Hoe ontwikkel je een eigen stijl?

Verschil visie en stijl

Visie en stijl worden vaak door elkaar gebruikt, maar toch zit er een verschil in. Een visie is gebaseerd op hoe ieder individu de wereld en al wat daarin voorvalt ziet: een persoonlijke interpretatie en intentie. Het is een vertaling van de werkelijkheid naar de subjectieve waarneming van de fotograaf, die daarna kiest dit op een bepaalde manier vast te leggen. De manier waarop dit wordt vastgelegd valt onder een persoonlijke stijl. Het is wat foto’s herkenbaar maakt als zijnde het werk van een bepaalde fotograaf. Dat komt voort uit de manier waarop datgene wat in de visie ontstond tot uiting wordt gebracht.

Een persoonlijke visie is uniek. Al je voorkeuren, ervaringen, principes en dingen die je meekreeg in de opvoeding maken dat je een eigen manier hebt om naar dingen te kijken. Het vereist moed om dat wat je uniek maakt tot uiting te brengen in je foto’s.

Een persoonlijke stijl ontwikkelt zich vrij organisch als je eenmaal weet welk verhaal je wilt vertellen, waar je passie ligt en wat je visie is. Een stijl komt tot uiting in de composities die je maakt, de plaatsing van de verschillende elementen, misschien zelfs de apparatuur die je gebruikt en dan de keuzes die je maakt in de nabewerking.

De reis

Fotografie zou een hobby of een beroep moeten zijn waarin de reis belangrijker is dan de bestemming. Als je dan toch een doel voor ogen wilt hebben, kies er dan voor om te leren de kijker mee te nemen met je foto’s. Je kunt een prachtig verhaal vertellen met een beeld, maar als het jouw publiek niet raakt, dan zal de foto nooit echt aankomen. De kijker meenemen begint bij jouw visie en gaat door tot en met de uiteindelijke presentatie.

In de eerste plaats is het natuurlijk belangrijk om zelf blij van je foto te worden. Zodra je echter besluit om je werk te delen – voor de meesten is dat op social media – verbreedt je publiek. Jij bent niet langer de enige die het een mooi plaatje moet vinden. Als je wilt dat je werk groter wordt dan jijzelf, dan is het van belang dat je foto’s de tand des tijds kunnen doorstaan. Dat ze niet overeind blijven staan door enkel een visuele stijl. Die zou morgen namelijk niet meer populair kunnen zijn, of belangrijker: je zou die stijl zelf zat kunnen worden. Schilders staan erom bekend bepaalde artistieke periodes in hun carrière te hebben. Dus waarom fotografen niet? Laten we in ieder geval vooropstellen dat je het niet zou moeten doen voor de populariteit. Blijf te allen tijde bij jezelf en probeer eens buiten je comfortzone te fotograferen en nabewerken. Wie weet waar het je zal brengen.

Populariteit versus kwaliteit

Wat mainstream en populair is, wordt breed gedragen door een grote massa. Dat wil echter niet zeggen dat werk dat minder populair is ook minder waarde of kwaliteit heeft. Het is echter voor veel mensen lastig om niet mee te doen aan de wedloop om de meeste volgers. Ik ben mij zeer wel bewust van wat een populaire foto zou kunnen zijn, maar kies er opzettelijk voor om dat niet mijn leidraad te laten zijn bij mijn fotografie.

Ik durf zelfs te zeggen dat ik weinig interesse heb om beelden te maken alleen maar omdat ze door een groot publiek leuk gevonden worden. Vooruitgang en creativiteit zit niet in hetzelfde doen wat anderen doen, maar in de moed om te creëren vanuit datgene wat ons uniek maakt.

Voorbeelden van een persoonlijke stijl

Ellen: Mijn zoektocht naar verstilling en de meest magische kant van de realiteit vertaal ik in foto’s die dat vastleggen. Het komt terug in mijn geprefereerde weersomstandigheden, mijn voorkeuren voor bepaalde typen bos, hoe ik een foto opbouw, welke dingen mij opvallen, in mijn meest geliefde seizoenen, maar natuurlijk ook in mijn manier van bewerking. Het zou bizar overkomen als ik een voorkeur heb voor verstilling en vervolgens foto’s zou maken die zeer harde contrasten hebben en een grungy look krijgen in de nabewerking. Mijn boodschap zou totaal niet overkomen.

