Reflectiescherm bij macrofotografie

Wat is een reflectiescherm?

Reflectieschermen zijn er in allerlei soorten en maten. Meestal zijn ze rond of ovaal van vorm.
Ze worden gebruikt om licht te weerkaatsen op het onderwerp van de foto.

Bij macrofotografie is je onderwerp meestal klein en daarom kun je een klein scherm gebruiken.
Degene die ik gebruik is opvouwbaar. Uitgeklapt is ‘ie 30 cm op doorsnede, ingeklapt maar een centimeter of tien. Hij weegt ook bijna niks, dus je neemt hem makkelijk mee in je fototas.

Het scherm bestaat uit een inklapbare cirkel, die dienst kan doen als diffuser. Daaromheen kun je een hoes ritsen die aan elke kant een andere kleur heeft (wit, zwart, goud en zilver).

Er zijn ook reflectieschermen die geen hoes hebben. Vaak is de ene kant dan wit en de andere goud of zilver.

Wanneer gebruik je wat?

De diffuser gebruik je om je onderwerp in de schaduw te zetten. Handig als je op een zonnige middag aan het fotograferen bent. Je maakt hiermee het licht zachter en daardoor voorkom je harde schaduwen. Je kunt de diffuser ook gebruiken om tussen een flitser en het onderwerp in te zetten. Ook hier zorgt hij voor zachter licht.

De gouden en zilveren kant gebruik je om het onderwerp op te lichten. Ze werken een beetje als een spiegel en reflecteren het licht. Dit is handig als je onderwerp, of een stukje daarvan, in de schaduw staat. Je kunt er dan met behulp van het scherm wat extra licht op laten vallen. De gouden kant geeft een warme gloed, die doet denken aan licht tijdens het gouden uurtje. De zilveren kant geeft een wat koudere, blauwige gloed.

Ook de witte kant gebruik je om meer licht op je onderwerp te krijgen. Het effect is iets subtieler dan bij de gouden of zilveren kant. Het licht heeft een meer neutrale kleur.

Tenslotte is er nog een zwarte kant. Die gebruik je juist om licht weg te nemen. Dit is iets wat je bij macrofotografie niet vaak zult doen, maar dat meer bij bijvoorbeeld portret- of foodfotografie gebruikt wordt. Door het zwarte reflectiescherm te gebruiken, creëer je dus juist schaduw. Zo kun je wat drama aan de foto geven.

Hoe dan?

Als je een diffuser of reflectiescherm gebruikt, zul je die op één of andere manier op de goede plek moeten houden. Dat kun je doen door hem vast te klemmen met een plamp of een ander soort klem. Of je kunt het reflectiescherm buiten beeld op de grond leggen (als je bijvoorbeeld de hoed van een paddenstoel van onderen wilt bijlichten). Zelf manoeuvreer ik me nogal eens in gekke bochten. Waarbij ik met 1 hand of voet het reflectiescherm vasthoud. Een andere, minder acrobatische, manier is om je camera op statief te zetten of op de grond te leggen en met behulp van de zelfontspanner of afstandsbediening een foto te maken. Dan heb je je handen vrij om het scherm vast te houden. Vastklemmen tussen 2 takjes of stenen is natuurlijk ook een optie.

Afstand tot het onderwerp

Hoe dichter je het reflectiescherm bij je onderwerp houdt, hoe feller het weerkaatste licht is dat op je onderwerp valt. Dit merk je vooral als je op een bewolkte dag fotografeert. Fotografeer je in de volle zon, dan is de reflectie ook veel feller.

Onmisbaar accessoire?

Ik fotografeerde altijd zonder diffuser of reflectiescherm. Maar sinds ik er eentje heb, zit die eigenlijk altijd in mijn fototas. En hij komt er tijdens het fotograferen ook heel vaak uit! Onmisbaar? Dat vind ik niet, maar het kan soms net het verschil maken tussen een foto die wel oké is en een echt goede foto.