10 tips voor mooie bosfoto’s

De bekende uitspraak “door de bomen het bos niet meer zien” is van toepassing op heel wat fotografen die niet goed weten hoe een bos mooi op de foto gezet kan worden. Omringd door vele bomen kan het al gauw overweldigen en is de focus zoek. Hoe zet je dat gevoel om in een plan? Aan de hand van 10 tips lopen we langs diverse mogelijkheden om dat bos toch geslaagd vast te leggen.

1. Zoek een opvallende boom op

Zoals in zoveel takken van fotografie, is het hebben van een eyecatcher al een sterk begin. In dit geval zou dat een boom kunnen zijn die op een of andere manier opvalt. Dat hoeft helemaal geen eeuwenoude karakteristieke reus te zijn. Wat te denken van een piepjong beukenboompje dat omringd wordt door zijn oudere broers en zussen? Criterium is alleen dat de boom echt opvalt tussen alle anderen.

2. Herhaling

In tegenstelling tot de eerste tip kan het sterk werken door het veelvoud van bomen in beeld te brengen. De herhaling van stammen geeft een mooie cadans in beeld. Om dat effect te bereiken is een 70-200mm lens uitermate geschikt.

Wanneer je daarbij een klein diafragma kiest heb je zoveel mogelijk scherp in beeld. Wil je echt alles volledig scherp op de foto zetten dan ontkom je niet aan focus stacking. Vaak kom je met F16 al een heel eind om een illusie te wekken van volledige scherpte. Het is maar net hoe ver de stammen uit elkaar staan (diepte) en hoe ver de eerste boom van jou af staat.

3. Lichtval

Waarom zou een boom alle aandacht moeten vragen in beeld? Op mistige dagen, wanneer de zon doorbreekt, ontstaan de mooiste lichtstralen in het bos. Ook wel jakobsladders genaamd. Maar ook op andere dagen is het de moeite waard om de lichtval in de gaten te houden. Loop eens door het bos en kijk puur naar de manier hoe licht zich een weg baant door het gebladerte. Wordt er een plek in het bijzonder uitgelicht? Zijn er fraaie schaduwen waarneembaar?

Het is geen probleem als je eenmaal een mooi plekje hebt gevonden, maar de zon schijnt te fel. In die gevallen kiezen we voor onderbelichten. We gaan wel detail verliezen in de donkere partijen maar het gaat om het uiteindelijke plaatje. Vermijd in ieder geval dat de lichte partijen uitbijten. Door het onderbelichten creëren we sfeer en komt het licht beter tot zijn recht.

4. Ondergroei

Je zou het misschien bijna vergeten, in het bos groeit veel meer dan alleen bomen. Een gezond en gevarieerd bos heeft ook een ondergroei die de moeite waard is. Hellingbossen met daslook zijn een prachtig voorbeeld maar zeldzaam in Nederland. Varens zijn ook heel fotogeniek en hebben het voordeel dat ze in de herfst fraai verkleuren.

Sla de bomen eens over en heb oog voor de bodembedekkers. Afhankelijk van de aard van begroeiing kan je uit de voeten van groothoek tot telelens. De bomen die ertussen staan dienen dan slechts tot statige zuilen. Het loont om een positie te kiezen waarbij die zuilen netjes verdeeld staan in de compositie.

5. Kijk omhoog

Nu we gewend zijn om naar beneden te kijken volgt automatisch het advies om omhoog te kijken. In alle seizoenen bieden de kruinen van de bomen een fantastisch aanblik. Kijk eens hoe iedere boom zijn eigen ruimte inneemt. Advies is om eens languit op de grond te gaan liggen met de blik naar boven. Pak je groothoek erbij en ervaar hoe anders het bos er dan uit ziet. Een plekje precies tussen een groepje bomen werkt vaak erg goed.

6. Regenbui

Tijdens of net na een regenbui beginnen de bladeren en de stammen van de bomen te glanzen. Pak die kans, euh glans, en laat het een onderdeel zijn van de foto. Na een regenbui ruikt het bos niet alleen lekkerder maar beleef je de kleuren ook intenser.

7. Polarisatiefilter

Ben je niet zo’n fan van de glinstering na een regenbui maar wil je wel optimaal profiteren van de kleuren? Dan is een polarisatiefilter een onmisbaar attribuut. Door het wegdraaien van de glans wordt de foto intenser en rijker van kleur. Niet alleen na een regenbui overigens. Een polarisatiefilter zou iedere bosfotograaf altijd bij de hand moeten hebben. Test maar eens uit wat voor een verschil zo’n filter geeft.

8. Vergane glorie

Een bos is een plek van leven en dood. Op dood hout en rottende bladeren leven andere organismes voort. Met het vastleggen van die “circle of life” begint je foto een verhaal te worden. Je voegt een meerwaarde toe aan het beeld.

9. Kader

In de seizoenen wanneer de bladeren nog aan de boom hangen kan je diezelfde bladeren mooi gebruiken als kader. Fotografeer eens door het gebladerte heen met een lange lens en een groot diafragma. Een zacht kader ontstaat waardoor je onderwerp of scene nog meer de aandacht krijgt.

10. Blauwe uur

Al is de hemel niet zichtbaar in het bos, toch biedt het blauwe uurtje iets extra’s. De kleuren zakken langzaam weg in een donkerder wordend bos. Een blauwig monotoon beeld verschijnt op je schermpje wat direct sfeer verhogend werkt. Mocht je voor lange sluitertijden kiezen om toch nog genoeg licht op te vangen, gebruik dan een statief. Je zal zien dat de kleuren zelfs intenser worden door de lange sluitertijd. Aan jou de keuze welke aanpak het beste past in het blauwe uurtje.

11. Bonus tip

Ga het bos eens uit! Aan de randen van het bos is het zeker ook de moeite waard. Door in te zoomen ontstaat de illusie dat je nog steeds in het bos staat. De kijker kent de ware context niet.