Ren jij ook weleens een vlinder achterna?

“Hoe meer je leert, hoe minder je weet”. Zo eindigde ik mijn debuut column en zo begin ik graag deze. Want deze uitspraak is zó waar. Net als je denkt dat je de basis van de fotografie aardig in de vingers begint te krijgen, staat daar ineens een nieuwe uitdaging voor je klaar. Of eigenlijk – in mijn geval – fladdert die nieuwe uitdaging enthousiast rond. Want hoe zet je een vliegende vlinder het mooist op de foto? Het perfecte antwoord kan ik je (nog) niet geven, maar misschien vind je wat tips en herkenning in mijn weg ernaartoe.
Een vlinder in de vlucht is prachtig. Zie je die mooie grote facetogen, de lange voelsprieten en de sierlijke pootjes? Ik krijg er geen genoeg van… Fotograaf: Janneke van der Pol

De uitdaging

Het is eind juni en bloedheet. Ik heb zojuist een lange reis achter de rug en ik sta een beetje verslagen in een vlindertuin in het westen van het land. Ik had me ingeschreven voor een workshop ‘vlinders fotograferen’ en ik had er zin in. Wat zeg ik: álles in mij stond open voor het aanleren van een nieuwe techniek. Ik ging eindelijk leren om vlinders in de vlucht te vangen! De workshop bleek echter niet door te gaan en door een misverstand had ik geen afzegging gehad. Wat een pech! Daar stond ik dan… geen workshop, ver van huis en het zweet liep nú al over mijn rug. Wat te doen? Ik besloot me niet te laten kisten en zelf aan de slag te gaan!

Nu ben ik van nature niet zo overmoedig en besef ik me achteraf best dat ik tijdens die eerste pogingen de lat nogal hoog had gelegd voor mezelf. Ik maakte de ene na de andere beginnersfout; ik rende (bijna letterlijk) achter de vlinders aan en vond geen moment rust, mijn sluitertijd was veel te lang en mijn ISO te laag. En de grootste valkuil: ik vergat te genieten! Ik was veel te druk bezig met het schieten van het perfecte plaatje… Toen ik later op de terugweg in de trein door mijn foto’s scrollde zag ik veel – veel! – foto’s van bloemetjes zónder vlinder. Op een paar foto’s had ik de vlinder zowaar in de vlucht gevangen. Maar negen van de tien keer was ze me ook dan te slim af geweest en stond ze er onscherp op. Ik baalde als een stekker!

Deze tijger-passiebloemvlinder liet zich bij het opvliegen mooi op de foto zetten. Je kunt hier goed zien hoe de vlinder haar roltong weer netjes oprolt, zodat deze bij het vliegen niet naar beneden blijft hangen. Fotograaf: Janneke van der Pol

Verandering van tactiek

In de weken daarna pakte ik het anders aan. Ik nam de tijd om alles over de handige pro capture stand op mijn Olympus camera te leren. Ik struinde internet af naar informatie en tips voor het fotograferen van vliegende onderwerpen. En – niet onbelangrijk – ik besloot onderweg ook nog wat van het proces te genieten. Want zeg nou zelf, vlinders zijn toch prachtige wezentjes om op de foto te zetten?

De zebravlinder is in staat om voedingsstoffen uit stuifmeel op te nemen. Hierdoor kan ze langer leven dan veel andere vlinders. Op deze foto zie je dat het stuifmeelpapje nog aan haar roltong plakt. Fotograaf: Janneke van der Pol

Pro capture

En dus was ik deze zomer regelmatig te vinden in vlindertuinen en in de mangrove van Burgers’ Zoo, met mijn camera in de hand en mijn ogen gericht op de vlindertjes en de struik voor me. Me compleet afsluitend voor alle gillende kinderen en andere mensen om me heen – wat al een hele kunst op zich is! Op het moment dat een vlinder op een bloem ging zitten, zocht ik naar de juiste compositie en stelde ik scherp. Door de pro capture stand begint de camera met het maken van opnames op het moment dat je de scherpstelknop half indrukt. Van te voren kun je instellen hoeveel van deze foto’s de camera in de buffer mag bewaren. Als je doordrukt (op het moment dat de vlinder opvliegt bijvoorbeeld), maakt de camera op grote snelheid nog een aantal foto’s. Zo heb je een hele serie foto’s van de vlinder, waardoor je het moment van opvliegen niet mist. Vlinders doen dit namelijk heel snel en onverwacht! Voor je weet zijn ze weg!

Het fotograferen van een vlinder is vlucht is al een hele uitdaging, laat staan het vinden van een mooie compositie. Soms gaat dit vanzelf goed en soms is een beetje croppen in de nabewerking noodzakelijk. Fotograaf: Janneke van der Pol

Grillig gefladder

Omdat het soms leuk (en leerzaam) is om even een uitstapje te maken naar een ander onderwerp, ging ik tijdens andere fotoshoots ook aan de slag met vliegende libellen, bijen, hommels en zweefvliegjes. Het viel me op dat sommige bijen een vaste route hebben en de neiging hebben om op bepaalde plekken even stil te gaan hangen in de lucht. Libellen komen nadat ze opgestegen zijn van hun takje vaak weer terug op dezelfde plek. Zó anders dan bij vlinders, bij wie het verloop van hun vlucht vele malen grilliger is. Ze vliegen nooit in een mooie rechte lijn en komen ook niet altijd weer terug op dat ene bloempje. Met hun – ogenschijnlijk dronken – gefladder proberen ze vijanden op het verkeerde been te zetten en zo kwijt te raken. Mijn camera is in de verste verte geen vijand, maar ze lijken hem toch vakkundig om de tuin te willen leiden.

Een uitstapje naar het fotograferen van andere vliegende insecten is een leuke bezigheid en levert weer een flinke dosis verwondering op. Want zeg nou zelf, zo’n insect ziet er vliegend toch weer heel anders uit dan zittend op een takje! Fotograaf: Janneke van der Pol

En hoe meer ik de rust vind om én van de vlinders én van het fotograferen te genieten, hoe meer ik de techniek onder de knie krijg. Dat wil niet zeggen dat ik er al ben. Die perfecte foto van een vliegende vlinder is nog ver weg. Maar ik heb er plezier in. Het aanpassen van de instellingen gaat vlotter en ik kan aanzienlijk meer rust en geduld opbrengen tijdens het fotograferen.

Ik las deze week een mooie uitspraak: “succes is het vermogen om keer op keer te falen zonder je enthousiasme te verliezen” – Winston Churchill. En die ga ik onthouden, want ik wil deze techniek dolgraag onder de knie krijgen en daar komt heel wat falen bij kijken! Gelukkig krijgt niemand de échte faalfoto’s te zien… die bewaar ik voor mezelf en de prullenbak op mijn laptop. ?

(Met dank aan Danny Slijfer voor het onder mijn aandacht brengen van deze mooie quote).

Hier zetten we alles over macrofotografie voor je op een rij.

19 reacties

  1. wat een leuke column…. ik heb met een macro lens ook dit avontuur gestart en heb geen pro capture stand op mijn sony… maar de continuos auto focus en geduld en oefenen brengen in elk geval wat leuke foto’s maar ze in vlucht vangen…woops da’s een nieuwe coole challenge die je aan dit thema toevoegt…..

    1. Hoi Dave,

      Dat valt nog niet mee, hè? Procapture stand of niet, het blijft een héle (leuke) uitdaging. Volgend jaar weer! Zodra de lente haar intrede doet, zit ik weer klaar met mijn camera! 😀

      Groetjes,
      Janneke

  2. Super metafoor! Doelen in je leven bereik je ook niet zomaar. Daar moet je achteraan, proberen, falen, student, voorbereiden en weer proberen. En uiteindelijk wordt je beloond!
    Mooie blog weer!

      1. Ja, je zegt het heel mooi! En het zou ook niet leuk zijn als je zomaar alles wat je wilt leren klakkeloos de eerste keer onder de knie hebt, hè? Er zit charme in het oefenen, ‘falen’, opnieuw oppakken en dan slagen! Het is extra leuk om te merken dat iets lukt als je erin hebt geïnvesteerd! Bedankt voor je leuke reactie. ??

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

19 reacties

  1. wat een leuke column…. ik heb met een macro lens ook dit avontuur gestart en heb geen pro capture stand op mijn sony… maar de continuos auto focus en geduld en oefenen brengen in elk geval wat leuke foto’s maar ze in vlucht vangen…woops da’s een nieuwe coole challenge die je aan dit thema toevoegt…..

    1. Hoi Dave,

      Dat valt nog niet mee, hè? Procapture stand of niet, het blijft een héle (leuke) uitdaging. Volgend jaar weer! Zodra de lente haar intrede doet, zit ik weer klaar met mijn camera! 😀

      Groetjes,
      Janneke

  2. Super metafoor! Doelen in je leven bereik je ook niet zomaar. Daar moet je achteraan, proberen, falen, student, voorbereiden en weer proberen. En uiteindelijk wordt je beloond!
    Mooie blog weer!

      1. Ja, je zegt het heel mooi! En het zou ook niet leuk zijn als je zomaar alles wat je wilt leren klakkeloos de eerste keer onder de knie hebt, hè? Er zit charme in het oefenen, ‘falen’, opnieuw oppakken en dan slagen! Het is extra leuk om te merken dat iets lukt als je erin hebt geïnvesteerd! Bedankt voor je leuke reactie. ??

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: