Farne eilanden
De Farne eilanden liggen voor de kust van Northumberland, Engeland. Op de eilanden broeden onder andere papegaaiduikers, zeekoeten, drieteenmeeuwen en noordse sterntjes. Ieder voorjaar zie ik op social media schitterende vogelfoto’s voorbij komen van mensen die de eilanden bezoeken. Vooral het feit dat je dicht bij de vogels kunt komen, geeft de mogelijkheid om ze echt goed te kunnen zien. Daarnaast levert het ontzettend veel fotografische mogelijkheden op: naast de telelens is ook de groothoeklens, maar zelfs de macrolens prima te gebruiken. Je kunt spelen met de compositie, scherptediepte, high-key en low-key en ga zo maar door. Ondanks dat je maar een korte tijd op de eilanden mag zijn, kun je creatief gezien volledig los!
Betalen voor het bezoek
Ik ben niet eerder op de Farne eilanden geweest. Ik boekte een boottocht waarbij je op twee eilanden een paar uurtjes mocht doorbrengen. Naast het betalen van de boottocht zelf, ben je ook verplicht om een “landing fee” te betalen aan de National Trust, die de eilanden beheert. De kosten lopen zo behoorlijk op, maar de National Trust besteedt het geld weer aan beheer van hun gebieden en onderzoek.
Op de ochtend van de boottocht meldde ik mij, samen met tientallen andere bezoekers, ruim op tijd op de afgesproken plek. Dat was alleen al voor de boottocht die ik geboekt had. Ik had me erop voorbereid dat de Farne eilanden druk bezocht worden, maar het aantal mensen dat ik zag, overtrof al mijn verwachtingen. Vogelaars, fotografen maar ook gezinnen met kinderen en andere toeristen stonden te trappelen om de eilanden te bezoeken. Ik vroeg me enigszins bezorgd af wat de impact zou zijn op al die broedende vogels.
Staple Island
Na een tocht om enkele eilanden, legden we voor het eerste eilandbezoek aan bij Staple Island. Hier broeden onder andere papegaaiduikers, aalscholvers, zeekoeten en verschillende soorten meeuwen. Op het eiland is een looproute gemaakt die afgezet is met touw. Een klein gedeelte van het eiland is vrij toegankelijk, omdat daar weinig nesten zijn. Voor de rest is het de bedoeling dat je netjes achter de afzetting blijft. Op het eiland lopen verschillende beheerders rond die hier op toezien.
Maar toch, het zijn wel heel veel mensen. In korte tijd leggen meerdere boten aan en gaan per boot tientallen mensen aan wal. Volgens de National Trust zijn de vogels gewend aan mensen en worden ze dus niet verstoord. Ik moest toch wel even slikken in het begin. Wat een drukte!
Verstoring?
Met een beheerder sprak ik korte tijd over de mogelijke verstoring van de vogels door zoveel mensen tegelijk toe te laten op de eilanden. Hij gaf aan dat er weliswaar sprake is van verstoring, maar dat de vogels toch ook aan mensen gewend zijn. Het lijkt in ieder geval geen invloed te hebben op de vogels en hun jongen. Ik heb een tijdje staan kijken en zolang mensen op de paden blijven, lijken de vogels inderdaad weinig geïnteresseerd in de vele mensen om zich heen. Een enkele maal zie je wel wat duikvluchten naar mensen die te dicht bij de jongen komen.
Uiteindelijk begon ik ook foto’s te maken. Zoals ik al zei, fotografisch genoeg mogelijkheden en als ik eenmaal met fotograferen bezig ben, merk ik over het algemeen weinig van wat om me heen gebeurt. Maar ik bleef toch twijfelen, zeker omdat de boten met toeristen (waar ik er zelf natuurlijk ook één van was) maar bleven komen.
Inner Farne en de sterntjes
Na een paar uurtjes op Staple Island vertrok mijn boot naar Inner Farne, een eilandje dichterbij de kust en daarmee toegankelijker. Daar broeden vooral heel veel noordse sterntjes. Ze zijn mooi gestroomlijnd, sierlijk en elegant. Ze zijn ook ontzettend snel en wendbaar. Fantastische vogels om te fotograferen! De sterntjes staan bekend om het vol overgave verdedigen van hun nesten en jongen. Dat uit zich vooral in duikvluchten naar de hoofden van indringers, waarbij ze regelmatig ook echt even met hun snavel op je hoofd pikken.
Wij waren de eerste bezoekers van Inner Farne die dag. Zodra de eerste mensen zich op het pad begaven, vlogen tientallen sterntjes op en begonnen fanatiek hun nesten te verdedigen. De National Trust raadt niet voor niets aan om een hoed te dragen op Inner Farne. Voor mijn gevoel werden de sterntjes hier echt verstoord, want zolang ze proberen de indringers te verjagen, kunnen ze geen voedsel zoeken voor hun jongen, of hun eieren warm houden. De National Trust houdt hier wel degelijk rekening mee. De eilandjes zijn niet toegankelijk bij koud weer of veel regen. Maar toch, om te zien hoe de vele mensen vooral bleven staan en het grappig vonden om foto’s en selfies te maken terwijl de sterntjes fanatiek bleven aanvallen… Het voelde voor mij helemaal niet goed.
Gemengde gevoelens
Ik begrijp dat mensen willen genieten van de natuur en dat het mooi is als er gelegenheid is om vogels van dichtbij te zien en vast te leggen. Er zit natuurlijk ook een educatieve kant aan. Door mensen dichtbij de natuur te brengen, kun je goed laten zien waarom het zo belangrijk is dat we werken aan natuurbehoud. Zonder al te veel moeite kunnen mensen genieten van al het moois de natuur ons te bieden heeft. Voor fotografen is het een geweldige manier om zeevogels vast te leggen. Je hoeft niet op zoek, je hoeft niet ver te lopen en de vele vogels bieden talloze mogelijkheden om ze te fotograferen.
Maar het lijntje tussen mensen dichtbij de natuur brengen en het uitbuiten van de natuur is dun. Ik heb de Farne eilanden bezocht en ben daarmee één van de vele toeristen en fotografen die gebruik heeft gemaakt van deze mogelijkheid. Ik heb foto’s kunnen maken die een stuk lastiger te maken zijn in een rustiger, afgelegen gebied. Fotografisch gezien foto’s waar ik erg blij mee ben. Maar toch kijk ik met gemengde gevoelens op ze terug. In hoeverre heb ik vogels daadwerkelijk verstoord om de foto’s te kunnen maken? Was het anders geweest als ik deze foto’s op een andere plek had gemaakt? Ik denk dat een deel van mijn twijfel ook te maken heeft met mijn beleving van de natuur. Want hoewel de Farne eilanden absoluut geen dierentuin of natuurpark vormen, doet het voor mij toch wat minder natuurlijk aan. Wat denk jij?
20 reacties
Mooi beschreven en prachtige foto’s. Ik weet ff niet of ik er hetzelfde in sta. Ben er ook geweest. Wat mij het meest is bijgebleven zijn de vele vogels op de rotsen tijdens de boottocht, heel indrukwekkend. De sterns vind ik zielig en dat zie ik ook echt als verstoring, maar waarom gaan ze niet een eiland verder broeden??? De papegaaiduikers lijken weer weinig last te hebben van mensen, ik ben langs het touw gaan zitten en dan komen ze tot aan je voeten. Ik ben heel blij met de foto’s die ik heb, maar had de foto’s liever met iets minder massatoerisme kunnen maken. Er zijn meer eilanden waar deze vogels broeden, voor mij staat er een voor volgend jaar in Noorwegen gepland, ik hoop echt dat het daar een stuk rustiger is. Op de Farne kreeg ik een beetje het Nederlandse AWD vossen gevoel en dat gevoel heb ik liever niet. Gelukkig woon ik in Drenthe en kom ik s morgens zo goed als niemand tegen, nadeel…wild is niet gewent aan mensen 🙂
Dank je wel voor je reactie! Het is inderdaad indrukwekkend, zoveel vogels bij elkaar en er dan midden tussen te zijn. Maar ik voel hetzelfde, iets minder mensen mag van mij wel ?
Ik ga er nooit meer naar terug. Het was overweldigend en ontroerend, ik was gewoon flabbergasted dat je zó dichtbij de vogels stond.
Op Inner Farne werd ook ik flink in mijn schedel geprikt en toen dacht ik meteen:” Sorry lieverd”.
Een centimeter naast het pas liggen nesten met alerte broedende vogels.
En dát deed me zeer.
Ik was als een kind in een snoepwinkel en ooooh ik heb mooie foto’s.
Maar ik ga er niet meer heen.
Do not disturb, denk ik nu.
Wat als een National Geographic- experience voelde is achteraf bezien omgeslagen in een teleurstelling. In mezelf. Ik baalde enorm dat ik daar gestaan had.
Gek is dat hè? Je verheugt je enorm, geniet je te pletter en hebt iets prachtigs gezien.
En dan kom je thuis en denk je:”Niet goed”.
#Pad
Dat was ook precies mijn gevoel, Ellen. Dank je wel voor je reactie! ?
Een mooie en oprechte column. En de, inmiddels bekende, geweldige foto’s.
Als mens vragen we ons re weinig af wat we met de natuur doen. Die rijkdom wordt door ons beïnvloed op een zichtbare manier. Jouw column zet hopelijk mensen aan het denken.
Groetjes,
Eric
Dank je wel voor je mooie reactie, Eric.