Laowa magic shift converter

Perspectivische vertekening

Al eerder schreef ik een artikel over “5 manieren om, om te gaan met perspectivische vertekening”. Daarin schreef ik “Vertekening in een beeld is het fenomeen dat lijnen waarvan wij weten dat ze recht staan in je foto ineens krom of schuin lopen ..[].. Wanneer lijnen niet in het midden van het beeld lopen en in de werkelijkheid letterlijk van ons vandaan, dan zul je ze in de foto schuin zien gaan. Fotografeer je schuin omhoog de bomen, dan staan ze schuin en lijken zelfs om te vallen. Soms is dat niet erg maar soms wil je dat niet.” De laatste tip van de 5 was “gebruik een shift-lens”, een speciale lens waarin je de lens t.o.v. de camera omhoog of omlaag kan ‘shiften’. Hiermee corrigeer je de perspectivische vertekening.

Nadeel van deze lenzen is dat ze relatief duur zijn en dat je ze maar af en toe nodig hebt. Om dan naast je normale grootlens een aparte shift-lens aan te schaffen ‘voor het geval dat’ is voor velen wat overdone. En dus blijven vaak de andere tips over: accepteren, horizon in het midden laten, inzoomen of corrigeren in de nabewerking.

Voordeel van een adapter

Ik werk inmiddels al 3 jaar met spiegelloze systeemcamera’s maar heb nog lang niet al mijn lenzen vervangen door passende lenzen. Veel lenzen (eigenlijk objectieven) zijn nog steeds bedoeld voor mijn oude spiegelreflex systeem, met name de groothoek lenzen. Ik krijg vaak de vraag of ik deze niet ook ga vervangen en verbazende reacties op mijn ontkennende antwoord. Het klopt dat ik dus met adapters moet werken die tussen lens en body komen omdat de systeemcamera’s (door afwezigheid spiegelhuis) dunner zijn. Deze ruimte moet opgevuld worden om ervoor te zorgen dat de lens op de goede afstand van de sensor komt: een adapter. De standaard adapters hebben geen glas en zijn eigenlijk niet meer dan een holle tussenring met een systeemmount aan de body kant en een spiegelreflex mount aan de lens kant. Niet echt nuttig tenzij… je als fabrikant deze ruimte gebruikt voor bijvoorbeeld een shiftfunctie.

Laowa magic shift adapter

Laowa heeft een adapter ontwikkeld die de ruimte tussen spiegelreflex-mount-lens en spiegelloze-systeembody gebruikt om de lens te kunnen laten shiften. Door een ingenieus draaimechanisme kan de lens niet alleen omhoog en omlaag maar ook naar links en rechts. In het laatste geval komt je lens wel een kwartslag gedraaid ten opzichte van je body te staan. Door deze toevoegingen in de converter is deze wel dikker dan de standaard adapter die je normaal zou gebruiken. Dat heeft Laowa opgelost door corrigerend glaswerk erin te verwerken.

De adapter is speciaal ontwikkeld voor de Laowa 12mm f/2.8 Zero-D maar past in principe tussen iedere spiegelreflex lens en systeemcamera. Bedenk echter wel dat deze converter of adapter, net als alle andere Laowa producten, geen elektronica bevat. Dat betekent dat deze adapter het beste werkt met volledig handmatige lenzen of lenzen die volledig handmatig te bedienen zijn. Niet alleen de focus moet volledig handmatig gebeuren maar ook de diafragmaring. Als jouw lens alleen gedefragmenteerd kan worden via de elektronica van de camera dan kun je deze adapter zeker wel gebruiken echter slechts op de grootst mogelijke diafragmaopening.

De shift is traploos en voorzien van een schaalverdeling. De draaiing in de adapter gaat met klikjes van 45 graden. Bij gebruik van grote zware lenzen loop je het risico dat de shift vanzelf uitzakt (is mij overigens nog niet gebeurd). In dat geval kun je de shift op de gewenste stand vastzetten met behulp van een schroef.

Shiften voor correctie perspectivische vertekening

Wat opvalt is dat als je de converter op een normale manier bevestigt het shiften van links naar rechts werkt in plaats van boven naar beneden. Wil je echter de perspectivische vertekening van je compositie corrigeren dan zul je de lens in de converter een kwartslag moeten draaien. Dat oogt wat vreemd want op dat moment staat je lens een kwartslag gedraaid ten opzichte van je camera. In principe geeft dit problemen met de zonnekap Maar ik heb het zelf uitgeprobeerd met zowel een 16-35 als de 12 mm en in beide gevallen kon de zonnekap gewoon blijven zitten zonder dat er vignettering kwam. Of dit voor jouw lens ook zal gelden zul je moeten proberen en in het ergste geval de zonnekap eraf moeten halen.

Zoals ik ook in het andere artikel beschreef is er alleen geen perspectivische vertekening op het moment dat je de horizon perfect in het midden houdt. Wanneer je naar beneden mikt of juist naar boven zie je dat de verticale lijnen schuin komen te staan naar binnen respectievelijk buiten. De truc met de shift adapter is dat je nog steeds recht naar voren blijft fotograferen Maar dat je door middel van de shift de horizon hoger of lager legt. In feite begin je met de compositie recht naar voren waarbij je ook de scherpstelling en de diafragmaring regelt waarna je aan de ring draait op de adapter en daarmee je horizon hoger of lager draait ten behoeve van de beoogde compositie.

Het licht meten moet je doen nadat je de horizon op de juiste plek hebt gelegd want de lichtmeting verandert wanneer de lens ten opzichte van de camera shift.

De shift gebruiken voor panorama’s

Ondanks dat het shiften door de meeste mensen gebruikt wordt voor het corrigeren van perspectivische vertekening werkt hij ook perfect voor het maken van panorama’s. Bij een normaal panorama draai je de camera van links naar rechts om een groter blikveld te krijgen dan wat de lens van zichzelf aankan. Het nadeel hiervan is dat je een rare vertekening krijgt onderin beeld en boven in beeld wanneer je besluit om elementen mee te nemen die erg dicht bij je zijn.

Conclusie

Laowa heeft op slimme wijze gebruik gemaakt van het feit dat nog heel veel fotografen hun oude spiegelreflex lenzen gebruiken op hun nieuwe spiegelloze systeemcamera. De ruimte tussen lens en body kan gebruikt worden met diverse doeleinden waaronder deze slimme shift converter. Hij werkt bijzonder makkelijk en is lekker klein om makkelijk mee te nemen. Je vervangt je gewone adapter er niet mee maar gebruik deze op het moment dat je duidelijk last hebt van de perspectivische vertekening of je wil een panorama maken. Voor bedrag van nog geen € 400 kun je van iedere geweldige groothoeklens een shift lens maken. Hoewel natuurlijk niet gratis is dit een stuk goedkoper dan een aparte shift lens aan te schaffen.

Verder wordt deze converter in diverse configuraties verkocht waardoor ook verschillende soorten lenzen op je body te monteren zijn:

• Canon EF lens naar Sony E-mount camera
• Nikon F lens naar Sony E-mount camera
• Canon EF lens naar Canon RF-mount camera
• Canon EF lens naar Nikon Z-mount camera
• Nikon F lens naar Nikon Z-mount camera

Bekijk ook de Laowa magic shift converter in de praktijk met Johan’s vlog in Finland

Pro’s:

• Komt in plaats van je normale adapter tussen je spiegelreflex lens en je systeem body
• Voor een beperkt bedrag maak je van je normale groothoeklens een shift lens
• Klein en makkelijk mee te nemen
• De lens kan gedraaid worden zodat je de shift zowel in horizontale als verticale richting kan gebruiken
• Perfect voor het corrigeren van perspectivische vertekening bij bomen, interieur of architectuur
• Ook te gebruiken voor het maken van panorama’s zonder een rare vertekeningen
• De shift is traploos en voorzien van een schaalverdeling
• Die shift kan worden vastgezet met behulp van een schroef
• Zeer degelijke metalen bouw
• Zeer goede beeldkwaliteit ondanks de aanwezigheid van extra glas

Cons:

• Omdat de converter dikker is dan een normale adapter is hij voorzien van glaswerk. Hoewel ik geen zichtbare kwaliteitsafname heb ondervonden geeft ieder extra glas element potentieel een mindere kwaliteit van de foto
• De converter is niet voorzien van elektronica waardoor je je lens alleen maar volledig handmatig kunt gebruiken. Autofocus en automatisch diafragma werken dus niet
• De converter werkt het beste met een volledig manuele lens waarbij je zelf de focus en diafragma kan instellen
• Wanneer de lens een kwartslag gedraaid wordt loop je het potentiële risico op vignettering van de zonnekap