Menu

Onderdeel van Pixfactory

Hoe gebruik je levels in Photoshop? (deel 1)

Een van de meest gebruikte bewerkingen in Photoshop is een aanpassingslaag voor levels (niveaus). Voor wie er nog nooit mee heeft gewerkt, of voor wie zich afvraagt wat je er mee moet, hierbij een introductie. In een volgend artikel gaan we er iets dieper op in.
Levels in Photoshop
Met enkel een levels aanpassing brengen we pit in de foto. Ook de kleuren krijgen er een subtiele boost van. Fotograaf: Marijn Heuts

Zo lees je een histogram

Als het goed is ben je bekend met het histogram, een grafische weergave van de verdeling van de tonen in je foto over het bereik van zwart tot wit. Hoe het histogram eruit ziet is afhankelijk van de omstandigheden op het moment van het maken van de foto, maar ook van wat er op je foto staat. Een goed belichte foto op een mistige dag zal een bergje laten zien aan de rechterkant en veel loze ruimte links en rechts. Er zit namelijk geen echt wit of zwart in zo’n foto en de meeste tonen zijn licht. Een foto gemaakt in de bergen op een zonnige dag laat een bergje in het midden zien. Alles heeft zo’n beetje een gemiddelde helderheid en er zijn zowel diepe schaduwen als hoge lichten aanwezig. En een silhouet tegen een witte lucht laat twee pieken zien, eentje links en eentje rechts. In het midden gebeurt weinig, de pixels die er zijn, zijn of zwart, of wit.

Levels in Photoshop

Het histogram is het uitgangspunt voor een bewerking van de levels (niveaus). Open je in Photoshop een levels aanpassingslaag, dan zie je opnieuw het histogram, maar nu met een drietal driehoekjes er direct onder. Het donkere driehoekje links onder het histogram representeert zwart, het lichte driehoekje rechts wit, en het grijze driehoekje in het midden stelt de 50% middentonen voor, dus precies tussen zwart en wit in. Door deze driehoekjes te verplaatsen, verschuif je de helderheden van de pixels in je foto. Je trekt de helderheden uit elkaar. Donkere pixels komen zo dichter bij zwart te liggen, lichte pixels komen dichter bij wit te liggen. Door de tonen verder uit elkaar te trekken verhoog je het contrast en krijgt je foto in no-time extra pit.

Levels in Photoshop
Alle instellingen zijn nog onveranderd. Met name het gat rechts naast het histogram valt op. Fotograaf: Marijn Heuts

Trek je het linkerdriehoekje naar rechts, dan vertel je Photoshop dat het zwartpunt moet komen te liggen op die nieuwe plek. Die nieuwe plek had eerst wellicht een helderheid van 20. Op een schaal van 0 tot 255 is 20 donkergrijs. Wat je doet is alles wat donkergrijs was, zwart maken. Alle andere pixels in de foto schuiven mee op. Trek je het rechterdriehoekje naar links, dan vertel je Photoshop dat het witpunt op een andere plek moet komen te liggen. Pixels die voorheen bijvoorbeeld een helderheid van 235 hadden, worden nu verschoven naar 255, puur wit. De getallen zie je overigens in de vakjes onder de driehoekjes. Door de hoge lichten wit te maken, schuiven alle andere pixels mee op. Nadat je het zwartpunt en witpunt hebt opgeschoven tot de randen van je histogram, heb je puur zwart en puur wit in je foto geïntroduceerd, waar dat er voorheen nog niet was. Het contrast in je foto schiet omhoog.

Het middelste driehoekje verschuift de helderheid van met name de middentonen. Als je de hele foto wat donkerder wil maken zonder de donkerste en lichtste delen te raken, schuif je het driehoekje naar rechts. Je vertelt Photoshop dan dat het nieuwe middenpunt (128) moet komen te liggen bij pixels die voorheen (bijvoorbeeld) 145 als waarde hadden. 145 is iets lichter dan gemiddeld grijs en door van 145 het nieuwe 128 te maken worden alle middentonen opgeschoven richting donkerder. Bij forse aanpassingen schuiven zelfs de hoge lichten en schaduwen mee op en kan het zijn dat je het zwartpunt in witpunt opnieuw moet instellen.

Levels aanpassen in Photoshop
Met enkel een levels aanpassing brengen we pit in de foto. Ook de kleuren krijgen er een subtiele boost van. Fotograaf: Marijn Heuts

Extra mogelijkheden bij het bewerken

Dat instellen van zwart en wit hoef je niet op gevoel te doen. Soms kun je heel goed zien waar de grenzen van het histogram zich bevinden, maar dat is niet altijd het geval. Zeker niet als er maar weinig donkere of lichte pixels zijn; het histogram is op die plekken nauwelijks hoger dan de basislijn. Druk daarom voor het verplaatsen van de driehoekjes de Alt-toets in. De foto verandert dan in wit (zwartpunt) of zwart (witpunt) en zodra pixels dichtlopen of uitbijten, zie je ze als zwart (zwartpunt) of wit (witpunt) verschijnen. Zo weet je precies wanneer je moet stoppen.

Onderaan zie je een verloop van zwart naar wit met dit keer twee driehoekjes. Dit zijn de output waarden. Meestal kom je er niet aan omdat je echt zwart en echt wit in je foto wil hebben. Soms is dat anders en wil je als donkerste punt in je foto bijvoorbeeld donkergrijs hebben. In dat geval verplaats je het linkerdriehoekje naar een waarde van 10. Je vertelt Photoshop nu dat alles wat voorheen zwart was, verschoven moet worden naar donkergrijs. Aan de rechterkant kun je het driehoekje naar links schuiven en dan schaal je alles wat wit was naar een helder hoog licht. Je haalt er het zwart en wit mee uit de foto en dempt zo het contrast.

Levels in Lightroom

In Lightroom kun je een vergelijkbare bewerking doen met de schuiven voor zwart en wit. Ook dan kun je de Alt-toets indrukken zodat je kunt zien waar je moet stoppen. Rechtsboven zie je het histogram veranderen. Eventueel zet je de waarschuwingen voor dichtgelopen zwart en uitgebeten wit aan, als extra stok achter de deur voor te grove bewerkingen. Het fijne van Photoshop is dat je levels op een aparte laag kunt toepassen en er altijd naar terug kunt om aanpassingen te doen zonder dat je meteen ook andere schuiven moet corrigeren. Bovendien kun je met een laagmasker de bewerking er lokaal in- of uitschilderen. Dat is in Lightroom onmogelijk, al kom je met een radiaalfilter of aanpassingspenseel enigszins in de buurt.

In deel 2 van deze tutorial over levels gaan we in op de overige onderdelen van het menu en de mogelijkheden die er zijn op het gebied van kleuraanpassingen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: