Stap 1: Hou de thermometer in de gaten
Bruine winterjuffers hebben, samen met de véél zeldzamere noordse winterjuffer, een unieke eigenschap in de libellen- en jufferwereld: ze overwinteren als volwassen exemplaar (imago). Alle andere Belgische en Nederlandse juffersoorten overwinteren als larve onder water. De volwassen juffers overwinteren dicht tegen een stengel in een graspol, boomschors of overstaande kruiden aan en kunnen zelfs perioden met vorst makkelijk overleven. Op zonnige winterdagen waarbij de thermometer de 12 graden aantikt kunnen bruine winterjuffers uit hun winterrust ontwaken. De eerste exemplaren worden meestal in februari waargenomen, maar ik heb er al eens eentje in januari door onze straat zien vliegen. Met de klimaatverandering in het achterhoofd is het niet ondenkbaar dat bruine winterjuffers de komende jaren vaker in januari gezien gaan worden.
Stap 2: Denk als een bruine winterjuffer
Bruine winterjuffers zijn, zoals de naam het al aangeeft, bruin van kleur. Dat heeft alles te maken met het overwinteren. In de wintermaanden zijn alle kruiden geelbruin tot vaalbruin verkleurd. De winterjuffers hebben dezelfde kleur, waardoor ze goed gecamoufleerd zijn. Ze hebben daarnaast ook de gewoonte om zich stijf tegen een stengel aan te drukken, waardoor ze helemaal nauwelijks opvallen. Wil je een winterjuffer zoeken, kijk dan naar verdikkingen in de stengel. Soms zitten ze met het achterlijf een beetje los, waardoor ze lijken op een afgebroken, naar beneden hangende bladsteel.
Stap 3: Fop de bruine winterjuffer
Juffers hebben een algemene eigenschap waarmee ze fotografen aardig kunnen frustreren: ze bewegen zich van de fotograaf af en gaan dan precies aan de andere kant van de stengel zitten dan waar jij je camera hebt. Bruine winterjuffers vertonen dit gedrag ook. Maar er is een trucje om de bruine winterjuffers (en juffers in het algemeen) jouw kant op te laten draaien. Hou de camera met één hand of met statief gericht op de plek van de stengel waar de juffer zich verstopt heeft. Ga met je andere hand heel langzaam naar de zijkant van de stengel, en blijf op zo’n 30 cm afstand van de juffer. De juffer ziet je hand bewegen en draait langzaam je beeld in, omdat de stilstaande camera niet als bedreiging wordt gezien.
Stap 4: Bruine winterjuffers zijn plaatstrouw
Heb je eenmaal een plek ontdekt waar bruine winterjuffers te zien zijn, bezoek die plek dan met regelmaat. Bruine winterjuffers zijn vrij honkvast en kunnen vaak met meerdere exemplaren tegelijk binnen een paar vierkante meter aanwezig zijn. In mijn voortuin in Utrecht vind ik elk jaar wel meerdere exemplaren op hetzelfde moment. Als je vaak op dezelfde plek kijkt wordt de kans groter dat je betere foto’s van bruine winterjuffers kunt maken. Succes!
Meer informatie: Vlinderstichting
