Noorderlicht in Nederland

Solarmaximum

Het Solarmaximum, ook wel bekend als het zonnemaximum of de zonnecyclus, verwijst naar een periode van verhoogde zonneactiviteit. Deze cyclus duurt ongeveer 11 jaar en betekend simpel gezegd zoals de naam al doet vermoeden een (flink) verhoogde zonneactiviteit. Tijdens het zonnemaximum zijn er meer zonnevlekken te zien op het oppervlak van de zon, wat duidt op een hogere magnetische activiteit.

Tijdens het zonnemaximum neemt de kans op zonnevlammen en andere zonne-uitbarstingen toe. Zonnevlammen zijn krachtige explosies op het zonneoppervlak die gepaard gaan met de vrijlating van energie en materie in de ruimte. Deze uitbarstingen kunnen effecten hebben op de aarde, zoals het beïnvloeden van communicatiesystemen en het veroorzaken van storingen in satellieten en elektriciteitsnetten én een kans op geomagnetische stormen, welke resulteren in prachtig noorderlicht!

Het laatste zonnemaximum vond plaats in 2013, en het volgende wordt verwacht tussen 2023 en 2026.

Factoren

Het is mogelijk om vanuit Nederland noorderlicht te fotograferen, niet zo mooi als bijvoorbeeld op IJsland of de Lofoten o.i.d. Maar het kan! Je zult wel met een aantal factoren rekening moeten houden:

De parameters bz, bt, density en speed hebben allemaal invloed op het Noorderlicht, omdat zij de kenmerken van de zonnewind bepalen die het Noorderlicht veroorzaken. Hieronder vind je een uitleg over hoe deze parameters het Noorderlicht kunnen beïnvloeden:

Bz: De Bz-component van het aardmagnetisch veld heeft een belangrijke invloed op de intensiteit van het Noorderlicht. Wanneer de Bz-component negatief is, kan het Noorderlicht helderder en intenser zijn dan wanneer deze positief is. Dit komt doordat de negatieve Bz-component de zonnewinddeeltjes directer naar de aarde stuurt, waardoor ze meer energie afgeven en helderder oplichten in de atmosfeer.

Bt: De Bt-component van het aardmagnetisch veld heeft minder invloed op het Noorderlicht dan de Bz-component, maar kan nog steeds een rol spelen. Wanneer de Bt-component hoger is dan normaal, kan dit leiden tot een hogere intensiteit van het Noorderlicht.

Density: De dichtheid van de zonnewinddeeltjes heeft ook invloed op het Noorderlicht. Wanneer de dichtheid hoog is, kunnen er meer botsingen plaatsvinden tussen de zonnewinddeeltjes en de atmosfeer van de aarde, wat kan leiden tot een helderder en intenser Noorderlicht.

Speed: De snelheid van de zonnewinddeeltjes heeft invloed op de duur en de intensiteit van het Noorderlicht. Wanneer de snelheid hoger is dan normaal, kan het Noorderlicht zich sneller ontwikkelen en ook intenser zijn dan wanneer de snelheid lager is.

Over het algemeen geldt dat hoe hoger de intensiteit van de zonnewinddeeltjes en hoe gunstiger de richting van het aardmagnetisch veld, hoe groter de kans op een helder en intens Noorderlicht.

KP-index: De KP-index is wellicht de bekendste maatstaf voor de geomagnetische activiteit op aarde. Een hogere KP-waarde geeft aan dat er een grotere kans is op noorderlicht. Bij KP-waarden van 0-3 is de kans op noorderlicht meestal laag, terwijl KP-waarden van 4-6 een matige kans geven, vooral op hogere breedtegraden. KP-waarden van 7 of hoger duiden op een aanzienlijk hogere kans op noorderlicht, zelfs op lagere breedtegraden zoals hier in Nederland. Echter,  het is belangrijk om naast de KP-index ook andere factoren zoals hierboven beschreven goed in de gaten te houden.

Al deze waardes kun je terugvinden in diverse Apps in de playstore zoals bijvoorbeeld: Auora forecast, Spaceweather live, Aurora etc.

Tips om het noorderlicht in Nederland te fotograferen

Hoewel het Noorderlicht niet zo vaak zichtbaar is in Nederland als in noordelijke landen, is het nog steeds mogelijk om het te fotograferen als de omstandigheden goed zijn. Hier zijn enkele tips voor als alle bovenstaande factoren gunstig zijn:

1. Ga naar een donkere plek: Kies een locatie waar weinig lichtvervuiling is, zoals een afgelegen plek in het buitengebied. Hierdoor zal het Noorderlicht beter zichtbaar zijn en minder verstoord worden door omgevingslicht. Hoe noordelijker hoe beter.
2. Controleer de weersvoorspellingen: Als het bewolkt is wordt het lastig om noorderlicht te fotograferen.
3. Gebruik een statief: Om scherpe foto’s te maken, is het belangrijk om een statief te gebruiken om de camera stil te houden tijdens de opname. Dit voorkomt bewegingsonscherpte.
4. Kies de juiste instellingen: Gebruik een lange sluitertijd van 15 tot 30 seconden om voldoende licht in de foto te krijgen. Gebruik ook een lage ISO-waarde om ruis in de foto te verminderen. Een groothoeklens is ook aan te raden om een breed beeld te krijgen.
5. Geduld hebben: Het Noorderlicht is een natuurverschijnsel en kan onvoorspelbaar zijn. Het kan dus even duren voordat je het kunt zien en fotograferen.

Met deze tips zou je in staat moeten zijn om het Noorderlicht te fotograferen in Nederland. Het belangrijkste is, ga er gewoon op uit! Het kan plotseling ontstaan en met dezelfde snelheid weer weg zijn! Zie het als een avondje uit en pak je kans als de factoren allemaal goed zijn!