Zintuigen op scherp

Zien, ruiken, voelen, horen

De aanwezigheid van mist of nevel tijdens een fotoshoot is toch wel een beetje de heilige graal voor veel landschapsfotografen. Mist werkt vaak sfeer verhogend in een foto. Het kan allerlei storende elementen verhullen waardoor het makkelijker wordt de aandacht te vestigen op het hoofdonderwerp van de foto. En gecombineerd met mooi licht kan het een normaliter wat saai ogend landschap omtoveren tot een sprookjesachtig geheel. Ter voorbereiding van een fotoshoot kan ik dan ook uren doorbrengen met het raadplegen van allerlei weersverwachtingsmodellen om in te schatten waar en wanneer je eventuele mistbanken kan verwachten. Om er op de dag zelf dan achter te komen dat er niks van mijn voorspellingen blijkt te kloppen. Hoe makkelijk zou het zijn als je al die verwachtingsmodellen en weerapps helemaal niet nodig hebt en je domweg kan vertrouwen op je zintuigen? Dat je ’s ochtends even je hoofd uit het raam steekt en ruikt of mistig is of niet. Dat je aan je blaas voelt of het regent. En hoor je het suizen in je oren? Dan stormt het minstens windkracht 10!

Helaas zijn mijn zintuigen niet zo verfijnd en ben ik volledig overgeleverd aan digitale hulpmiddelen als het om het inschatten van de weersomstandigheden gaat. Nou ja, toch niet helemaal. Er is één type weersomstandigheid die ik feilloos kan inschatten. Bij jeukende en tranende ogen, een snotterende neus en niet te stoppen niesaanvallen hoef ik geen pollenradar te raadplegen. Dan weet ik vanzelf al dat er genoeg stuifmeel in de lucht hangt om mijn hooikoorts te doen oplaaien. Maar of dat nou een heel nuttige eigenschap is voor een landschapsfotograaf durf ik te betwijfelen….

Feest voor de zintuigen

Over zintuigelijke waarnemingen gesproken. Laatst werd ik door een vriend uitgenodigd om mee te gaan naar de Amsterdamse Waterleidingduinen. En dat was een waar feest voor de zintuigen. Er hing een zekere spanning en onrust in de lucht. Het was namelijk het vroege najaar en daarmee tijd voor de damhertenbronst! Tijdens de bronst is de strijd om de liefde aangebroken en dat is ieder jaar weer een waar spektakel. De mannetjes laten zich nadrukkelijk horen en zien. Overal klinkt imponerend geburl waarmee de mannetjes de dames proberen te lokken. De mannetjes rennen onrustig heen en weer en voeren soms hevige gevechten in de strijd om de vrouwtjes. Zand en stof vliegt dan in het rond en je kan de geweien tegen elkaar horen kletteren. Ook sproeien de mannetjes urine in bronstkuilen om de vrouwtjes te lokken. Alles bij elkaar vormt dit een waar schouwspel en is de damhertenbronst een feest voor de zintuigen en prachtig om te fotograferen.

Herinneringen

Wat maakt nou dat de ene foto tot je favorieten behoort en de andere niet? Natuurlijk moet het beeld op zichzelf mooi zijn om naar te kijken. Maar zoals ik ook al in mijn column ‘Een foto is vaak meer dan een plaatje’ beschreef, is een foto pas echt bijzonder wanneer het beeld een bepaalde herinnering oproept. Zo’n foto prikkelt het geheugen en is daardoor extra bijzonder. En daarbij zijn het voor mij toch veelal de zintuigelijke waarnemingen die ik mij herinner. Zo denk ik bij terug zien van mijn foto ‘Wet Feet’ direct terug aan de harde wind die die avond om mijn oren blies, het zout op mijn lippen en de natte voeten die ik opliep bij het maken van de foto. En bij het zien van mijn foto ‘The Promise of Winter’ voel ik direct weer de vrieskou en hoor ik het schuren van het kruiende ijs.

Wat denken jullie? Zou het omgekeerde ook gelden? Dus dat je met mooiere en bijzondere foto’s thuiskomt wanneer je je meer focust op je waarnemingen op dat moment? Zelf denk ik dat dat zeker kan uitmaken. Doordat je intensiever kijkt zou het zomaar kunnen zijn dat daardoor je aandacht valt op iets waaraan je anders wellicht voorbij zou zijn gegaan. Op zijn minst geloof ik dat je meer geniet van de omgeving wanneer je er meer bewust van bent en wellicht levert je dat juist wel weer verrassende en nieuwe beelden op.