Wie is Johan van der Wielen?
Risico van het vak
Het risico van een auteur uitnodigen voor deze rubriek is dat hij graag en veel schrijft. Dat is wat schrijvers doen namelijk. En dat je dan, in plaats van een paar regeltjes tekst een klein boekje krijgt aangeleverd. Wat mij – als auteur van dit artikeltje redelijk werkeloos maakt, want wat kan ik hier nog aan toevoegen?
Eigenwijs
Best eigenwijs wel, om gewoon mijn strakke format zo te negeren! Bijna elke fotograaf die ik uitnodig kleurt perfect binnen de lijntjes, alleen Johan moet het weer zo nodig anders doen. Veel meer tekst dan het maximaal toegestane. Antwoorden op vragen die ik niet gesteld heb…. Hoe moeilijk is het om gewoon te doen wat ik vraag?!
Maar laat dit nu precies zijn waarom ik hem uitgenodigd heb. Juist omdat hij zijn ding doet. Niet bezig is met ‘hoe het heurt‘. Waarom ik zo graag naar zijn foto’s kijk en met plezier zijn testen lees. Het zijn zijn foto’s. Eigen en herkenbaar. En ook nog eens machtig mooi!
Fotoreis
Als ‘volger’ van johan word ik met regelmaat verrast. Niet enkel doordat hij ons steeds weer zeer prettig ogende beelden trakteert, maar meer omdat hij zijn eigen, persoonlijke fotoavontuur deelt. Zijn reis, op zoek naar schoonheid, naar verhalen, naar meerwaarde, naar inhoud. Vaak gaat hij daarvoor letterlijk op reis, maar ook dichtbij huis zijn het de resultaten van zijn persoonlijke tocht die hij deelt.
Ik zou nog even door kunnen gaan over zijn goede gevoel voor compositie, zijn kennis van locaties, zijn oog voor details en zijn neus voor het juiste moment, maar wie kan dat beter omschrijven wat fotografie en natuur voor hem betekenen dan ….Johan zelf?
Apparatuur
Ik moet bekennen dat ik hier wat terughoudend in ben. Niet dat ik bang ben dat ze bij mij komen jatten, maar omdat ik in de fotografie vind dat er teveel wordt gekeken naar materiaal. “Ja, maar hij fotografeert met dat of dat merk”. Alsof je je gastvrouw zegt “lekker eten, maar ja, wat wil je met zo’n oven”. Op zich mag iedereen weten waar ik mee fotografeer, maar eigenlijk is het maar gewoon materiaal. Een goed fotograaf kan met elke camera goede foto’s maken. Trouwens, slechte spullen zijn er ook bijna niet meer. We kijken nu naar andere merken die nog veel beter zijn in ruis of autofocus terwijl we 10 jaar geleden juichend waren over een camera die misschien wel 100x zo slecht was. En ook toen maakten we mooie foto’s.
De best manier om beter te fotograferen… is meer fotograferen (niet andere spullen kopen).
Portfolio
“Ik kan geen 10 mooiste foto’s aanwijzen. Vraag je me dat vandaag, dan krijg je andere foto’s dan als je het mij morgen vraagt. Daarnaast maak ik verschil tussen ‘mooie’ foto’s en beelden die mij aan het hart gaan. Ik heb daarom 10 van de laatste categorie genomen. Foto’s met een verhaal, foto’s waar ik hard voor heb gewerkt, waar ik geluk heb gehad of waarbij datgene gebeurde waarop ik hoopte. Foto’s waar ik met veel voldoening aan terugdenk… niet per se mijn mooiste foto’s. Sterker nog, deze beelden zijn geen opzichzelfstaande beelden maar beelden die voor mij symbool staan voor een gebied of één van mijn projecten.”
“De natuur laat zich niet creëren, ik observeer en leg vast. Mijn uitdaging zit in het leren kennen van mijn onderwerpen en daarmee het vergroten van potentie van beelden. Maar of het lukt blijft toch een kwestie van geluk en daar zit ‘m voor mij de uitdaging. Ik ga zelden op pad zonder plan, maar of het plan uiteindelijk precies zo wordt als ik wil ligt vaak buiten mijn eigen macht. En die spanning en hoop blijft mij de natuur in trekken.
Daarnaast heb ik een groot natuurbeschermershart. Vanuit onze kleine stichting in2nature proberen wij kinderen meer met de natuur in aanraking te brengen en met mijn fotografie wil ik mensen aan het denken zetten en juist bij de natuur betrekken. De aarde is een kostbaar gegeven welke we moeten koesteren. Als survival instructeur breng ik mensen de kennis van planten bij waarna ik hoop dat ze met meer respect door de natuur gaan. Met mijn fotografie laat ik niet alleen de schoonheid zien en kostbaarheid maar door mensen mee te nemen in de natuur en hun hobby aan te wakkeren probeer ik ze in te laten zien dat hun speeltuin – de natuur – geen vast gegeven is als zij haar ook niet zelf helpen beschermen.
Als laatste zet ik mij als ambassadeur van de Nacht van de Nacht in tegen lichtvervuiling. Het vele licht in de nacht is niet alleen slecht voor het milieu (denk aan overmatig energieverbruik) en voor ons mens (we slapen minder goed door het vele licht) maar ook voor flora en fauna, trekvogels hebben last van het licht en er is verstoring in prooi/roofdier gedrag.“
Laatste nacht van één van de Finland foto expedities wilde de groep graag de sauna in, ondanks mijn waarschuwing dat het nog wel eens mooi zou kunnen worden. Terwijl ik het luide gelach van de groep in het meer achter mij liet ben ik door het moeras op pad gegaan. Zeker 2,5 uur heb ik gezworven langs waterranden, mij vergapend aan het steeds veranderende licht en de perfecte reflecties in het meer. Uiteindelijk kon ik de stralende zon zelfs laten reflecteren.
“Ik ben dol op licht, het hoeft niet altijd een mooie zonsopkomst te zijn maar er moet iets met licht gebeuren. Ik zoek vaak de dramatiek op, mijn beelden zijn wat bombastisch met veel spektakel. In elke foto gebeurt iets, vaak probeer ik elementen te combineren. Een onderwerp is niet genoeg, het licht moet erbij passen. Ook ben ik steeds creatiever, zoek de grenzen op van materiaal en technieken. Zo lang het maar een spel van licht blijft. Daarnaast ben ik altijd op zoek naar de elementen, ik probeer de rauwe ervaring van mijn onderwerp vast te leggen. Het gaat mij om de ervaring van het moment en de thrill van het avontuur.”
“In het begin ging ik op pad wanneer ik tijd en zin had, dan schoot ik wat ik zag. Al snel had ik door dat het mooiste licht op die momenten was dat ik nog of al in mijn bedje lag en ging ik op andere momenten op pad. Later ben ik mij meer gaan bezighouden met projecten, niet meer leven met de dag maar vooraf plannen, onderzoek doen, mijn onderwerp leren kennen en doelricht op pad. Tegenwoordig ga ik alleen nog maar op pad met een plan en tijdens de dag (of nacht) hou ik mij ook aan het plan. Was ik vroeger snel tevreden, nu kan ik meermalen op pad gaan voor dezelfde foto. Waren vroeger mijn beelden mooie plaatjes, tegenwoordig probeer ik verhalen te vertellen. Ik zie mijzelf steeds meer als verhalenverteller en de foto als het resultaat van mijn avonturen.“
Je kunt plannen maken tot je een ons weegt, soms is het de geluksfactor die je beeld bepaalt. In dit geval sta ik aan de kust van Lofoten, bezig met een startrail. Eén van mijn grote passies is de nacht. Hier was het zó kraakhelder dat ik dat graag wilde vastleggen. Helaas was een Italiaanse fotograaf met zijn groep er ook en omdat er maar weinig noorderlicht was gingen zij op een gegeven moment weg. Weinig sociaal werd bij het wegrijden alvast het grootlicht aangedaan waardoor mijn hele voorgrond verlicht werd. Ik heb de rest van de reis op hem gevloekt tot ik het resultaat zag… sindsdien ben ik hem dankbaar.
“Ik heb aan elk van deze tien foto’s een bijzondere herinnering. Deze heb ik geen van allen gekozen omdat ik ze per se mooi vond maar om de herinnering. Ik heb geen mooie foto’s, voor mij is de herinnering, het avontuur, dat bepaalt hoe ik naar een foto kijk. Ik heb ook mooie foto’s met slechts herinneringen… dat zijn automatisch foto’s die ik dus ook niet meer mooi vindt. “
“Er is zoveel dat ik nog zou willen fotograferen; ik ben helemaal verliefd op het arctische gebied. Graag zou ik naar Spitsbergen willen (niet per se voor de ijsbeer) en Nova Zembla. Ook Groenland en Alaska staan hoog op de verlanglijst. Maar ook combinaties van elementen zoals noorderlicht met de laatste kleuren van de zonsondergang. Verder ben ik hard bezig met groothoek opnames van dieren waar ik nog veel meer mee wil (en moet kunnen). Ik heb geen soorten op de verlanglijst, voor mij is een soort niet belangrijk. Een soort staat symbool voor een verhaal of project. Wanneer in mijn plannen een bepaalde soort thuishoort ga ik naar hem op zoek, maar een soort heb ik nooit als doel gehad. “
“De natuur is mijn grootste inspiratiebron. Telkens als ik denk haar door te hebben kom ik erachter dat ik nog zoveel moet leren en dat ze mij weer kan verrassen. Juist wanneer ik tevreden ben begint mijn creativiteit; wat kan er nog meer? En als ik de inspiratie niet rechtstreeks buiten kan vinden, haal ik hem uit kennis over de natuur. Ik lees veel en verdiep mij veel. Dan kom je achter feiten en relaties die weer aanleiding geven tot beelden. Wat ik lees wil ik vertellen en wat ik wil vertellen wil ik dus ook fotograferen. “
Tips van Johan:
- Wat wil jij vertellen met je foto, waarom wil je dat beeld aan iedereen laten zien, wat is jouw verhaal, jouw boodschap? Verdiep je echt in een onderwerp en beleef avonturen, maak geen foto’s maar vertel verhalen.
- Stel voor je jezelf doelen, bedenk projecten en bijt je voor langere tijd vast in een onderwerp. Mijn motto: als je denkt dat je klaar bent… ben je pas bijna halverwege.
- Kijk niet teveel naar anderen, laat je inspireren, maar wees ook gewoon lekker eigenwijs, doe gewoon je ding. Uiteindelijk zijn alle foto’s al wel eens gemaakt… maar nog niet door jou!
Fotografie: Johan van der Wielen
6 reacties
Goh, ik zit op dit moment in Marmelkroken, Noorwegen; in zo’n kamer met geweldig uitzicht over de wetlands. En dan zie ik ineens een prachtige foto van jou op de Facebook pagina van Marmelkroken staan! De wereld is klein. Inmiddels kan ik het beamen: het arctisch gebied is fascinerend en indrukwekkend mooi.