Making of: Vulkaanuitbarsting op IJsland

In 2021 is het vulkanisch systeem op Reykjanes weer actief geworden. Zo’n 800 jaar lang is er geen vulkaanuitbarsting geweest. In 2021 heb ik het geluk gehad de uitbarsting te kunnen bewonderen. Ik begeleidde op dat moment toevallig een fotoreis met een groep enthousiaste fotografen. De eerste blik op de vulkaan vergeet ik nooit meer. Na een beklimming van een flinke heuvel kwam de spuwende lava in beeld. Ik kreeg letterlijk kippenvel, mijn mond viel open en de tranen stonden in mijn ogen. Van te voren had ik totaal niet verwacht dat het zoveel met mij zou doen. Maar het zien van zo’n natuurkracht, zoiets unieks, dat is werkelijk onbeschrijfelijk.

Deze ervaring heeft mijn fascinatie voor vulkanen verder aangewakkerd. Met regelmaat lees ik artikelen en zoek ik op internet naar informatie. De vulkaanuitbarsting in 2021 was de start van een nieuwe vulkanische periode op Reykjanes. In 2022 was er weer een uitbarsting. Met verwondering heb ik de foto’s en video’s van andere beeldmakers gevolgd. Deze uitbarsting was een stuk korter, 18 dagen. De vulkaanuitbarsting van 2021 was namelijk bijzonder lang: 6 maanden. De uitbarsting in 2022 heb ik net gemist. Op de dag dat wij aankwamen op IJsland ging de vulkaan uit.

Twice in a lifetime

Je zou zeggen als je zo’n uniek moment een keer meegemaakt hebt is het goed. Een “once in a lifetime” ervaring. Maar niets is minder waar. Ik wilde het zo graag nog eens mee maken. Voor mijn gevoel had ik de eerste keer dingen gemist. Zo overdonderd door de ervaring. Ik bleef dus de berichtgevingen in IJsland op de voet volgen. Begin juli kwam er ineens nieuws dat er weer aardbevingen waren in het gebied. Al de andere keren was dit ook het voorteken van een vulkaanuitbarsting.

Op 10 juli was het zo ver: de vulkaan barste uit! En dan begint de stress, wat ga ik doen? Ga ik er heen? Misschien gaat hij wel uit? Na wat chaotische uren en een hoop getwijfel dan toch de knoop doorgehakt om te gaan. Ik had al eerder een accommodatie gereserveerd voor het geval dat. Dus zo gezegd, zo gedaan. Vliegtickets geboekt, auto gehuurd en dan nog een paar dagen wachten. Want ik kon niet direct weg omdat ik nog andere afspraken had staan. Het eerste wat ik iedere dag deed was kijken op de webcam op de vulkaan nog actief was.

Na een aantal spannende dagen was het zo ver, op naar IJsland. Maar inmiddels was er een nieuwe uitdaging bij gekomen. De wind waaide al dagen uit de verkeerde hoek. De rook van de vulkaan (en van de mosbranden) waaide rechtstreeks over het wandelpad naar de vulkaan. Toen wij (mijn man en ik) aankwamen was de toegang al een paar dagen afgesloten. Maar dat mocht de pret niet drukken, er is genoeg te zien tenslotte in IJsland.

De volgende middag draaide de wind en werd de toegang geopend. We waren al een hele dag op pad geweest naar het binnenland van IJsland, dus we hadden al een pittige dag achter de rug. Maar ja, wat doe je op zo’n moment? Je durft niet het risico te nemen om te wachten. Daarbij wilde ik graag in de nacht naar de uitbarsting omdat dan de lava stromen mooier zichtbaar zouden zijn. In juli wordt het in de nacht nog niet donker, maar alleen wat schemer donker. Na een korte rust, begonnen we om 23.00 aan de wandeling.

Beproeving voor de beloning

Het was een stevige wandeling van zo’n 7 kilometer enkele reis. (Pas later is er een ander pad geopend met een wandeling die nog verder is en een nog beter zicht heeft). Nu ben ik niet zo’n wandelaar, ik fiets liever. Dus ik vond het een flinke onderneming. Al helemaal op dat tijdstip. Het is in IJsland tenslotte ook twee uur vroeger, dus het was al echt nacht voor ons gevoel. Maar je weet waar je het voor doet, dus je loopt gewoon stug door met zware bepakking. Pas op het allerlaatste moment kwam de vulkaan in zicht.

Na de ervaring van 2021 dacht ik dat ik wist wat ik kon verwachten. Niets was minder waar. Ik zag de vulkaan en ik voelde mijn ogen weer nat worden. Ongelofelijk wat zoiets met je kan doen. Nu zal de vermoeidheid en de opgebouwde spanning hier vast ook een bijdrage aan geleverd hebben. Maar het is zo bijzonder om te zien, mee te maken en te voelen. Snel de camera uitgepakt en foto’s gaan maken. Ook de drone ging omhoog. Die avond stonden we op zo’n 1,5 kilometer van de vulkaan, op laag niveau. Dit betekende veel hittestapeling. Hierdoor trilde de lucht. Het was hierdoor nauwelijks mogelijk om scherpe foto’s vanaf de grond te maken.

De drone bewees zijn dienst. Wel zijn we op veilige afstand gebleven met de drone, want we hadden geen trek in gesmolten onderdelen. Deze foto is een verticaal panorama van 3 liggende foto’s en iedere foto bestaat uit een bracketing serie van 5 beelden. Dit omdat het lichtcontrast tussen de zwarte lava en de gloeiende lava enorm groot is. Daarbij is het dynamisch bereik van de drone wat beperkter. Omdat de lava continu in beweging is heb ik de verschillende belichtingen samengevoegd door middel van maskers in Photoshop. Daarna het geheel samengevoegd tot panorama.

Inmiddels kregen we het kouder en kwam de vermoeidheid echt doorzetten. Moe maar voldaan zijn we terug gaan wandelen. Gek genoeg had het zien van de uitbarsting zoveel adrenaline gegeven dat dit prima ging. Totdat ik na een kort nachtje uit bed stapte. Toen voelde ik het wel. Maar wat ben ik blij dat we dit gedaan hebben, dat we deze ervaring samen kunnen delen. Gelukkig hebben we de foto’s nog.