Hoe fotografeer je boslaantjes?

De bossen rond mijn woonplaats zijn vooral buitenplaatsen en landgoederen. In de eerste helft van de zeventiende eeuw lieten adel en rijke kooplieden hier kapitale villa’s en landhuizen bouwen. Veel van deze landgoederen hebben parkachtige tuinen en bossen. De vroegere bewoners wilden hun tuinen volgens de laatste trends inrichten en in die tijd waren rechte vormen en lijnen favoriet. Dit resulteerde in symmetrische tuinen, statige vijvers en lange bomenlanen. Later, in de achttiende eeuw, kwam de landschapsstijl in zwang. Sommige elementen van de formele stijl mochten toen blijven, zoals de lanen en de zichtassen, de rest kreeg een meer ronde belijning. De vele sierlijke lanen zijn ideaal voor een boswandeling, maar zijn ook een mooi onderwerp voor de fotografie. In dit artikel laat ik zien waar je op moet letten om deze lanen zo mooi mogelijk op de foto te zetten.
Een laan met eeuwen oude beuken op een vroege mistige zomerochtend. Dit soort boslanen blijven mooie onderwerpen voor de fotografie.
Een laan met eeuwen oude beuken op een vroege mistige zomerochtend. Dit soort boslanen blijven mooie onderwerpen voor de fotografie. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Objectief keuze

Elke lens heeft weer andere eigenschappen. De keuze voor een specifiek objectief is dus erg bepalend voor hoe je foto eruit komt te zien. Zo heeft een groothoekobjectief een kortere brandpuntsafstand en een grote beeldhoek. Dat maakt deze lens bij uitstek geschikt om landschappen groots en wijds vast te leggen. Een telezoomobjectief heeft juist een langere brandpuntsafstand en een kleinere beeldhoek. Met dit soort lenzen zoom je in waardoor je delen van een landschap kan isoleren en details kan vastleggen. Door de grotere brandpuntsafstand haal je dingen dichterbij en dit geeft compressie van het beeld. Die compressie is wat mij betreft ideaal voor het fotograferen van boslaantjes. Een bosrijke omgeving kan vrij chaotisch overkomen op een foto. De compressie van een telezoomobjectief helpt je om rust te creëren. Het verschil is duidelijk te zien onderstaande foto’s.

Foto gemaakt met een groothoekobjectief op 10 mm. Door de grote beeldhoek wordt veel van het landschap vastgelegd. Er bestaat veel ruimte tussen de bomen en er is veel lucht zichtbaar. Hierdoor ontstaat een wat chaotisch en onrustig beeld.
Foto gemaakt met een groothoekobjectief op 10 mm. Door de grote beeldhoek wordt veel van het landschap vastgelegd. Er bestaat veel ruimte tussen de bomen en er is veel lucht zichtbaar. Hierdoor ontstaat een wat chaotisch en onrustig beeld. Fotograaf: Arnoud van de Weerd
Een foto van hetzelfde boslaantje maar dan gemaakt met een teleobjectief op 260 mm. Hoe langer de brandpuntsafstand, hoe meer objecten naar je toekomen en hoe meer het beeld gecomprimeerd wordt. Hierdoor ontbreken de lege ruimtes tussen de bomen in deze foto. Ook de storende lucht is buitenbeeld gelaten. Het beeld is veel rustiger en je wordt als kijker veel duidelijker door de foto geleid.
Een foto van hetzelfde boslaantje maar dan gemaakt met een teleobjectief op 260 mm. Hoe langer de brandpuntsafstand, hoe meer objecten naar je toekomen en hoe meer het beeld gecomprimeerd wordt. Hierdoor ontbreken de lege ruimtes tussen de bomen in deze foto. Ook de storende lucht is buitenbeeld gelaten. Het beeld is veel rustiger en je wordt als kijker veel duidelijker door de foto geleid. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Compositie en standpunt

Het fotograferen van boslaantjes lijkt qua compositie wellicht op het eerste zicht niet al te ingewikkeld. Toch zijn er enkele aspecten waarop je zou kunnen letten om je foto’s net wat mooier te maken. Eén van die dingen gaat over je standpunt bij het maken van de foto. Veel van de lanen op bovengenoemde buitenplaatsen hebben grote, statige bomen die eeuwen oud zijn. Door niet je foto op ooghoogte te maken, maar laag bij de grond te gaan zitten, benadruk je de hoogte van de bomen en komen ze des te imposanter over op de foto. Houdt daarbij je camera recht. Wanneer je de camera naar beneden richt, zie je dit terug in de foto als een omhooglopend pad.

