Bosfotografie: op zoek naar verbinding

Eerst wat open deuren intrappen: Een eenvoudige compositie die altijd werkt in een bos is een bomenlaantje. En rust in het bos vind je ook door op een mistige dag op pad te gaan – de mist zorgt voor rust in de achtergrond. In een eerdere tutorial schreef ik dat je rust kunt creëren door bomen achter andere bomen te ‘verstoppen’. In deze tutorial ga ik verder de diepte in en laat ik zien hoe je een groepje interessante bomen samen zo goed mogelijk op de foto krijg.

Afstand

Stel, je ziet 2 interessante bomen, hoe plaats je die dan in je beeld ten opzichte van elkaar? Het belangrijkste is dat de 2 bomen niet te ver van elkaar in het beeld staan. Er is dan geen verbinding tussen de bomen. Probeer een andere hoek te zoeken vanwaar de bomen dichter bij elkaar komen. Zo gaan ze de verbinding met elkaar aan.

Gesplitste bomen

Die afstand geldt niet alleen voor bomen onder elkaar, het geldt – naar mijn mening – ook voor een gesplitste boom. Bijvoorbeeld bij onderstaande foto. De stammen van de gesplitste berk staan onderling op vrij grote afstand van elkaar. De verbinding die beide stammen van nature hebben, valt zo een beetje weg.

Door een ander standpunt te kiezen waarbij de onderlinge stammen dichter bij elkaar staan, wordt de boom meer een eenheid. Dit kan nog best even een puzzel zijn.

Bovenstaande foto is het resultaat van de puzzel, waar de onderlinge afstanden nu beter in balans zijn. Persoonlijk stoor ik me nog wel aan de boom die net achter de berk staat. Dat zou voor mij een reden zijn om een foto uiteindelijk níet te maken. Eén of twee mooie bomen vormen nog niet gelijk een goede bosfoto. Hoewel het zonde voelt om twee interessante bomen links te laten liggen, gaat het om het geheel. En in het bos zijn waarschijnlijk nog wel ergens twee interessante bomen te vinden…

Alles op een rijtje

Een compositie waar ik persoonlijk minder blij van wordt, is als alle bomen op een rijtje staan. Dit maakt de foto vrij ‘plat’. Bijvoorbeeld bij de foto hieronder: de belangrijkste bomen in deze compositie staan op een horizontale lijn ten opzichte van elkaar. Hierdoor heeft de foto weinig diepte.

Door een ander standpunt te kiezen en de boom links-voor weg te laten vallen, krijgen de bomen in de achtergrond meer ‘waarde’ in de gehele compositie. De bomen vormen nu samen driehoekjes, wat je oog door het beeld leidt. Ook ontstaat er zo meer diepte in de foto.

Overal driekhoekjes

Je gaat het pas zien, als je het door hebt – zei Johan Cruijff ooit. En dat geldt ook voor de driehoekjes in het bos: Als je bewust bent van de kracht die het heeft, zie je het opeens overal.

Bijvoorbeeld onderstaande foto die ik in het bos maakte. Ik plaatste het onderwerp – de kromme boom – netjes rechts op de gulde snede rechts in beeld. Ik zorgde dat alle bomen vrij stonden van elkaar. En er was natuurlijk het magische ingrediënt voor bosfotografie aanwezig: mist. En toch werkte hij voor mij niet helemaal lekker.

Het duurde even voor ik doorhad waar dat door kwam: De prominentste bomen staan allemaal op een rechte lijn en leiden je zo het beeld uit. Je blijft minder lang in de foto hangen.

Door driehoeken te vormen, blijven je ogen tussen de lijnen van de driehoek heen en weer bewegen. Aangezien ik regelmatig terugkeer bij eenzelfde locatie, kon ik 2 seizoenen later een betere versie maken. Merk op dat nu het onderwerp pontificaal in het midden staat!

Op pad!

Een goede bosfoto maken, kan een uitdagende puzzel zijn. Eenvoudige composities die altijd goed te maken zijn:

• Bospaadjes of bomenlaantjes
• Een portret van een mooie grote boom

Ingewikkelder wordt het als je een groepje bomen samen op de foto wilt zetten. Dan kan het een puzzel worden om ze goed in beeld te krijgen. Tips daarbij zijn:

• Zorg dat bomen ‘los’ komen van elkaar
• Probeer eventueel bomen achter elkaar te ‘verstoppen’ om een rustiger geheel te krijgen
• Zorg dat bomen met elkaar in verbinding staan door ze niet te ver uit elkaar te zetten
• Probeer driehoekjes te vormen tussen de bomen: dit zorgt voor diepte en dat je oog in de foto blijft hangen.

Hoewel de theorie er simpel uit ziet, kan dit in de praktijk nog knap lastig zijn. Mijn tip hiervoor (en voor alles): oefenen, oefenen, oefenen. Wil je écht goede bosfoto’s leren maken: wacht niet tot het een keer mistig is, wacht niet tot het herfst is, maar ga regelmatig op pad. Voor het oefenen van composities zijn geen magische omstandigheden nodig – het is immers een oefening. En op die manier ben je volgende herfst klaar voor het echte werk!