Wij nemen waar in drie dimensies en een foto is een platte weergave van die werkelijkheid. In dit platte vlak komen diepte en schaal veel minder tot uitdrukking. Toch kun je foto’s vaak zo componeren dat deze elementen in de ogen van de waarnemer behoorlijk uit de verf komen. Je kunt de beleving van diepte in een foto versterken door gebruik te maken van lijnperspectief, krachtige lijnen en banen die zich naar de horizon steeds meer verkleinen. Lijnperspectief zie je bijvoorbeeld als een rij bomen of een rij paaltjes naar de horizon steeds kleiner wordt.
Convergerende lijnen zijn lijnen die ook naar elkaar toe lopen, maar niet naar de horizon. Bijvoorbeeld de toppen van een boom als je omhoog kijkt in het bos. Met een groothoeklens kun je dit effect versterken. Convergerende lijnen versterken het gevoel van hoogte. Niet altijd is dat wenselijk, je kunt convergerende lijnen corrigeren door gebruik te maken van een tilt & shift objectief of achteraf softwarematig in een fotobewerkingsprogramma.
Lijnen in het landschap zijn erg belangrijk, zij voeren je oog mee door het beeld en zijn je gids naar de interessante punten. Lijnen verdelen het landschap in delen en geven overzicht.
Niet alleen in landschappen maar ook bijvoorbeeld bij macrofotografie kunnen lijnvormige patronen je compositie sterker maken. Lijnen voeren je blik mee en daarvan kun je gebruik maken. Lijnen zijn van nature op vele manieren aanwezig: grashalmen in de achtergrond, grensvlakken tussen licht en donker, een kleurpatroon van bloemen, spinrag. Hoe meer je er op let, des te meer zul je er ontdekken. Kijk of je lijnen zodanig in je compositie kunt betrekken dat ze het oog naar je onderwerp leiden, of verbindingen leggen tussen verschillende onderdelen in het beeld.
Juist omdat ze je blik vangen kunnen lijnen ook storend werken. Een hinderlijke grashalm in de achtergrond kan op een vervelende manier de aandacht op zichzelf vestigen. Bij het fotograferen van planten en paddenstoelen kun je storende sprietjes vaak weg tuinieren, bij vliegensvlugge beestjes is dat lastig. Dan moet je proberen storende elementen uit beeld te houden door net een iets ander standpunt te kiezen. Het bespaart je veel ergernis als je meteen bij het bepalen van het beeld in de zoeker op zulke hinderlijke zaken bedacht bent en zorgt dat ze uit de weg blijven.
Bron: Praktijkboek Landschapsfotografie en Praktijkboek Macrofotografie.
Meer weten?
Compositietips voor Nederlandse landschappen
Sfeer en lijnen op de tafelberg
Praktijkboek Landschapsfotografie
