De foto van de stinkzwam werd gemaakt met een gelijkwaardige brandpuntsafstand voor fullframe van 60mm x 2 (crop factor) x 2 (digitale televoorzetlens) = 240mm. De keuze was duidelijk, met een Grote stinkzwam vol met vliegen moet je op een afstand blijven en dan is bij gebrek aan een langere lens, die digitale zoom een handige oplossing.
Wat is digitaal inzoomen eigenlijk?
Wanneer je die functie kiest, zal de Olympus camera virtueel 2x inzoomen in het beeld, dus doe je dat met een 50mm lens, dan krijg je de uitsnede van een 100mm lens, je brengt het onderwerp zo veel dichterbij.
Dit is een techniek die in het verleden, en nu nog steeds, in veel fotocursussen wordt afgeraden, omdat het inzoomen niet gebeurt aan de hand van lensbewegingen maar berust op een digitale ingreep van de camera met vaak een invloed op de kwaliteit van de foto.
De praktijk
In de praktijk komt het erop neer dat je een onderwerp dichterbij wil halen dan wat je lens toelaat. Je doet dan een beroep op de digitale zoom via het Opnamemenu 1. In het voorbeeld hieronder geeft de bovenste foto de werkelijkheid aan, de onderste foto is het resultaat wanneer je die functie aanzet.
Aan de hand van interpolatie (toevoegen van pixels) zal de camera de uitsnede vergroten en afleveren op dezelfde afmetingen als was het een originele foto, dus hier met een resolutie van 20 Megapixel.
Is dit nu echt bruikbaar?
Veel fotografen hebben thuis een hele reeks lenzen, maar wanneer je op stap gaat, dan maak je vaak een keuze waarbij voor bepaalde onderwerpen net die lens die je nodig hebt nog thuis in de kast is blijven liggen.
Het voorbeeld hieronder werd gemaakt met een Olympus 40-150mm lens op een brandpuntafstand van 150mm. Aangezien Olympus werkt met een 2x crop factor, is dat een gelijkwaardige brandpuntsafstand van 300mm op een camera met fullframe sensor.
Toch was die 300mm nog te weinig om de “smullende” boomkikker goed op de foto te zetten, door gebruik te maken van de “digitale televoorzetlens” kom je dan op een virtuele brandpuntsafstand van 600mm, met het resultaat op de foto hieronder (foto rechts).
De foto wordt weggeschreven in een RAW- (zonder verdubbeling) en JPEG-versie (met verdubbeling).
Het feit dat je in de RAW-versie toch nog de foto krijgt zoals ze origineel is, zonder de verdubbeling, geeft je nog altijd de keuze om de foto met de verdubbeling niet te gebruiken.
Digitale televoorzetlens versus “crop” modus
Bepaalde camera’s werken met een zogezegde “crop” modus. Het gaat hier om camera’s met een fullframe sensor. Hiermee ga je de lens die op de camera zit, gebruiken zoals je dat zou doen op een camera met een APS-C sensor, dus met een cropfactor van bijvoorbeeld 1,5x. Een 70-200mm lens wordt dan een 105-300mm lens. Het grote verschil is dan wel dat de foto niet meer wordt gemaakt op de volledige afmetingen van de sensor, maar op dezelfde afmetingen als de APS-C sensor dit zou doen en dan krijg je een kleinere foto. Met de “crop of DX” modus van de Nikon z7 camera krijg je een foto van 20 i.p.v. 45 Megapixel. Je had dit resultaat dus ook kunnen bekomen in Photoshop, door dezelfde uitsnede te maken in de originele foto. Maar voor iemand die voor een bepaalde foto niet onmiddellijk 45 Megapixel nodig heeft en geen tijd wil besteden achter de computer is dit wel een oplossing.
De praktijk
Is de kwaliteit van de foto erop achteruitgegaan, ja zeker, maar zoals we in andere artikels al hebben gelezen, gaat het niet altijd om “absolute scherpte”, maar meer om het gevoel dat je krijgt bij het zien van de foto. Dat is nu juist het verschil van kijken met je hart of kijken met je verstand.
Als je gaat inzoomen op de foto krijg je bij extreme brandpuntsafstanden weleens een “schilderij” effect. Zoek hier dan niet naar details maar geniet van de foto in haar geheel.
We maken toch niet uitsluitend foto’s om ze alleen maar door andere fotografen te laten bekijken. Niet-fotografen bekijken die foto’s natuurlijk met andere ogen en kijken zeker niet of de scherpte wel tot aan het randje reikt of dat alle pluimpjes van de vogel haarscherp op de foto staan.
Voor- en nadelen
Het voordeel is duidelijk dat wanneer je lens onvoldoende bereik heeft je nog een oplossing achter de hand hebt die in vele gevallen werkt.
Het nadeel is dat je in slechte lichtomstandigheden een korrelig effect (ruis) kunt krijgen. De scherpte gaat dan ook duidelijk achteruit.
Daarbij komt nog dat het resultaat enkel in de JPEG versie te vinden is en dat je die EXIF gegevens enkel kunt aflezen in de Olympus software.
Om niet altijd in de menu te zoeken naar de functie kan je deze toewijzen aan een knop. Als je vrijwel nooit filmt met je camera kan de knop met de rode stip daarvoor worden gebruikt.
De compositie met deze functie is ook compleet anders dan zonder die functie. Als je dus toch nog gaat beslissen om de RAW foto te gebruiken, dan merk je dat er veel overbodige elementen mee op de foto staan.
Besluit
Gebruik deze functie op een wijze manier en wat men er ook van zegt, kijk eerst naar het resultaat en oordeel dan zelf.
2 reacties
O ja, nog iets!
“(…) dus met een cropfactor van bijvoorbeeld 1,5x. Een 70-200mm lens wordt dan een 105-300mm lens” is een pertinent onjuiste uitleg die ik niet voor het eerst zie; wanneer het beelddrager formaat wordt verkleind veroorzaakt dat alleen maar een kleinere gebruikte beeldhoek terwijl de rest van de objectief eigenschappen hetzelfde blijven – gelukkig wel, zeg!
Dezelfde flauwekul op www. natuurfotografie.nl/wat-is-de-cropfactor/ (een goede zoekfunctie zou handig zijn als de website toch verbouwd wordt). Zovéél mensen snappen hier allemaal niets van. Zie het niet als persoonlijke aanval, maar dat het op een website als deze dat herhaald ook nog onzinnig wordt uitgelegd helpt niet.
De vraag of “een naald in een hooiberg” kieken verstandig is, of dat je beter de naald (als die het onderwerp is) groter op de beelddrager kunt projecteren terzijde, kan digitaal croppen (digizoom) nooit de voorkeur hebben, omdat weliswaar de uitsnede vergelijkbaar kan zijn maar de interpolatie is dat niet. Daarom kun je niet om de vraag heen: “Is die interpolatie eigenlijk wel nodig of is de grootte van het afbeeldingsbestand toereikend? Of wordt het zelfs, na uitsnede, alsnog verkleind ten behoeve van een doelstelling?”. Het formaat van het eindproduct is immers bindend en de meest gebruikte bewerking is, denk ik, al sinds jaren “verscherpen na verkleinen”. Interpolatie (met gespecialiseerde software op de computer) is dus eigenlijk alleen echt nuttig ten behoeve van extreem grote toepassing met perfect beeldmateriaal als uitgangspunt.
Uiteraard, “anything goes” als het om kabouterplaatjes op internet gaat maar dan is denk ik de vraag waarom mensen zulke dure camera’s gebruiken voorliggend.