Uitdaging
Een uitdagende combinatie, want de autofocus van de camera heeft het altijd lastig met contrastarme omstandigheden zoals mist. Daarnaast moest ik gebruik maken van tegenlicht om de dauwdruppels er uit te laten springen én was ik afhankelijk van mijn fotomodel: een wild dier die ik niet kon sturen én niet wilde verstoren. Om deze sfeer op zijn fraaist vast te leggen moest ik dichtbij de vogel kunnen komen, dus was het een kwestie van behoedzaam, langzaam en stil bewegen waardoor de grutto op zijn gemak op het hekwerk bleef zitten.
De afgelopen 15 jaar ben ik elk voorjaar, vele ochtend en avonden per week, in hetzelfde kleine weidevogelreservaat te vinden om grutto’s en andere weidevogels te fotograferen. Van de grutto heb ik inmiddels 10.000-en foto’s gemaakt, hier in Nederland maar óók tijdens hun trektocht op de rijstvelden in Portugal. Ik probeer het volledige leven van de grutto vast te leggen, van de trek tot aan de balts en van de kuikenfase tot aan volwassen vogel.
Dat ik op deze ochtend in het gebied te vinden was is dan ook geen toeval: na al die jaren weet je precies op welk tijdstip de zon vanaf welke kant komt in een bepaalde periode, weet je wanneer de eieren zijn gelegd en dus óók wanneer de oudervogels de hekwerken gaan gebruiken als uitkijkpunt. Toen er een koude heldere nacht op het programma stond, heb ik de wekker heel vroeg gezet omdat ik wist dat er een grote kans op ochtendmist en dauwdruppels was. De grutto had ik al op vele mogelijke manieren gefotografeerd, maar de grutto in combinatie met de mystiek van een mistig weidelandschap ontbrak nog in mijn serie.
Goede voorbereiding
Doordat ik in het voorjaar vrijwel dagelijks in hetzelfde gebied te vinden ben raken de vogels gewend aan mij, maar ik ook aan de vogels. Ik weet precies op welke plekken er paartjes broeden, welke paaltjes ze vaak als uitkijkpost gebruiken en of het schuwe of minder schuwe exemplaren betreft. Op locatie trof ik, naast mijn favoriete watersnippen, diverse “paalzittende” grutto’s aan. Het was nog potdicht vanwege de mist, maar dit gaf mij de kans om alvast in de buurt van 1 van de favoriete hekwerken van een grutto paartje te gaan staan. Dit was 1 van de weinige plekken waarbij ik gebruik kon maken van tegenlicht, mocht de zon eindelijk door de mist heen breken.
Op het moment dat dit eindelijk gebeurde was de grutto al totaal gewend aan mijn aanwezigheid en kreeg ik uitgebreid de kans om de vogel vanuit verschillende standpunten, met diverse lenzen en een variatie aan camera-instellingen te fotograferen. Ik heb hem vastgelegd met de 500mm plus 1.4 convertor waarbij er enkel een silhouet op een paal overbleef, met de 70-200 mm lens door de vegetatie heen gefotografeerd voor een dromerig wazig effect om de vogel heen maar ook met de groothoeklens om het volledige mistige landschap een rol te geven in de foto. Geen van deze foto’s gaf de feeërieke sfeer, de sprankeling van de dauwdruppels en het voorjaarsochtend gevoel waar ik naar op zoek was.
Keuzes maken
De groothoeklens liet teveel omgeving zien, de 500mm lens te weinig. Op 200mm werd het al beter, maar ontbrak het aan scherptediepte en toch ook iets aan omgeving. Uiteindelijk kwam ik uit op 70 mm, waarbij ik tussen het gras ben gaan liggen, handmatig heb scherp gesteld en heb besloten om zoveel mogelijk scherptediepte te realiseren om zoveel mogelijk van de “miljoenen dauwdruppels” zichtbaar te krijgen.
Diafragma F25 was de uiterste instelling en gaf het mooiste resultaat. Doordat de zon al flink door de mist heen scheen hield ik uiteindelijk nog een sluitertijd van 1/800e seconde over met een Iso waarde van 500. Dit is ruim voldoende om in een gekke lighouding vanuit de hand te fotograferen met de lens op 70mm. Door de vogel niet in het midden van het beeld te plaatsen én de horizon boven het midden te plaatsen krijgt de foto een interessantere vlakverdeling, waarbij er ondanks het diafragma van F25 toch ook nog voldoende dieptewerking inzit door de onscherpte in de voorgrond die steeds scherper wordt richting het onderwerp.
Gebruikte apparatuur:
Nikon D4 met Nikon 70-200mm 4.0 G IF-ED N VR AF-S op 70mm | 1/800s | f25 | ISO500