Een stijl is dan ook de brug tussen je visie en het uiteindelijke beeld. Ik probeer in mijn stijl over te brengen dat er een mooiere realiteit is die tegelijkertijd fragiel is. Dat betekent dat harde contouren, structuren en contrasten mijn verhaal niet over zouden brengen. Het maakt mijn favoriete seizoenen voor bosfotografie de zomer en de winter, in tegenstelling tot vele andere fotografen. De kleuren zijn dan minder verzadigd. Het maakt dat ik locaties zoek die weinig menselijke invloed laten zien, dat ik een voorkeur heb voor mist en diffuus licht en dat ik meer inspiratie vind in schilderijen en prenten dan in fotografie. Mijn voorkeur voor schilderijen komt weer naar voren in de kleurkeuzes die ik maak in de nabewerking, de mate van verscherping en de afwezigheid van heel harde details.

Fotograferen is een eigen, uniek verhaal vertellen zonder woorden. Alle elementen die in fotografie tot je beschikking staan zijn bouwstenen van dat verhaal.

Daniel: Sommige fotografen mogen hun bosfoto’s graag overbelichten, andere spelen liever in het donker. De belichtingscompensatie en de handmatige witbalans kunnen vooral samen een wereld van verschil betekenen in visuele stijl. Dan hebben we het niet eens over de nabewerking. Word je niet blij van je foto’s? Gooi het eens over een andere boeg. Stel bijvoorbeeld selectief scherp, of kies een totaal andere witbalans of een andere belichting dan je gewoonlijk zou doen.

Als we gebruik maken van de vorige stap en het eerste beeld van de laan in de mist meer abstraheren, kunnen we een veel spannender beeld maken dat je misschien niet zo vaak ziet. Om eerlijk te zijn was de tak het meest in het oog springende van deze scène. Ik fotografeerde hier met een vast brandpunt en het was de enige lens die ik mee had. Dat doe ik bewust, om mijzelf te forceren creatiever te werken. Een paar stappen naar achteren en een horizontaal beeld en de foto wordt opeens abstract. Het pad en de voeten van de bomen zijn allemaal weg gekadreerd. Deze compositie werkt, omdat ze wordt omgeven door donkere bomen en een helder punt op de achtergrond heeft, maar in de nabewerking kwam deze foto pas echt tot leven.

Vergelijk de RAW-foto met deze uitsnede. Rechts van de bomenrij is een lichte, open ruimte die niets toevoegt. Als we de foto bijsnijden, precies waar twee bomen aan weerszijden de foto van een natuurlijk kader voorzien, ontstaat er iets heel spannends. De meest ingrijpende stappen in de nabewerking: ik maakte de randen donkerder met een vignet en verhoogde het contrast aanzienlijk. Whites, de helderste delen van de foto, kregen in het midden van het kader een boost. Daniel Laan.

Deze donkere stijl is mij in de loop der jaren eigen geworden. In de vorige foto zie je hoe belangrijk de nabewerking kan zijn om je verhaal kracht bij te zetten. Toch wist ik in het veld precies wat ik wilde laten zien toen ik de camera naar boven richtte. Stileren is het ‘in jouw vorm gieten’ van een foto, waarbij nabewerking en keuzes in het veld hand in hand gaan. Hoewel het niet eenvoudig is om je een stijl aan te meten, kan het zomaar zijn dat je op een dag terugkijkt in je portfolio en een herkenbare eigenschap terugziet in het grootste deel van de foto’s. Iedere fotograaf belandt op een punt waarop hij ineens bedenkt dat hij foto’s vaak op een bepaalde manier benadert. Het belangrijkste is echter dat je geniet van je reis door de fotografie.

Woodscapes

Twee bosfotografen, twee totaal verschillende stijlen. Dit staat garant voor eindeloze inspiratie! Ellen Borggreve en Daniel Laan nemen je in het boek ‘Woodscapes – Handboek spectaculaire boslandschappen’ stap voor stap mee naar het bos. Van het ontwikkelen van een persoonlijke visie tot de eerste verkenningen in het veld en van uitvoering tot en met de nabewerking. Na het lezen van dit boek wil je niets liever dan zelf spectaculaire woodscapes vastleggen. Het boek wordt vergezeld door een gratis e-book van maar liefst 150 pagina’s waarin Ellen en Daniel vier voorbeeldfoto’s helemaal doorzagen, van verkenning tot de finishing touch in de nabewerking.

Wil jij leren hoe je spectaculaire boslandschappen fotografeert? Twee experts, Daniël Laan en Ellen Borggreve, nemen je stap voor stap mee hoe je dat doet. Van het ontwikkelen van een persoonlijke visie tot scouten in het veld en van uitvoering tot en met de nabewerking.

Bestel de gespecialiseerde uitgave ‘Woodscapes’ hier.