Creatieve bloedarmoede
“Weet je wat het is”, verzuchtte de uitgever, “Ik word doodmoe van al die foto’s van vogels bij dezelfde bemoste oever, op hetzelfde takje of bij hetzelfde kadaver. De eerste keer waren die foto’s best mooi, maar na de honderdduizendste vliegende oeraluil, vechtende steenarend, loenzende beer of drinkende kruisbek ben ik er eigenlijk wel klaar mee”. Ik beaamde zijn standpunt en deed er nog een schepje bovenop: “Het lijkt wel alsof fotograferend Nederland last heeft van creatieve bloedarmoede! Ik bedoel, als je genoeg geld en vrije tijd hebt is het geen enkele moeite om ergens in een hut te gaan zitten en de soort van je dromen te fotograferen. Maar origineel? In de verste verte niet. Alles is al voor je geregeld! Je wordt naar een hok gebracht waar de eigenaar al flink heeft lopen voeren. Het enige wat je hoeft te doen is te klikken. En daarna het liefst binnen een dag alles op facebook pleuren. Fotohutten betekenen de dood voor creatieve fotografie. Bijna alles wat uit die hutten komt is een verzameling clichébeelden”.
Statler en Waldorf
En zo gingen deze hedendaagse Statler en Waldorf nog even vrolijk door. De uitgever en ik waren druk bezig met het selecteren van foto’s voor een nieuw boek en hadden tijd genoeg voor dit soort prettige conversaties. Eerlijk is eerlijk, behoorlijk wat foto’s vielen af omdat ze zo gewoon waren geworden dat ze geen meerwaarde betekenden. Kortweg: saai. Foto’s die zo’n 10 jaar geleden de gemiddelde fotoliefhebber nog van zijn stoel deden blazen. Wat is er sindsdien toch gebeurd? Zijn we verwend geraakt? Is het niet meer bijzonder omdat we allemaal dat soort foto’s kunnen maken? Toch blijven fotohutten onverminderd populair, gezien de snelheid waarmee ze als paddenstoelen uit de grond schieten. Hoe komt dat?
Computers
Eigenlijk is het verbazingwekkend. Je kunt van achter de computer bepalen welke diersoort je wilt fotograferen. Geld en tijd zijn de bepalende factoren. Niet veel tijd en weinig budget? Huur dan een hut in Nederland voor kruisbek, ijsvogel, appelvink, das, eekhoorn, enz. Meer geld en tijd? Dan zijn de mogelijkheden grenzeloos. Bruine beren en veelvraten in Finland, steenarenden en korhoenders in Zweden, monniksgieren en grote trappen in Spanje, en bijeneters plus scharrelaars in Hongarije.
Vrijwel elk natuurreisbureau heeft tegenwoordig huttenreizen op het programma. En anders google je gewoon even op “hide”, “photography” en je land naar keuze, om met lokale aanbieders op pad te gaan. Misschien worden computers trouwens wel de toekomst wat fotografie betreft. Dat je, live meekijkend met een webcam, zelf een hi-res screenshot van het beeld maakt, tegen betaling uiteraard. Fotograferen met de computer. Handig: geen reistijd meer, en ongetwijfeld veel goedkoper dan zelf die reis maken!
Jagen met een camera
Is dit een stukje van de toekomst? Misschien, maar daar blijft het volgens mij dan ook bij. Fotohutten hebben die onweerstaanbare aantrekkingskracht. Daar is een verrassend eenvoudige verklaring voor. Als je namelijk eenmaal in zo’n hut zit, dan wordt je onherroepelijk gegrepen door een oerinstinct. Het jachtinstinct. Gespitst op elke beweging, elk geluid, elke geur. Doodstil wachten totdat de prooi binnen bereik komt.
Zintuigen worden scherper. Geduld uitoefenen tot dat ene, unieke moment. Het maakt niet uit of dat minuten of uren duurt. En als het dan komt, dan raast de adrenaline door je lijf. De kick die een geslaagde foto geeft is onbeschrijflijk! Elke fotograaf zal dat herkennen. Wildlife-fotografie is niets anders dan jagen met een camera. Maar er is meer.
Jose
Het wordt tijd om deze column af te ronden. Ik moet namelijk mijn tas gaan pakken. Over een paar dagen heb ik een afspraak met Jose uit Spanje. Hij zal me naar een prachtige locatie brengen waar ik, als het goed gaat, een paar Spaanse specialiteiten van nabij zal gaan fotograferen. Het maakt me niet uit of ik standaardplaatjes maak of niet, áls ik maar wat moois te zien krijg. Dát is voor mij de kern van huttenfotografie: het is natuurbeleving pur sang. Alsof je live in een natuurfilm aanwezig bent. Het idee om op een paar meter afstand van wilde vogels te zitten die normaal alleen als stippen aan de horizon voorbij zeilen: ik kan niet wachten! Vamos Statler!
18 reacties
Ach. Wat n gemiep allemaal,
Ik ben maar n simpele amateur fotograaf, die van de natuur houdt in
Ach wat een gemiep allemaal,
Ik ben maar een simpele amateur fotograaf, met weinig centjes,
Maar ik hou wel met hart en ziek van de natuur, en leg vast wat ik mooi vind, wat anderen voldoening schenkt.. Is hun zaak,
Ik loop liever rond dan zo,n dag in n hut ?
Als luie fotograaf die liefst zonder moeite fotografeert uit door anderen met hard werken aangelegde hutten, moest ik even gniffelen toen ik de column en reacties las. Zou ik me echt druk maken over wat anderen vinden van de momenten in de week, dat ik met plezier mijn hobby uitoefen. Nee, dus! eerder ben ik dankbaar voor de mogelijkheden die geboden worden door mensen als Han Bouwmeester. Immers met een volle werkweek zit het er voor mij niet in dit alles zelf te regelen! En als iets minder mooi is door waar het gemaakt is, dan is dat maar zo. Maar het mooie vogeltje of de das die ik vastleg blijft voor mij een prachtige ervaring!
’t Begon als een mooi spitsvondig verhaal/column, maar eindigt als losse flodder, als al het voorgaande wordt ontkracht, omdat het eigenlijk toch wel leuk is. Fotohutten zijn commercieel, maar dat hoeft niet erg te zijn. Ze voldoen in een behoefte. Vind het zelf wel jammer dat t een elite/insiders-gebeuren wordt, wanneer de hutjes in normaliter beschermde gebieden worden geplaatst, waar de niet tot de Natuurmonumenten / Staatsbosbeheer / IVN klieken behorende liefhebber niet mag komen, want verboden toegang. Dan is t ‘eerst betalen’ en dan toch toegang. Beschermd is beschermd; dan niemand erin en anders gewoon iedereen gratis toegang. Verder, ja natuurlijk moet iedereen doen wat hij leuk vindt. Heb wel eens een fotohut bezocht en vond dat erg leuk, maar ook de gratis schuilhutten in NL vind ik vaak erg leuk. Dat je geen creatieve foto;s zou kunnen maken, weet ik nog niet. Bovendien is dat niet altijd voor iedereen t doel. Voor elk wat wils; vind je’t niet leuk, doe je’t niet.