Het lijkt maar een simpel ding, de hoekzoeker. Een buisje met een hoek er in, een prisma en een lens. Toch is het een hoogwaardig optisch instrument dat je goed van pas kan komen bij het maken van foto’s vanuit een lastige hoek. Heel goedkoop is een hoekzoeker niet, reken op een bedrag tussen 100 en 200 euro voor een goede.
De hoekzoeker is populair bij macrofotografen omdat je vanuit een heel laag standpunt kunt fotograferen. Camera plat op de grond of zelfs ingegraven in een kuiltje (wel met een stukje plastic eronder natuurlijk), het geeft prachtige beelden vanuit kikkerperspectief of zelfs aardwormperspectief. Alleen… de zoeker zit bij de meeste camera’s aan de achterkant en is in die posities onmogelijk bereikbaar voor je oog. Echter, dankzij de hoekzoeker kun je van bovenaf door de zoeker loeren. De gangbare spiegelreflexcamera’s hebben een richeltje om de zoeker heen waar je de hoekzoeker overheen kunt schuiven. Normaal zit daar een rubberen randje, dat kun je er afhalen. Vervolgens schuif je de hoekzoeker er op. Let goed op dat je een hoekzoeker koopt die bij jouw camera past. Er zijn ook wel universele hoekzoekers die voor meer cameramerken geschikt zijn. Check vooraf of jouw camera daar bij hoort.
Als je door de hoekzoeker kijkt kun je scherpstellen door aan de scherpstelring te draaien tot je het onderwerp zo scherp mogelijk ziet. Dat is nog niet altijd de optimale scherpte die je wilt, want je moet de dioptrie nog corrigeren, de eigenschap van je eigen ooglens. Naast de zoeker zit een klein scherpstelringetje, de dioptrie instelring. Als je daar aan draait kun je de optimale scherpte verkrijgen die bij jouw oog past. Als je brildrager bent, zal die correctie anders uitpakken, de dioptrie met bril is natuurlijk anders dan zonder bril.
Steeds meer camera’s hebben een uitklapbaar schermpje waarop je het beeld kunt zien. Maakt dit de hoekzoeker overbodig? Soms wel, het is in elk geval wel veel gemakkelijker werken. Maar voor de fijnproever blijft de hoekzoeker toch echt een paar voordelen behouden die de investering doen lonen:
- door de hoekzoeker krijg je een scherp oogvullend beeld zonder verstoring van licht vanaf de zijkanten, je kunt daardoor veel nauwkeuriger de scherpte bepalen dan vanaf een schermpje. Het beeld op het uitklapscherm is bij fel licht niet altijd even helder.
- hoekzoekers hebben de mogelijkheid het beeld te vergroten, bijvoorbeeld 2x. Hierdoor zie je nog nauwkeuriger waar precies de scherpte zit. Voor macrofotografie waarbij je vaak met minimale scherptediepte werkt, is dat echt een voordeel.
De hoekzoeker is een verfijnd stukje optiek, dus bewaar het steeds netjes in een foedraal en reinig hem regelmatig met een borsteltje van stof en vuil. En zelfs als je een schermpje in de praktijk gemakkelijker vindt in plaats van een hoekzoeker: je zult blij zijn met dit trouwe hulpmiddel als de kwetsbare elektronica van je schermpje het plotseling begeeft en je opeens een zwart beeld krijgt. Je hoekzoeker doet het altijd.
Meer weten:
Een laag-bij-de-gronds onderwerp: de hoekzoeker
Fotografeer eens vanuit kikkerperspectief
5 reacties
Ik heb mijn hoekzoeker al jaren niet gebruikt omdat zo’n opklapbaar scherm veel meer voordelen biedt. Meer uitvergroten bijv. dan een hoekzoeker. Dus ja, een beetje achterhaald met de huidige camera’s. Maar als jij dat prettig werken vindt moet je dat vooral doen. Of ik dan geen fijnproever ben zal me worst wezen, als de platen maar scherp zijn. Het is maar gereedschap.
Het beeld op een scherm kan je ook vergroten. En niet alleen 2x, maar soms wel 5x, of 10x, of wat dan ook. De AF is ook 100% nauwkeurig in Live View. Bovendien hebben steeds meer camera’s scherpstelhulpmiddelen zoals Focus Peaking. En je kan het eindproduct veel beter beoordelen omdat het scherm niet onwerkbaar donker wordt als je het diafragma dichtknijpt.
Zelf heb ik een Canon EOS 40D met een hoekzoeker en een vast scherm, en een Olympus E-PL5 met uitklapbaar scherm zonder hoekzoeker. Ik weet wel welke ik het prettigst vind werken voor macro’s. Maar ik zal dan wel geen fijnproever zijn.
Mooi dat jouw Olympus al zoveel meer biedt! Ook voor fijnproevers…
Fijn geschreven Ron. nog een puntje met mijn klapperkastje kun je geen meervoudige belichting maken als de live vieuw aan staat, dus dan gebuik ik een hoek zoeker. Ook bij recht omhoog fotograferen is zo een ding makkelijk.
Mooie aanvulling Hans, bedankt!