Het begint met een eerste camera. Een wonder. Je legt vast wat je ziet, een tastbare herinnering. Na die eerste foto is er vaak geen weg meer terug. Je raakt besmet met het fotografievirus. Je wilt meer, andere soorten, adembenemende plekken, spectaculair licht. Al snel maak je vele duizenden foto’s. Je wordt beter en wilt nog meer. Steeds vaker trek je er met de camera op uit. Is fotografie je hobby, dan kun je eindeloos doorklikken. Als prof gaat dat helaas niet. Een website is een must, die moet je onderhouden, evenals je sociale mediakanalen. Reden? Je moet wel gezien worden. Potentiële opdrachtgevers moeten een goede indruk kunnen krijgen. En anders zijn het de verkoopkanalen van je boeken of workshops.
Verbreden
Boeken, workshops, reizen? Wie denkt dat je in de Lage Landen van alleen de fotografie kunt leven, heeft het mis. Daarvoor is ons land te klein, zijn we met te veel fotografen en staan de prijzen te veel onder druk door Amerikaanse stocksites waar je letterlijk voor een cent een foto kunt bemachtigen. Daar valt geen droog brood mee te verdienen. Jezelf verbreden is als een prof dus een must. Daar horen wellicht ook werkzaamheden bij die je helemaal niet zo leuk vindt. Had ik het al over de administratie en de BTW-aangifte gehad?
Type foto’s
Als amateur fotografeer je wat je leuk vindt. Doe je dat als prof ook nog? Ja en nee. Het hangt er vanaf wat je met het beeld wil bereiken. Is dat voor de stockverkoop, dan moet het technisch gewoon een perfecte plaat zijn, maar vooral niet te creatief. Commercieel fotograferen kan dus om een andere aanpak vragen. Foto’s die het qua verkoop vaak goed doen bevatten mensen. Geen louter natuurfoto’s dus, maar mensen die genieten van die natuur. Dat moet je als hardcore natuurfotograaf wel maar net willen. Nog zo’n vervelend feitje: blauwe luchten met vriendelijke stapelwolkjes zijn commercieel veel interessanter dan die fraaie mistige ochtend. Denk maar eens in VVV-termen: welke toerist heeft er zin in om voor dag en dauw in de kou buiten te zijn…
Opdrachtgevers
Als fotograaf is het natuurlijk geweldig om voor opdrachtgevers op pad te gaan. Zij hebben vaak specifieke eisen ten aanzien van het beeld. Dat kan gaan om het onderwerp, maar ook over compositie of kleurgebruik. Je moet je fotografie dus aanpassen aan de opdrachtgever. Werken voor een opdrachtgever betekent ook dat deze altijd voor gaat. Na weken regen eindelijk die mooie zonsopkomst? Eerst die ene opdracht afhandelen. Pas daarna mag jij weer buitenspelen.
Werktijden
Het leven als professioneel natuurfotograaf kent geen vaste werktijden en al helemaal geen 9 tot 17 uur mentaliteit. Je moet het immers doen met het weer en het licht dat je aangeboden krijgt. In de zomer betekent dat regelmatig om 4 uur opstaan. Of dagen van 12 uur maken. Op weekbasis zit je sowieso eerder tussen de 60 en 80 uur dan de 40 uur (of minder) van een reguliere baan. Reken je dan vervolgens je ‘loon’ terug naar het aantal uren, dan zou je jezelf mogelijk direct voor gek verklaren.
Bloed
Klinkt het nu toch ineens minder als een droombaan? Mijn lijfspreuk: natuurfotograaf word je niet, dat ben je. Het stroomt door je aderen. Je voelt het, iedere minuut van de dag. Voel jij het ook? Lees onderstaand functieprofiel nog eens door.
- Geen 9 tot 17 uur mentaliteit. Nachtwerk / onregelmatige werktijden zijn geen probleem.
- Fulltime (min. 60 uur/week), ook in het weekend.
- Je bent een doorzetter, optimist en kan prima omgaan met tegenslagen.
- Je bent creatief en bereid onder alle omstandigheden er het maximale uit te halen.
- Je bent leergierig en altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden en invalshoeken.
- De wensen van de klant vertaal je probleemloos naar aansprekende foto’s.
- Je bent vaardig met een camera en software.
- Je kent je onderwerpen.
- Je bent actief op social media en beheert een eigen, actuele website.
- Je bent en blijft jezelf. Mensen herkennen jouw foto’s.
Tot slot
Er komt dus heel wat kijken bij het beroep van professioneel natuurfotograaf. De vaak gehoorde opmerking: “Level als een prof, ideaal, want dan ben je dus altijd buiten” gaat dus niet op. Sterker nog, het kan zomaar zijn dat, hoe professioneler je wordt, hoe minder je buiten kunt spelen. Tijd is en blijft een schaars goed. Hoe je (als prof) toch het maximale uit je tijd haalt?
- Ga gericht op pad, dus met een duidelijk vooraf bepaald doel. Voorkennis is de sleutel tot succes.
- Beperk jezelf. Wil je bijvoorbeeld echt landschappen, vlinders, kikkers én roofvogels fotograferen?
- Wees inventief en anticipeer direct op de aangeboden mogelijkheden.
- Denk in verhalen. Daarmee denk je dus minder in losse beelden. Ieder beeld in een verhaal leidt weer tot een volgend beeld, een (wellicht vooraf bedachte) serie.
16 reacties
Dag Bob,
Een interessant verhaal! Ik heb me wel eens afgevraagd wat er allemaal bij komt kijken als je een professioneel natuurfotograaf bent. Jouw verhaal is heel helder, en (zoals te verwachten) komt er veel meer bij kijken dan ik erg in had. Goed om eens te lezen! En voor mezelf meteen een eyeopener dat ik het beter kan houden bij ‘lekker buiten spelen’. Dat past dan toch beter bij mij ;-). Bedankt voor je verhaal, en respect voor hoe je het allemaal doet! Veel succes met alles waar je mee bezig bent!
Dank je wel Dolinda!
Hallo Bob, dank je wel voor je verhaal. Herken mezelf er deels in. Zelf heb ik gekozen voor een combinatie: een eigen bedrijf in natuurfotografie (grotendeels) en een bijbaan als hydrobioloog 2 dagen in de week (voorheen werkte ik daar 10 jaar in een vaste baan). De combinatie maakt het voor mij een succes, waardoor ik geen 60-80 uur hoef te werken. Maar wél degelijk goed rond kan komen met 32 uur werk per week en genoeg tijd heb voor mijn gezin. Zou niet anders meer willen en ik kan vanaf een degelijk financieel vlak nu mooi aan mijn bedrijf bouwen. Waar een wil is, is een weg (en ook een omweg)…
Leuk te horen Marta en je hebt groot gelijk!
Goede realistische voorstelling van zaken, naar mijn idee nog wel fiks positivistisch maar dat mag natuurlijk als je er plezier in hebt… kern blijft toch: natuurfotograaf bestaat niet als beroep, met nadruk niet in Nederland. Als je cursusgever, reislijder (geen tiepvaut!) en schapenwolkjes-recreatie-fotograaf bent is ook prima, maar hou jezelf er niet mee voor de gek (doet u ook niet, toch?).
Wel al eens bij stil gestaan dat de werkelijke oorzaak wellicht niet het marktbederf door stockbureau’s is maar een afwezigheid van natuurbesef en -interesse? Dat is goed te zien aan het percentage foto’s dat al dan niet over natuur gaat. “Niet” is in een overweldigende meerderheid; mensen zijn eigenlijk alleen maar geïnteresseerd in mensen, mensendingen en mensenbeleving. Zelfs op natuurfotografie . nl is die antropocentrische beleving zwaar aanwezig.
Ik kan mij daar een biologische achtergrond (dus anders dan het middeleeuwse antropocentrisme) bij voorstellen, zoiets als: “Als koolmezen konden fotograferen zouden ze vrijwel alleen maar koolmezen kieken” – stuntvliegende koolmezen, neukende koolmezen (kunnen ze geen genoeg van krijgen, de swingers!), koolmezeneitjes, koolmezenbabies, vretende koolmezen, slapende koolmezen, ruziënde koolmezen, voedsel voor koolmezen, vijanden en bedreigingen, et cetera x 3. En substitueer in plaats van koolmezen gerust een willekeurige andere soort.
Dit terwijl in realiteit andere natuur dan je eigen soort uiteraard in een overweldigende meerderheid is! Misschien is de marginale interesse van mensen in andere natuur al wel heel bijzonder… maar (nog?) niet genoeg aanwezig om van natuurfotograaf een beroep te kunnen maken.
Simpelweg je enige optie om beroepsfotograaf te worden is die van mensenfotograaf, blijkt dan toch wel!? Natuurstudie en “geleerde” (dat is iets anders dan beroepswetenschapper) worden is echt iets voor amateurs en dat is altijd zo geweest. Goed dat we dit eens duidelijk geïsoleerd hebben.
Mooie voorstelling Egon. Mensen zijn (gelukkig) niet altijd nodig hoor in een foto, het is louter een voorbeeld om iedereen even verder te laten denken dan alleen een foto van een bloem of dier.