Vliegende libellen fotograferen: een uitdaging!

Soorten en vlucht

Voor het fotograferen van vliegende libellen is het belangrijk te weten dat er een groot verschil is tussen de soorten. Sommige soorten zie je niet frequent langs vliegen en andere soorten juist heel vaak. Glazenmakers, glanslibellen en weidebeekjuffers zijn wel mijn favoriet voor vluchtfoto’s. De zuidelijke glazenmaker en de smaragdlibel blijven vaak ook nog even stil hangen in de vlucht. Dat is dan een extra kansrijk moment, vooral ook als ze in jouw richting komen vliegen.

Gedrag van de libellen

Mannetjes van libellen patrouilleren in een eigen territorium op zoek naar vrouwtjes om te kunnen paren. Het leven van een libel boven water is maar kort en binnen een paar weken moet de voortplanting (paring en ei-afzet) plaatsvinden. Dus mannetjes zijn heel actief bij het water. Om vliegende libellen goed voor je lens te krijgen is zo’n specifiek territorium van mannetjes een goede plek.

Sommige soorten vliegen vanaf vaste plekjes, van waaraf ze het territorium goed kunnen overzien. En vanaf een takje, stengel of een uitstekende plant proberen ze ook concurrenten te verdrijven. Jouw aanwezigheid verstoort ze in het geheel niet. Vrouwtjes van libellen patrouilleren niet en de kans om ze vliegend te pakken is veel lastiger.

Een goed plekje zoeken

Een handige truc is om vanuit “de landingsplaats” te denken. Als je hebt ontdekt welk plekje vaak wordt gebruikt, kun je van daaruit werken. Je zet dan je camera op statief en zet eerst je instellingen goed voor een mooie achtergrond. De fase vlak voor elke landing is dan een goed moment, omdat je al hebt scherp gesteld op het takje in de rand van je beeld. Het landingsgestel van de libel is dan nog niet uit en zo pak je een mooi vluchtmoment. Het takje snijd je dan eventueel later af en dan heb je een mooi vliegbeeld. Met een beetje geduld heb je al snel eerste leuke resultaten.

Scherpstellen en objectief keuze

Tijdens het fotograferen van vliegende libellen stel ik scherp met de hand, omdat ik er met de autofocus te vaak naast zit of deze te laat is. Het moet wel kunnen, maar ik kies toch liever voor handmatig scherpstellen. Met de burst-modus vergroot je ook je kans dat er een scherpe opname tussen zit en soms maak ik korte series van 5-10 opnames. Een korte sluitertijd is natuurlijk ook van belang voor de scherpte. Hoe groter je telelens, hoe ingewikkelder het wordt om de libel goed in je beeld te kunnen vangen. Met bijvoorbeeld een 70-200 mm krijg je een iets groter beeldveld en heb je doorgaans al genoeg. Je kunt dan later een uitsnede maken. Zeker in het begin is dat het gemakkelijkst. Soms werk ik gewoon met mijn 150 mm, omdat die er voor het macrowerk al opzit. Het is voor jezelf ontdekken wat uiteindelijk je voorkeur heeft. Het zoeken naar een goede plek met goede achtergrond is eigenlijk het belangrijkste. En natuurlijk een beetje geduld en geluk.

Vliegende libellen fotograferen

Het mooist wordt het als de stand van de vleugels (scherp of met iets beweging) er mooi karakteristiek uitkomt. Daar heb je echter geen invloed op. Soms heb je wel scherpe foto’s, maar dan is het vluchtbeeld niet boeiend. Deze gaat dan bij mij in de prullenbak. De stand van de poten is ook interessant als je er op let. De voorste poten (vangarmen) worden tijdens vlucht achter de ogen weggevouwen en de overige vier onder het lichaam getrokken. Bij een vliegende prooi springen dan alleen de voorste twee uit.

De landing

Zoals altijd, elke vlucht eindigt met een landing… Dat kan ook een mooi moment zijn door de fraaie stand van de vleugels. Op het allerlaatste moment strekken de poten zich uit. Dan heb je wel geen vlucht, maar wel een mooie actieve pose van de libel.

Heel veel succes met het fotograferen van vliegende libellen!