Denk hierbij aan de opbouw van een onweerswolk, een aankomende storm of de schijnbare beweging van de sterren in de nacht. Timelapse is een soort mix tussen fotograferen en filmen. Je maakt afzonderlijke foto’s, maar vervolgens voeg je deze op de computer samen tot een filmpje. Dit betekent dat je tijdens het maken van de serie foto’s het uiteindelijke filmbeeld al in gedachten moet hebben.
Benodigdheden
Naast een camera met lens en een goed stevig statief heb je niet veel extra nodig voor een timelapse. Het enige essentiële is een intervalometer. Soms zit deze optie al in de camera, maar meestal zal deze los gekocht moeten worden. Met deze intervalometer kun je het interval bepalen waarmee de foto’s gemaakt moeten worden en meestal ook hoelang de serie moet zijn.
Voor wie verder wil met timelapse is een motion control systeem een mooie toevoeging. Zo’n systeem bestaat uit twee rails met een gemotoriseerde dolly die hierover heen en weer beweegt. Op deze manier zit er niet alleen dynamiek in het onderwerp, maar verandert het camerastandpunt ook steeds een beetje, wat extra diepte aan het timelapse filmpje geeft.
Instellingen
Hoewel het eindresultaat een filmpje is, kan timelapse fotografie het best benaderd worden als normale fotografie. Tijdens het maken van een serie foto’s voor een timelapse moeten de belichting, de witbalans en de scherpstelling precies gelijk zijn. Het is daarom belangrijk de camera volledig handmatig in te stellen. Dus geen autofocus, automatische witbalans of ISO-waarde, maar wel volledig handmatig belichten. Bij een automatische belichting of ISO-waarde gaat de camera bij elke foto op zoek naar een nieuwe waarde, waardoor de belichting steeds net een beetje anders kan zijn. Dit geeft een vervelende flikkering in het beeld, die erg lastig weg te halen is.
Om het beeld mooi vloeiend te laten verlopen is het aan te raden iets langere sluitertijden te gebruiken (langer dan 1/50 seconde). Hierdoor ontstaat er enige bewegingsonscherpte in de foto’s, waardoor ze uiteindelijk mooier in elkaar overvloeien. Met het diafragma en de ISO-waarde kun je vervolgens de belichting bepalen. Vooral overdag is het puzzelen hoe je deze lange sluitertijd kunt bereiken, een grijs(verloop)filter biedt uitkomst.
Deze 2 losse beelden zijn uit een filmpje van 250 opnames, gemaakt in ongeveer een half uur. Stilstaand zegt het niet zoveel. Als timelapse, met inkomende wolken, een ondergaande zon en gebruik makend van bovenstaande opstelling, is het dit het resultaat:
Onlanden, Groningen from Arjen Drost on Vimeo.
Nabewerking
Na het fotograferen moeten je foto’s bewerkt worden. Dit verschilt niet van hoe je normaal je foto’s zou bewerken. Belichting, verscherpen, vervagen, alles is mogelijk. Het moet alleen wel op alle foto’s op dezelfde manier worden gedaan, omdat er anders storende overgangen tussen de beelden optreden. Ook zijn er programma’s, zoals panolapse of LRTimelapse, die bijvoorbeeld je belichting geleidelijk aan kunnen passen. Je bepaalt dan zelf de belichting bij de eerste en de laatste foto van de serie, waarna het programma de tussenliggende waardes berekent.
Vervolgens moet je het filmpje samenvoegen. Hier zijn verschillende mogelijkheden voor, variërend van plugins voor programma’s als Lightroom (zoals LRTimelapse), stand-alone programma’s die de foto’s samenvoegen of videosoftware als Windows Movie Maker of iMovie. In Europa worden de meeste films op televisie afgespeeld met 25 beelden per seconde (fps), in Amerika is dit 30 fps. Bij veel programma’s kan dit ingesteld worden bij het samenstellen van het filmpje, anders moet de frameduur (de duur van één beeld) ingesteld worden op 1/25 seconde (dus 0,04 seconde). Aan het filmpje kun je eventueel nog geluid, of titels toevoegen, maar je kunt ook meerdere filmpjes samenvoegen tot één langere impressie zoals dit:
Dwingelderveld from Arjen Drost on Vimeo.
Hoe veel en hoe vaak?
Hoeveel foto’s je moet maken is uiteraard afhankelijk van de duur van de gebeurtenis die je vastlegt. Aangezien je het uiteindelijke filmpje meestal met 25 beelden per seconde afspeelt, is het aan te raden minstens 250 foto’s te maken. Dit levert een filmpje van 10 seconden op, wat een mooie lengte is voor een timelapse fragment.
De vraag die het meest gesteld wordt over timelapse, is welk interval er gebruikt wordt. Dit is vaak een kwestie van ‘trial and error’: vaak proberen en er een beetje gevoel voor krijgen. Natuurlijk is het zo dat als de beweging relatief snel gaat, een korter interval volstaat en dat bij een langzamer beweging een langer interval nodig is. In onderstaande tabel staat een aantal suggesties die een goed uitgangspunt vormen.
onderwerp timelapse |
interval |
langzaam bewegende wolken |
10 sec |
normaal bewegende wolken |
5 sec |
snel bewegende wolken |
3 sec |
lopende mensen |
1-2 sec |
beweging van de zon overdag |
30 sec |
nacht timelapse (sterren, maan enz.) |
20-30 sec |
Wil je eens proeven aan de wereld van de timelapse dan kun je met het bovenstaande zelf aan de slag, maar je kunt natuurlijk ook een workshop volgen.
4 reacties
Beste Arjen,
Bedankt voor het interessante artikel.
Ik ben er zelf ook net mee aan het experimenteren dus ben heel blij dat je hier aandacht aan besteedt. De Nikon Z6 heeft de optie om te kiezen voor exposure smoothing. Met camera in diafragma voorkeuze geeft dit een mooie vloeiende overgang in verschillende belichtingssituaties zoals een zonsondergang. Daarnaast vind ik de timelapse functie in de app Photopills erg handig. Berekent alles en heeft ook een interval tabel.
Nogmaals dank!
Ilona