes.
Goed en duidelijk verhaal, als iedereen eens zou stoppen om aan iedereen en alles gratis fotografie te leveren. De fotowedstrijden waarbij je copyright cadeau doet, doe niet aan die wedstrijden mee. Diegene die de wedstrijden organiseert, lacht zich een deuk. Jaren later kun je nog je eigen foto tegen komen, je gaf immers je beeldrecht weg. Als we daar allemaal mee beginnen, kan er meer fotografie worden verkocht. Dank voor het delen Marijn, groet Karin
Mooi geschreven!