Menu

Onderdeel van Pixfactory

Met bewustzijn komt verantwoordelijkheid

Onlangs klonk door mijn draadloze koptelefoontjes de luisterenswaardige podcast Groene Oren van Staatsbosbeheer. Tot mijn teleurstelling was het de laatste aflevering: “Theo, de mens”. In de podcasts van Groene Oren worden dieren en planten geïnterviewd.  Acteurs kruipen in de huid van een dier of plant. Dit geeft prachtige perspectieven op onze wereld. Op een gegeven moment komt het onderscheid tussen Theo en de andere dieren aan bod en wordt bewustzijn opgevoerd als belangrijk onderscheid. Waarop de interviewer zegt: ‘Maar met bewustzijn komt verantwoordelijkheid.” Theo reageert daarop ontwijkend.
Oog in oog met een zwarte wouw.
Oog in oog met een zwarte wouw. Fotograaf: Mark Kras

Vogels in hun leefomgeving

In mei was ik een week lang op pad in Spanje, om te fotograferen met een dierbare vriend. Vroeg in de ochtend struinden we verschillende soorten leefomgevingen af op zoek naar vogels. De delta van de Ebro, de rietvelden meer landinwaarts en de stenige dorre steppen rond Lleida. Op het lijstje stond ook een locatie die we al jaren willen bezoeken: een vuilnisbelt.

Cirkelende ooievaar.
Cirkelende ooievaar. Fotograaf: Mark Kras
Zwerm ooievaars
Zwerm ooievaars. Fotograaf: Mark Kras

Onze 4×4 hobbelde steeds verder van de hoofdweg tot achter een heuvel plots een heuvel opdoemde die geen natuurlijke oorsprong had. Dichterbij gekomen vielen al snel de rondcirkelende zwarte wouwen op. Het landbouwweggetje leidde tot vlak naast het hek van de vuilnisbelt. Terwijl de wouwen langs onze hoofden scheerden, werd langzaam duidelijk dat er honderden ooievaars op het afval stonden. Of ze leven van het afval zelf of van de vele dieren die er rondscharrelen is me onduidelijk. Wel leverde het bijzondere en soms fantastische fotokansen op.

Ooievaars wachten op een overvloed aan fastfood
Ooievaars wachten op een overvloed aan fastfood. Fotograaf: Mark Kras

Tegenlicht

Na netjes met de zon mee te hebben gefotografeerd reden we het weggetje rond de vuilnisbelt af en kwamen in de buurt van de afvalverwerking zelf. Vrachtwagens reden af en aan en in grote loodsen werd afval gescheiden. Het tegenlicht en de industriële omgeving leverden weer fotokansen op. Een beeld met harde vlakken en het silhouet van een wouw deed me realiseren hoe slecht de wouwen er eigenlijk uitzagen. Vooral de staartveren waren sterk gesleten.

Zwarte wouw in tegenlicht
Zwarte wouw in tegenlicht. Fotograaf: Mark Kras

Harde landing in Nederland

Na de vogelvakantie begon het werkzame leven weer. Eerst was het weer nog onvergelijkbaar met Spanje. Maar de laatste weken loopt de temperatuur hoog op en gaan velen erop uit om buiten te genieten van een wandeling, een picknick of een barbecue in de natuur. En dan komen de eerste beelden binnen van wat de gevolgen zijn voor ons (natuur)beheer. Natuur tussen haakjes, want het gaat hier om beheer naar aanleiding van menselijke activiteiten.

Jarenlang zijn we om de oren geslagen met de slogan: “Met het zelfde gemak gooi je het in de afvalbak!’ en nu zien we de gevolgen. Zonder je verder bewust te zijn van de gevolgen wordt afval in, of als hij vol zit, naast de bak geplaatst. Iemand zal het wel opruimen. Maar waarom neem je je afval niet mee naar huis of kantoor? Waar je het dan ook vandaan hebt. Degene die je afval achter je opruimt komt soms een dag later en dan is het afval dat je achterliet bij de vuilnisbak verwaaid of verspreid door dieren. Met bewustzijn komt eigen verantwoordelijkheid.

Laat niet, als dank voor 't aangenaam verpoozen, den eigenaar van het bosch, de schillen en de doozen.  Slogan van de ANWB uit 1939
Laat niet, als dank voor ’t aangenaam verpoozen, den eigenaar van het bosch, de schillen en de doozen.  Slogan van de ANWB uit 1939. Fotograaf: Staatsbosbeheer

Oefening in bewustzijn

In de podcast Groene Oren wordt door Staatsbosbeheerfilosoof Matthijs Schouten aan Theo gevraagd om eens een kwartier per dag rustig te kijken naar iets wat niet door de mens is gemaakt. Ik heb die oefening eens toegepast op een stokroos die samen bleek te leven met de stokroossnuitkever. Hij stond met zijn steel geklemd tussen de straattegels in onze straat. Een stokroos die staat in de straat waar wij en onze andere buurtgenoten samen met de plant leven en waar allen naar vermogen en mogelijkheden zich ontwikkelen. Niet alleen, maar in samenhang. Mijn afval gaat met me mee naar huis en wordt gescheiden aangeboden aan de afvalverwerker. Een ander hoeft het niet uit de mij dierbare omgeving te halen.

De stokroos en de kever, ik kijk er dit jaar weer naar uit om ze te ontmoeten en prachtige beelden van ze te maken.

En onze auto…die parkeer ik iets verder van de rand zodat ze een mooi seizoen tegemoet gaan.

Stokroossnuitkevers hebben het naar hun zin op de stokroos
Stokroossnuitkevers hebben het naar hun zin op de stokroos. Fotograaf: Mark Kras

LUISTERTIP

Podcast Groene Oren

Geef een reactie

Eén reactie

  1. Zwarte wouw, black kite, is helaas in Nederland nooit of bijna nooit te zien.
    Ook in Japan met honderden gezien in Kanasawa ,echt bijzonder. Ik had ze nog nooit gezien. Ze zaten bij een riviertje en aten vis.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Eén reactie

  1. Zwarte wouw, black kite, is helaas in Nederland nooit of bijna nooit te zien.
    Ook in Japan met honderden gezien in Kanasawa ,echt bijzonder. Ik had ze nog nooit gezien. Ze zaten bij een riviertje en aten vis.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Mark Kras

Mark Kras

Mark Kras is boswachter voor Staatsbosbeheer in het Nationaal Park Hollandse Duinen. Mark gebruikt natuurfotografie om betrokkenheid tussen mens en natuur te vergroten.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: