Lange herfst
Voorjaar in Nederland. We lijken sinds oktober 2020 tot en met mei van dit jaar in één herfstperiode te hebben gehad. Naast de regenbuien waren er soms ook fraaie wolkenluchten. Wat geweldig, wat kan een klein beetje licht en een zuidelijke stroming doen met de natuur. Het lentegroen en voorjaarskruid bloeit uitbundig. De natuur doet wat ze wil. Bijkomstigheid, dat is voor ons natuurfotografen feest. Alleen hoe ga jij om met het fotograferen ervan. Sinds deze ‘lange herfstperiode kwam ik steeds meer tot het besef dat er een bepaald gevoel ontbrak bij hoe ik fotografeer.
Minder is meer
Dat besef van hoe ik fotografeer, heeft veel te maken met beleven en herbeleven. De laatste tijd was ik dat gevoel van beleven in mijn fotografie kwijt. Laat ik je mee nemen aan de hand van een voorbeeld. Toen gingen we er gewoon op uit. Waarnaartoe maakte niet uit. Omdat het ’s middags te heet was op de dag, gingen we vaak ’s ochtends na het ontbijt of maakten ’s avonds een ommetje. Vaak in het gouden uurtje, dat dan wel weer. Bij thuiskomst de RAW-foto’s lekker naar eigen smaak ‘bewerken’. Ongecompliceerd en zonder pretenties belanden ze in een presentatie voor de familie en later op Flickr of Facebook.
Gepieker
Hoe anders was dat de laatste tijd. Ongemerkt sloeg steeds vaker de twijfel toe om te gaan fotograferen en daarna beelden te delen. Ik kwam tot de conclusie dat door mijn plannen en te veel nadenken ik steeds vaker piekerde over van alles en nog wat. Om nog maar te zwijgen van het gevoel dat ik had om te moet leveren, presteren en dagelijks de mooiste beelden te moeten tonen! En waarom dan en voor wie dan? Ik was toch immers voor mezelf gaan fotograferen. Delen van mijn beelden deed ik toch omdat het leuk was en niet omdat het een wedstrijd is. Een wedstrijd met wie dan? Ik bleef wel doen wat ik deed, maar steeds vaker met die twijfel en dat gepieker. Dat kon toch niet de bedoeling zijn?
Af en toe stoppen voor een plaatje
Dus ik melde me spontaan aan voor @instawalk_arnhem. Een leuk initiatief van Chris Smallenbroek. Een fotowandeltocht met enkele andere fotografen, in dit geval door de kleine onbekende parken van Arhem. Een klein rugzakje mee met daarin mijn camera en het 24-70 mm. objectief, flesje water, een paar boterhammen en een appel.
Okay ik was ambitieus, ook een reserveaccu ging mee naast mijn compact camera die ik onder handbereik in mijn jaszak had gestopt. Zonder verwachtingen en met de instelling: ‘Kiek’n wat wot’. Uiteindelijk heerlijk 8 kilometer gewandeld. Af en toe stoppen voor een plaatje. Geen enkel moment bedacht om de andere camera uit de rugtas te halen en het gevoel van moeten presteren hebben. Op die zaterdagochtend kwam dat oude gevoel terug, die herinnering aan hoe fotografie ook was voor me. En dus na die druilerige zaterdagochtend zei ik tegen mezelf; “Ik stop ermee en ga terug naar de basis!”. De basis die was: 1. lekker buiten zijn, 2. genieten van de natuur en 3. je laten leiden door wat je ziet (licht, lucht of lijnen) en dat op jouw manier vastleggen (fotograferen).
(Nb. Sony RX100VII, panorama van 9 liggende beelden uit de hand geschoten). Fotograaf: Dave Zuuring
Niet omdat het moet maar omdat het kan
Dus gewoon de compacte camera in de jaszak en lekker ergens wandelen. Dan bij wat je ziet en voelt een foto van maken. Bij thuiskomst beelden selecteren, uitwerken en een serie van maken. En nee niet eens bedoeld om zogenaamd te scouten, gewoon genieten van je hobby als vrijetijdsfotograaf.
En sinds die bewuste zaterdag bleef ik dat doen. Gewoon vaker het moment pakken, camera in de jaszak of de rugtas met gericht een objectief mee en kijken wat het licht doet en daarop anticiperen. Zo heb ik al flink wat wandelingen gemaakt. Ook belandde ik op een paar vaste local patches om daar gewoon-omdat-het-kan en niet-omdat-het-moet te fotograferen.
“Kiek’n wat wot”
Waar heb ik het in column tot dusver over. Loslaten van het moeten presteren, die wedstrijd met jezelf. Loslaten van planning, plannen maken en alles tot op de puntjes voorbereiden, voordat je gaat fotograferen. Want opeens herkende ik tijdens een goed gesprek met een bevriende fotografe dat dit leidde tot frustratie bij me. En tot twijfel om erop uit te gaan. Okay vooruit op dit moment is vroeg opstaan weer echt vroeg opstaan. Dus dat moment wil ik dan nog wel plannen om ervoor mijn bed uit te komen. Maar dan zelfs nog, als je plant leidt dat niet altijd tot het gewenste resultaat. Alleen wat ik ook heb gemerkt, door de rust die is wedergekeerd in het ongedwongen fotograferen, ontdekte ik nog iets veel mooiers. De geluiden van de natuur te beluisteren. Niet meer als een malle in rap tempo naar de fotospot die ik voor ogen heb lopen. Nee gewoon ook even stilstaan en genieten van de geluiden van de natuur die om half vijf ’s ochtends ook ontwaakt. En zoals fotobuddy Sander Grefte steeds tegen me zegt “Kiek’n wat wot”.
Je komt toch altijd wel met iets thuis
En zo stond ik afgelopen tijd, toch omdat de weersvoorspellingen goed waren buiten, zowel zonsopkomsten als zonsondergang. En hoewel niet iedere keer helemaal top was, met een grote glimlach staan genieten van wat er wel was. Kortom soms moet je stoppen, loslaten en zien wat er wel is of gewoon terug naar de basis. En ik kan je vertellen uit praktijkervaring van de afgelopen weken, volgens mij kan het dan niet mis gaan. Gewoon de verrassing opzoeken, lekker buiten zijn en stoppen met plannen, behalve als je om 3 uur straks moet opstaan voor de zonsopkomst om die prachtige bloeiende heide met mist en spetterende luchten vast te leggen!
7 reacties
Voor mij ook herkenbaar Dave. Zo autodidact en zo autotherapeut. In mijn geval voelde ik na verloop van tijd prestatiedruk vooral door Instagram (gek genoeg niet door Flickr, een veel prettiger forum). Dat voelde helemaal niet goed en nog erger, bezorgde mij het gevoel af te stompen vanwege de onophoudelijke stroom (vaak wel zeer goede) beelden waar ik op een gegeven moment achteloos doorheen veegde. Ik kreeg het gevoel te worden geleefd door Instagram (Facebook begin ik niet aan) en te moeten voldoen aan de drang van het moeten presteren. Een drang die natuurlijk van mijzelf uitging. Na genezing van Instagram (stoppen) keerde het gevoel terug, dat het veel leuker en plezieriger is om beelden te maken die jezelf mooi vindt en en niet deelt op sociale media. En ook de camera gewoon af en toe in de tas laten zitten als het zo uitkomt. Genieten van het zintuigelijk beleven van natuur of stedelijke omgeving is belangrijker en leidt ook tot meer ontspanning. Dat leidt vaak tot een betere concentratie en het vermogen om, als het moment zich aandient, beelden te vangen welke meer voldoening geven.
Heel goed, Dave. Hou het leuk voor jezelf. Ik verbaas mij ook over bepaalde collega-fotografen die ik dagelijks nieuwe beelden van die dag zie posten. Dan is het volgens mij (a) al gauw niet meer bijzonder en (b) stressverhogend en dat kan nooit de bedoeling van fotografie, of welke creatieve hobby dan ook, zijn.
Ik herken het gevoel (of het gebrek eraan). Het gebeurt me regelmatig dat we gaan wandelen en dat ik niet eens een fototoestel meeneem (nou, niet écht, want dat mobieltje zit wel in mijn zak). Bij het buitengaan vraagt Manlief elke keer weer: “Doe jij geen fototoestel mee?”
Nee, ik voel dat het er vandaag niet in zit. Het wordt zo’n dag dat ik “hét” toch niet zie, dat ik overal voorbij loop. Liever gewoon stappen, luisteren, snuiven, en voelen. Daaraan toegeven, zen zijn. Wedden dat ik de volgende dag geen 10m ver geraak vóór mijn camerabatterij moet gewisseld worden?