Hoe was het vroeger?
Met nestfotografie is vogelfotografie begonnen. Als je de vogelfotografen van het eerste uur er op naslaat deden ze niets anders. De echt oude British Bird-uitgaven (jaren 30 van de vorige eeuw) staan stijf van de nestfoto’s. Mieterse foto’s zijn dat, die ik graag zo had gemaakt. En neem de zwart/wit foto’s van onze ‘eigen’ Hollandse Nol Binsbergen (jaren 40 van de vorige eeuw). Van een birdselfie met een broedende wouwaap, van griel op nest tot een zijn jongen voerende nachtzwaluw aan toe. Nol was er dol op and so am I!
Nols mooiste verhaal uit zijn boek ‘Uit Neerlands vogelleven’ is die van een sperwernest dat veel te hoog in de boom zit om te fotograferen. De oplossing is simpel, de boom wordt omgezaagd, een paar meter stam wordt verwijderd en de boom wordt weer op zijn plek gezet! In de boom tegenover de ingekorte boom wordt een schuilhut gebouwd en verrassend genoeg hebben de sperwers hier totaal geen moeite mee. Een indrukwekkende fotoserie is het resultaat.
Een boerenzwaluwfamilie met groothoek
Ook ik ben niet vies van een nestfotootje op zijn tijd, hoewel een boom inkorten mij net ietsie te ver gaat. Een oehoe op haar nest, een boerenzwaluwfamilie met groothoek, jonge zwarte spechten die gevoerd worden in hun nestholletje, een barmsijs die broedt in een afgeschreven sneeuwscooter, een drieteenmeeuw op een richeltje, etc. En wat dacht je van een bosuil in een nestkastopening, jonge kerkuilen die nog niet helemaal uitgevlogen zijn en zo kan ik nog wel even door gaan. Ja, ik ben een liefhebber van nestfoto’s. En jij, heb jij wel eens een nestfoto gemaakt? Nee? Ook niet eentje?
Nestfotografie promoten?
Is het handig om te koop te lopen of te promoten dat ik wel eens een nestfoto maak? Kan nestfotografie nog wel heden ten dage? Jaren geleden hebben natuurfotogenootschappen met elkaar afgesproken geen nestfoto’s meer te maken of te publiceren. We praten over een andere tijd dan nu. Je kon toen je foto’s alleen laten zien op clubavonden, in een paar tijdschriften en dat was het wel zo’n beetje. Heel controleerbaar dus. Daarnaast was het aantal vogelfotografen beperkt. Een paar oudere mannen met een grijze baard en geitenwollen sokken. Nu, in 2016, is het aantal vogelfotografen onbeperkt en de publicatiemogelijkheden onbegrensd en steeds vaker zie ik weer nestfoto’s voorbij komen.
Een opengeknipt tjiftjafnest
Kijk, een ooievaar op een paal zal niemand zorgen baren, een meerkoetje op haar nest midden in het Vondelpark wellicht ook niet. Die zorgen maken we ons wel bij een opengeknipt tjiftjafnest of een angstig kijkende, broedende ransuil. Een duidelijke grens trekken is daarbij moeilijk. Die ooievaar op die paal vinden we allemaal wel oké, vermoed ik. Over dat meerkoetje kun je al discussiëren en worden we het waarschijnlijk al niet eens. Daarom is het besluit van de bekende websites om helemaal geen nestfotografie te publiceren wellicht helemaal geen gek idee. Zo voorkom je discussies over wat wel en wat niet kan en ontmoedig je nestfotografie.
Moeten we nestfotografie in zijn geheel verbieden, omdat een goede grens trekken zo moeilijk is? Heel simpel, het foto’s maken van een vogel op een nest kun je niet verbieden. Er zijn dermate veel vogelfotografen die op eigen houtje opereren (dus niet gebonden aan een vereniging, aan een website, een stockbureau, etc.) dat controle of sturing onmogelijk is. Daarnaast is er nul komma nul zeggenschap over de publicatiemogelijkheden. Wat een ieder op zijn of haar eigen website plaatst, op Facebook, etc. kan niet worden gestuurd. Gelukkig, want we leven in een land van vrijheid. Een verbod is dus een wassen neus. Een utopie. Of denk jij daar anders over?
Semi-nestfoto’s
Daarnaast worden er veel semi-nestfoto’s gemaakt. Dat zijn foto’s van vogels die zich net naast het nest bevinden. Het is over het algemeen lastig te beoordelen of deze foto’s wel of niet (semi)nestfoto’s zijn. Vind jij dat semi-nestfotografie hetzelfde is als nestfotografie?
Alles vrij geven?
Dan alles maar vrij geven? Gewoon accepteren dat Jan en alleman broedende vogels lastig vallen? Want laten we eerlijk zijn, aan nestfotografie kleeft een groot gevaar. Broedende vogels zijn kwetsbaar, heel kwetsbaar zelfs. Menig nest(jong) is verstoord en verloren gegaan door ongewenste aandacht van een overactieve vogelfotograaf.
Waar ik voor pleit is dat elke vogelfotograaf zijn of haar gezonde verstand gebruikt. Realiseer je dat een nestfoto het einde kan betekenen van een broedsel. Neem je eigen verantwoordelijkheid. Spreek jezelf (of je vogelmaat) aan op wat wel en niet kan. Trek een duidelijke grens met een ruime veiligheidsmarge. Bepaal die grens zelf. Wees volwassen. Sta je bij een boom met spechten die hun jongen willen voeren en mama specht durft niet meer naar de nestboom te komen? Kijk, dan ben je duidelijk te ver gegaan. Realiseer je dat het tonen van jouw nestfoto’s op internet (of waar dan ook) andere fotografen kan aanzetten tot nadoen.
En nu jij. Ben jij ook een nestfotograaf? Vind jij dat een geinig nestfotootje op zijn tijd moet kunnen? Of moeten we het voor ’the sake of the birds’ verbieden?
8 reacties
Ik ben absoluut geen voorstander van nestfotografie. En het gaat met dat onderwerp helemaal de verkeerde kant op. Iedereen roept dat hij weet wat hij doet en iedereen deelt zijn plaatjes en dat veroorzaakt een soort domino-effect. Iedereen wil dan ook die ene foto maken. En inderdaad locaties delen waardoor meerdere dagen of weken het nest of gebied verstoord wordt door natuurfotografen. Ook daar vindt iedereen weer dat hij het goed doet. We weten het gewoon niet (en dat is niet erg) waar de grens ligt tussen verstoring en verstoring die leidt tot het verlaten van een nest? Verstoring die leidt tot het verlaten van een nest is strafbaar. Simpel. Je beschrijving bij de specht als de ouders niet komen voeren is een kwestie van goed observeren van de vogel en haar gedrag. Lang niet iedereen kan dat of doet dat goed. Dan kies ik voor de veilige kant en blijf ik liever weg van het nest. Dat zou iedereen moeten doen. De dwerguil in Overijssel is ook verstoord door fotografen. Hele grote delen van de struiken zijn weggesloopt om maar goed zicht op de boomholte te hebben. Erg werd gebruik gemaakt van tape (geluid) om de vogel in de juiste richting te laten kijken (dat werkt natuurlijk niet). Heel erg jammer allemaal. Zo zijn er natuurlijk tal van voorbeelden dat het niet goed gaat. Het zal ook vaak genoeg wel goed gaan. Dat moet ik natuurlijk niet vergeten. Er zijn kundige fotografen en filmmakers op deze aardkloot. Mijn idee is dat je altijd aan de veilige kant moet zitten en nooit die onzichtbare onbekend grens moet kruisen!
Meestal niet maar soms wel. Zelf was ik een keer in Ecuador en mocht mee met naar studieobject van twee Amerikaanse universiteiten. Het ging om het nest van een arend die was gebouwd op een rots in een smalle kloof. Ik mocht daar foto’s maken terwijl zij de activiteiten opnamen op video. We zaten verscholen achter een scherm en per dag waren daar de mensen maximaal een uur om alle opnamen te halen en die veilig te stellen en nieuwe geheugen te plaatsen. Het betrof een 24 uurs camera. Na thuiskomst heb ik aan de moderator van Birdpix gevraag of ik een foto van het nest met jong en prooi mocht plaatsen maar dat was niet toegestaan. Dat vond ik, gezien de omstandigheden waaronder de foto’s maken was toegestaan door echte natuurvorsers, wel jammer.
Zelf heb ik hem wel op mijn site gezet.
Soms kun je een nest dus best fotograferen maar vaak ook niet.
Hoi Chris, Ik heb erg veel moeite met fotografie van kwetsbare onderwerpen die ‘makkelijk’ toegankelijk zijn. Het begint met een kundig fotograaf die tijd neemt en met kennis van zaken voorzichtig te werk gaat. Het eindigt met een kudde idioten die allemaal “ook die foto” moeten scoren. Punt ter illustratie: crowd-control (lees fotografen contole) in het Hallerbos… Hoe erg kan het worden? Vandaar dat ik kies voor geen nest fotografie (OK, behalve die ooievaar dan. Tot er een fotograaf komt die dat met een groothoeklens doet en er weer kuddes idioten dezelfde foto maken willen). Het ‘me-too’ effect is tot een vervelend verschijnsel uitgegroeid.