Donker
In de jungle zijn de bomen hoog en is er heel veel begroeiing. Hierdoor komt er weinig licht op de bodem van het bos en is het dus donker. Dat betekent dat je vaak een langere sluitertijd en/of hoge ISO nodig hebt voor een goed belichte foto.
Sta je op een plek waar wel wat zonlicht door het bladerdak heen komt, dan is het contrast tussen de felle zon en de donkere schaduwen erg groot. Zo groot, dat dat meestal resulteert in een lelijke, kleurloze foto met ofwel uitgebeten hooglichten, ofwel dichtgelopen schaduwen (of allebei als je pech hebt).
Warm
In het regenwoud is het warm. Dat zorgt ervoor dat je camera meer ruis geeft. Kan je camera normaal gesproken prima foto’s maken bij een hoge ISO? Dan bestaat de kans dat je nu dus toch ruis gaat zien bij die ISO-waarde.
Vochtig
Buiten dat het warm en donker is, is het er ook nog eens vochtig. Er vallen spontaan druppels van planten naar beneden en er zal geregeld een flinke regenbui vallen.
Zorg er dus voor dat je cameraspullen goed beschermd zijn tegen regen en vocht.
Een goede regenhoes voor je fototas is essentieel en ik zou ook zeker zakjes silicagel in de tas doen, om het vocht weg te vangen. Een poncho, waar je samen met je fototas onder past, is ook geen overbodige luxe.
Let extra goed op bij het verwisselen van lenzen! Doe dat met de lensopening naar beneden, zodat vallende waterdruppels (en zweetdruppels die van je gezicht aflopen) niet in je camera kunnen vallen.
Oplossingen….in theorie
Een oplossing zou kunnen zijn om een statief te gebruiken. Dan kun je langere sluitertijden gebruiken en de ISO toch wat lager zetten.
Of je kunt een foto maken met bracketing; waarbij je belichtingsstapjes gebruikt om de grote contrast verschillen op te lossen.
Een andere oplossing zou kunnen zijn om een flitser te gebruiken. Hiermee maak je je eigen licht. Zeker voor detail foto’s is dit een goede oplossing. Je kunt hiervoor een losse reportageflitser gebruiken, maar soms is de ingebouwde flitser ook al voldoende. Zorg wel dat je iets van een diffuser gebruikt om het licht wat zachter te maken.
Oplossingen…..in de praktijk
De vraag is natuurlijk of je een statief en een flitser mee wilt sjouwen door de jungle. Als je een dagje op stap gaat, is dat waarschijnlijk geen probleem. Maar als je een meerdaagse trek doet, moet je al zo veel meenemen dat een statief weleens te veel kan zijn. Hou er rekening mee dat lopen door de jungle zwaar is en dat je iedere gram gewicht op den duur voelt.
Flitsen is overigens ook niet altijd een goede oplossing. Vogels en wildlife kunnen schrikken van de flits of raken er zelfs door verblind en dat is natuurlijk niet de bedoeling!
Je kunt ervoor kiezen om grote contrastverschillen buiten beeld te laten. Of om alleen te fotograferen als de lucht bewolkt is. Het licht is dan gelijkmatiger verdeeld en er is dan ook minder contrast.
Net zoals bij bosfotografie in Nederland, is de jungle op zijn mooist na een regenbui, zéker als je een polarisatiefilter gebruikt om weerspiegelingen weg te nemen in je foto. Nadeel is wel weer dat je daarmee ook wat licht wegneemt.
Aan de rand van de jungle of langs een rivier is de begroeiing vaak wat minder dicht. Dat geeft je wat meer mogelijkheden, omdat er dus meer licht is. Hier kun je minder lange sluitertijden en/of een lagere ISO-waarde gebruiken.
Spotmeting
Zeker als je dieren wilt fotograferen in de jungle, zul je snel problemen met de belichting hebben. Zoals eerder gezegd is er een heel groot contrast tussen de donkere en de lichte delen. Bovendien zijn de meeste dieren erg beweeglijk en zullen ze het ene moment in het licht staan en het volgende moment in de schaduw. Door hier spotmeting te gebruiken, kun je de belichting correct krijgen op je onderwerp. Hou wel de sluitertijd in de gaten, want als die te lang wordt, heb je alleen bewogen (mislukte) foto’s van de dieren.
Histogram
Als je op je schermpje kijkt om te zien of je foto gelukt is, kan dat voor teleurstellingen zorgen. Want je schermpje is niet altijd even goed te zien en geeft ook geen betrouwbare weergave van je foto’s. Je kunt beter kijken naar het histogram. Als je een beetje snapt hoe dat werkt, kun je beter inschatten of je foto goed belicht is op het onderwerp. Je kunt dan, aan de hand hiervan, eventueel over- of onder belichten. Het loont dus de moeite om een histogram te leren lezen.
AF of MF?
De AF van je lens werkt niet altijd even goed in de jungle. Dat kan komen doordat het te donker is en er dus te weinig contrast is voor de autofocus om goed te kunnen focussen. Hij blijft dan “hunten” (zoeken naar een onderwerp).
Een ander probleem met de AF is dat die meestal het eerste onderwerp pakt, dus datgene dat het meest dichtbij is en daarop scherp stelt. Als je met een telezoom bijvoorbeeld een aapje wilt fotografen dat verderop in een boom zit, heb je een grote kans dat er takken en blaadjes tussen jou en het aapje in zitten. De AF zal dan de neiging hebben om scherp te stellen op zo’n tak of blaadje, omdat die dichterbij zijn. In dit geval kun je beter handmatig scherpstellen (dus met MF).
Extra tip
Wat ik nog als extra aandachtspunt mee wil geven is het volgende: pas op met DEET! Waarschijnlijk heb je als reizigers advies meegekregen dat je je goed tegen de muggen moet beschermen en moet insmeren met een middel dat DEET bevat. Dit chemische goedje maakt niet alleen muggen kapot, maar ook plastic! Dat heeft me al eens een camerariem gekost en een telelens, doordat alle markeringen eraf gesleten waren en het rubber helemaal was vergaan. Dit jaar gebruikte ik een lotion met icaridin en dat was een stuk vriendelijker voor mijn gear (en mijn huid). Overleg met je arts of dit ook een optie voor jou is.
7 reacties
Ben het altijd wel met Egon eens 🙂 Eerst maar eens opgezocht wie die Wendy is en las: ‘Wendy de Waal (1980) is vaak te vinden in de duinen, op het strand, of in eigen tuin’. Aha. Zou die tuin bij haar ook zo’n jungle zijn? Had je niet beter gewoon een stukje kunnen schrijven over b.v. roestende ransuilen ergens in een wijk want das qua fotografie een beetje hetzelfde verhaal als bovenstaande. Daar hebben veel fotografen wat aan want zie ze wat aantobben bij ons in de wijk met dat verticaal omhoog fotograferen terwijl het licht, zeker in deze tijd, verre van ideaal is……Maar ook wel weer een stukje om over na te denken, je camera geeft bij warmte meer ruis??…..hoe moet je flitsen en dat een insect blijkbaar geen ‘wildlife’ is want lees iets daaronder weer dat je bij vogels en wildlife beter niet kunt flitsen. Maar het opvallendste, dat Deet het middel is tegen de ‘plasticsoep’, zelfs telelenzen zijn niet bestand tegen dat goedje. En het leukste van dit stukje, veel ’tips’ maar op alle foto’s ligt de scherpte op de voor- en achtergrond en niet op de beestjes. Maar dat laatste zal wel aan mijn leesbril liggen, 3 voor een tientje bij het Kruidvat. ‘Deetbestendig’ staat erop maar zal morgen ff met mijn huisarts overleggen of het veilig genoeg is want heel wat tempels kwijtgeraakt, de afgelopen zomer, bij het op- en afzetten van die brillen. Ook weer een ‘raadsel’ wat is opgelost en zo leer je nog eens wat op dat Natuurfotografie 🙂
Zeer opmerkzaam allemaal Kees! 🙂
Van de relatie tussen warmte en ruis weet ik toevallig iets meer te vertellen: alweer een paar jaar geleden ontdekte ik enigszins per toeval dat (zeer) hoge ISO waarden geen of nauwelijks meer ruis veroorzaken mits de sluitertijd maar kort genoeg is, van 1/5000 tot 1/8000ste werkt dat (met Nikon D7200, andere merken/modellen kan ik niet van getuigen maar ik verwacht dat het algemeen geldend is).
Dat verraste mij enorm, dus meteen gepoogd uit te zoeken hoe dat komt… was niet makkelijk want bijna iedereen verklaart je weer eens voor, al dan niet prettig, gestoord maar uiteindelijk bij een specialist terecht gekomen die me keurig uitlegde dat het instellen van hogere ISO er technisch op neer komt dat de elektrische spanning verhoogd wordt en daardoor de warmteontwikkeling in de chip toeneemt… en meer opwarming veroorzaakt meer ruis… dús, als je de sluitertijd maar kort genoeg houdt vermindert dat die warmteontwikkeling. Elementary, Watson!
Uiteindelijk kan er toch geen sluiter tegen de 1/20000ste van een afgeknepen flitsbuis op maar da’s weer een ander verhaal.
Enne, DEET lost raadsels noch plastics op. Dat plastic smelt alleen maar… maar daarmee ben je het biologisch nog niet kwijt 🙁
Zeer opmerkzaam allemaal Kees! 🙂
Van de relatie tussen warmte en ruis weet ik toevallig iets meer te vertellen: alweer een paar jaar geleden ontdekte ik enigszins per toeval dat (zeer) hoge ISO waarden geen of nauwelijks meer ruis veroorzaken mits de sluitertijd maar kort genoeg is, van 1/5000 tot 1/8000ste werkt dat (met Nikon D7200, andere merken/modellen kan ik niet van getuigen maar ik verwacht dat het algemeen geldend is).
Dat verraste mij enorm, dus meteen gepoogd uit te zoeken hoe dat komt… was niet makkelijk want bijna iedereen verklaart je weer eens voor, al dan niet prettig, gestoord maar uiteindelijk bij een specialist terecht gekomen die me keurig uitlegde dat het instellen van hogere ISO er technisch op neer komt dat de elektrische spanning verhoogd wordt en daardoor de warmteontwikkeling in de chip toeneemt… en meer opwarming veroorzaakt meer ruis… dús, als je de sluitertijd maar kort genoeg houdt vermindert dat die warmteontwikkeling. Elementary, Watson!
Sorry voor 2x posten! Ongewild en per ongeluk uiteraard.
Beste Kees,
Zijn al jouw commentaren zo onnodig badinerend en afzeikerig?
Dat verklaart waarschijnlijk dat je je onder een gefingeerde naam schrijft
Goede tips, vooral die van de histogrammen want dat werkt overal prima (ook in je eigen tuin waar je wel een beetje weet wat er allemaal rond kruipt), maar je kunt ook gewoon niet naar tropische oerwouden gaan waar je feitelijk niets te zoeken hebt. Ik zou werkelijk als fotograaf niet weten wat ik er doen moest, heb er geen verstand van, kat in een vreemd pakhuis, dus het zou alleen zin hebben als onderdeel van een expeditie omringd door véél wetenschappelijk medewerkers en soortgroepspecialisten die me vertellen wat ik doen moet, wat zinnig en gewild is om plaatjes van te maken….
Helemaal met Egon eens!