Door het lage standpunt wordt de hoogte van de oude beuken benadrukt.
Door het lage standpunt wordt de hoogte van de oude beuken benadrukt. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Bij gebruik van een telezoomobjectief kan het beeld ontzettend veranderen door maar een paar centimeter op te schuiven. Neem hier dus de tijd voor, probeer verschillende standpunten uit en kijk goed naar het effect hiervan op de foto. Denk na over welke boom het aandachtspunt van de foto moet worden. Is er één boom met een opvallende bast? Staat er één wat schever als de andere? Heeft er één mooie knoestige wortels? Zorg dan dat deze boom het aandachtspunt wordt en gebruik het als eerste element in je foto. Dit maakt het beeld vaak net wat interessanter.

De met klimplanten begroeide eiken en de grillige patronen van de bast hiervan trokken mijn aandacht in  een boslaan die verder overigens vooral uit beuken bestond. Daarom heb ik de eiken gebruikt als beginpunt van de foto om het beeld net wat interessanter te maken.
De met klimplanten begroeide eiken en de grillige patronen van de bast hiervan trokken mijn aandacht in  een boslaan die verder overigens vooral uit beuken bestond. Daarom heb ik de eiken gebruikt als beginpunt van de foto om het beeld net wat interessanter te maken. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Weersomstandigheden en jaargetijde

Wellicht nogal voor de hand liggend, maar het weer en het jaargetijde zijn erg bepalend voor hoe je foto eruit komt te zien. Het frisse groen van het blad in de lente, geeft een heel ander gevoel dan het donkere groen in de zomer of de warme kleurtinten in de herfst. En sneeuwval in de winter kan de uitstraling van je foto spectaculair transformeren. Mist en zelfs lichte miezer, vereenvoudigen het beeld doordat storende elementen minder goed zichtbaar zijn en geeft de foto vaak een mooie rustige en dromerige sfeer. Een veel gehoorde uitspraak is dat slecht foto weer eigenlijk niet bestaat. Daar ben ik het grotendeels mee eens. Van alle weertypen werken harde wind en hard zonlicht wat mij betreft minder goed bij bosfotografie. Bij harde wind ligt bewegingsonscherpte op de loer. Natuurlijk kan je hier gebruik van maken door juist deze beweging vast te leggen. Maar persoonlijk hou ik van rust in mijn bosfoto’s en trek ik er liever op uit bij minder wind. Hard zonlicht, zoals op een warme zomerse middag, geeft in een bos veel contrastrijke vlekken. Dit maakt een toch al wat chaotische bosomgeving nog onrustiger. Daarom voor mij dus minder geschikt.

Het dunne laagje sneeuw geeft dit boslaantje een sprookjesachtige sfeer .
Het dunne laagje sneeuw geeft dit boslaantje een sprookjesachtige sfeer. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Lichtval en contrast

Een foto staat of valt bij het al dan niet aanwezig zijn van mooi licht. Zoals hierboven beschreven geeft hardlicht vaak te veel contrasten in een bos. In het najaar of in de winter is het zonlicht minder hard. En dat geeft de foto vaak een zachtere uitstraling. In de zomer zijn er gelukkig ook genoeg mogelijkheden, alleen moet je er vaak wel vroeger voor opstaan. Het eerste zonlicht is zachter van aard dan het harde middag licht dus ’s ochtends vroeg is dan een ideaal foto moment. En met een beetje geluk ontstaat er dan wat nevel of mist en heb je kans op mooie zonnestralen. Na een koude nacht of na een recente regenbui, ontstaat waterdamp wanneer het bos opwarmt in de zon en worden zonnestralen of zonneharpen zichtbaar. Een bewolkte dag geeft vaak een diffusere en egalere belichting. Ook weer erg geschikt voor bosfotografie.

Bij nevel of mist kunnen mooie zonnestralen ontstaan.
Bij nevel of mist kunnen mooie zonnestralen ontstaan. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

Ook kan je juist gebruik maken van het aanwezige contrast. Een opening in de bomenlaan creëert vaak een lichtere plek. Wanneer de voorgrond juist wat donkerder is, zorgt dit voor een mooi contrast. De blik van de kijker wordt vanzelf naar het lichtste deel in de foto geleid wat een gevoel van diepte geeft.

Een opening in de bomenlaan zorgt voor een mooi contrast. Door het innemen van een laagstandpunt benadruk je de hoogte van de bomen.
Een opening in de bomenlaan zorgt voor een mooi contrast. Door het innemen van een laag standpunt benadruk je de hoogte van de bomen. Fotograaf: Arnoud van de Weerd

12 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

12 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: