Menu

Onderdeel van Pixfactory

Vliegen met een drone zonder verstoring

Met een drone kun je mooie beelden maken van natuurgebieden. Maar net zoals bij andere vormen van natuurfotografie heb je daarbij wel een bepaalde verantwoordelijkheid. Bij het maken van je beelden moet je ervoor zorgen niet diezelfde natuur te verstoren. Hoe doe je dat eigenlijk: vliegen met een drone zonder te verstoren?
Met een drone kun je mooie natuurbeelden maken, maar doe dat wel zonder de natuur te verstoren.
Met een drone kun je mooie natuurbeelden maken, maar doe dat wel zonder de natuur te verstoren. Fotograaf: Paul Oostveen

Vliegen met een drone zonder verstoring

Gelukkig zijn drones de laatste jaren steeds kleiner en stiller geworden. Daardoor vallen ze minder op, zowel visueel als qua geluid, en dat is zeker in natuurgebieden een pluspunt. Maar ook deze drones maken nog wel geluid. In dit artikel laat ik zien wat je als dronepiloot kunt doen om het geluidsniveau te beperken en verstoring van dieren te vermijden. Mooi meegenomen: ook mensen op de grond (zoals recreanten en natuurfotografen) hebben dan veel minder last van jouw drone.

Vlieg op hoogte

Rijkswaterstaat heeft enkele jaren geleden richtlijnen gepubliceerd voor drones boven Natura 2000 gebieden. De richtlijnen zijn gebaseerd op een uitgebreide literatuurstudie door ecologisch adviesbureau Waardenburg. Bekeken is onder welke omstandigheden dieren verstoord kunnen worden door een drone. De richtlijnen zijn eigenlijk bedoeld voor Natura 2000 gebieden, maar ik volg ze ook in andere natuurgebieden. Voor dieren maakt het immers geen verschil of ze wel of niet in een Natura 2000 gebied zitten.

Een belangrijke conclusie uit het rapport is dat er op een vlieghoogte van minimaal 50 meter (in het broedseizoen 60 meter) geen verstoring meer kan optreden: zelfs de meest gevoelige dieren reageren dan niet meer op een drone. Om geen risico’s te lopen vlieg ik daarom in natuurgebieden bijna altijd boven de 50 meter.

 

Kies zorgvuldig je opstijgplek

Een uitzondering op de minimale vlieghoogte is natuurlijk het moment van opstijgen en landen, maar die plek kies ik wel zorgvuldig. Het moet een open plek zijn, vanwaar je je drone altijd in het zicht kunt houden. Niet alleen omdat dat verplicht is, maar ook omdat je dan kunt zien of er vogels in de buurt komen. Op een open plek kun je ook beter zien of er op de grond geen dieren (of mensen) in de buurt zijn die je zou kunnen verstoren. Zijn die er wel, zoek dan een andere plek. Als er op het moment dat ik ga landen wel dieren of mensen vlakbij zijn, loop ik een stukje verder en land de drone daar. Blijf wel op de paden, zodat je niet per ongeluk kwetsbare vegetatie vertrapt.

Vliegen op hoogte geeft een mooi overzicht zonder risico op verstoring.
Vliegen op hoogte geeft een mooi overzicht zonder risico op verstoring. Fotograaf: Paul Oostveen

Maak rustige vliegbewegingen

Erg belangrijk is ook het maken van rustige vliegbewegingen. Op de standaard instellingen zijn de meeste drones heel responsief: ze reageren behoorlijk fel op je joysticks. Als je de joystick in een keer voluit induwt, denkt je drone dat je vanuit stilstand direct naar maximale snelheid wilt. En als je dan op de plek bent aangekomen en de joystick in een keer loslaat, denkt je drone dat je daar abrupt wilt stilstaan. Hij geeft dan veel tegengas om de beweging zo snel mogelijk te stoppen. In beide gevallen geeft dat een grote energiestoot, een onrustige beweging en een hoge geluidspiek. Vooral dat laatste is heel storend – en gemakkelijk te voorkomen. Als je je drone wilt verplaatsen, druk de joysticks dan heel geleidelijk in. Ben je op je bestemming, laat de joysticks dan weer heel geleidelijk los.

Goed om te weten: de gevoeligheid waarmee je drone reageert kun je zelf instellen. In de DJI Fly app doe je dat in het menu onder Control, Gain & Expo tuning. Verlaag de ‘brake sensitivity’ om te zorgen dat je drone minder abrupt stopt. Let op: dat betekent wel dat je drone nog een klein stukje doorvliegt. Door de ‘expo’ waarden te verlagen gaat je drone minder snel vooruit als je de joystick maar een klein beetje indrukt. Dat maakt het gemakkelijker om rustig op gang te komen.

Voor rustigere vliegbewegingen bedien je de joysticks heel geleidelijk en verlaag je onder instellingen de ‘brake sensitivity’ en ‘expo’.
Voor rustigere vliegbewegingen bedien je de joysticks heel geleidelijk en verlaag je onder instellingen de ‘brake sensitivity’ en ‘expo’. Fotograaf: Paul Oostveen

Verstoor geen dieren

Natuurlijk zorg je ervoor dat je dieren niet lastigvalt. Zie je grote grazers, groot wild of groepen vogels? Vlieg er niet dicht naar toe en zeker niet op lage hoogte. In het broedseizoen is het helemaal oppassen geblazen. Houd dan altijd minimaal 60 meter hoogte aan. Tijdens het broedseizoen opstijgen vanuit een natuurgebied doe ik alleen met expliciete toestemming van de boswachters. In sommige gebieden moet je ook rekening houden met de vogeltrek.

Tijdens vorstperiodes in de winter is er in een natuurgebied soms nog maar een wak, een laatste open plek in het ijs waar vogels en andere dieren kunnen drinken. Bij zo’n laatste drinkplek blijf ik liever uit de buurt. Vlieg je tijdens een hoogwaterperiode in de rivieren? Houd dan rekening met de hoogwatervluchtplaatsen: de hoger gelegen delen van de uiterwaarden die nu een toevluchtsoord zijn voor vogels en andere dieren. Ook in getijdengebieden zijn hoogwatervluchtplaatsen voor bijvoorbeeld vogels en zeehonden. Probeer die plekken te vermijden of vlieg er heel hoog overheen. Voor het Waddengebied is trouwens ooit een gedragscode gemaakt met meer tips.

Overleg met de gebiedsbeheerder

Gebiedsbeheerders zijn niet altijd even enthousiast over drones in hun gebieden. In sommige gebieden is het nadrukkelijk verboden met drones op te stijgen. Dat staat bijvoorbeeld in (Natura 2000) toegang beperkende besluiten, of in de toegangsregels van het gebied. In andere gebieden willen de boswachters het in ieder geval graag weten als je er gaat vliegen. Er zijn ook gebieden waar het allemaal niet zo’n probleem is. Het is altijd een goed idee om tevoren contact op te nemen met de boswachter. Leg uit wat je van plan bent en wat je doet om verstoring te vermijden. Je hoort dan vanzelf of (en onder welke voorwaarden) je in dat gebied mag vliegen. Soms stellen ze aanvullende voorwaarden. Denk aan het vermijden van de tijden rond zonsopkomst en zonsondergang, vermijden van het broedseizoen of de vogeltrek of het vermijden van bepaalde locaties omdat daar extra gevoelige soorten zijn waargenomen. Dergelijke aanwijzingen waardeer ik zeer, omdat ze de kans op verstoring verder minimaliseren.

Top-down foto zonder verstoring en met toestemming van de boswachter.
Top-down foto zonder verstoring en met toestemming van de boswachter. Fotograaf: Paul Oostveen

7 reacties

  1. Beste Paul,

    Mooie foto’s en duidelijk artikel. Ik ben onlangs eigenaar geworden van de DJI Mini Pro 3. Wat ik echter nog onduidelijk vind, is het Natura-2000 gebied. Volgens de Go Drone map behoort Scheveningen, laten we zeggen het strand en de duinen, tot beschermd natuurgebied en mag daar niet gevlogen worden. Toch zie ik veel video’s en foto’s van mensen die daar hebben gevlogen. Ik heb op de Go Drone map gekeken waar er nog meer gevlogen kan worden, maar dit is letterlijk nergens volgens deze map… behalve polders, maar daar heb ik niks aan. Ik word er dus niet wijzer uit. Op andere sites heb ik ook gelezen over overleg met de gebiedsbeheerder, maar hier wordt gezegd dat particulieren vrijwel altijd worden afgewezen. Ik weet nu niet meer wat mag en wat niet mag…

    1. Bedankt voor je reactie Shamira. Natura 2000 is een lastige materie voor dronevliegers. Op GoDrone staat ook niet of het daar mag of niet mag, maar wordt verwezen naar de beheerplannen. Voor sommige gebieden zijn er daarnaast toegangsbeperkingsbesluiten waarin expliciet kan staan dat je er niet met een drone mag vliegen (bijvoorbeeld veel Natura 2000 gebieden in Zeeland). Daarnaast kan een gebiedsbeheerder in haar toegangsregels verbieden om op te stijgen vanuit hun gebied. Dat deed bijvoorbeeld Dunea voor het duingebied Meijendel. Overigens is het strand meestal uitgesloten van het Natura 2000 gebied, maar zoom goed in op de dronekaarten (met luchtfoto) om te checken waar de grens loopt. Rond Scheveningen heb je ook nog de nodige no-fly zones vanwege luchthavens, overheidsgebouwen en koninklijke paleizen.
      Waarom je dan toch foto’s en video’s ziet? Soms is een opname met toestemming gemaakt, of vloog de piloot net buiten het gefotografeerde/verboden gebied – bijvoorbeeld boven het strand. Zelf vlieg ik al sinds 2014 met drones. In de beginjaren kon ik soms foto’s maken op plekken waar dat nu niet meer mag. En helaas zijn er ook mensen die zich nergens wat van aantrekken en/of best een boete willen riskeren, Bedenk wel: voor het vliegen in een no-fly zone of in strijd met de regels van de open categorie betaal je al snel een boete van € 250 of € 350.
      Hopelijk heb je hier iets aan en vind je toch mooie plekken om te fotograferen zonder regels te overtreden en zonder de natuur te verstoren. Let wel op: het broedseizoen is nog niet voorbij.

  2. In hoge bomen (20-30meter) kunnen vogelnesten zitten. Dan lijkt me een vlieghoogte van 50 meter onvoldoende.

    1. Bedankt voor je reactie Donald. Het is altijd verstandig de specifieke omstandigheden te bekijken en je gedrag daarop aan te passen.
      Toch een paar nuances:
      – De geadviseerde vlieghoogte in het broedseizoen is minimaal 60 meter boven de grond. Daarbij is in het onderzoeksrapport rekening gehouden met een worst-case scenario (lees: de meest gevoelige soorten). Voor de zekerheid vlieg ik meestal nog wat hoger.
      – Uit het onderzoek blijkt ook dat diersoorten in meer gesloten landschappen zoals bossen minder gevoelig zijn voor verstoring door drones dan soorten van open water en agrarisch gebied.
      – Het onderzoeksrapport verscheen in 2019 en is voor een belangrijk deel gebaseerd op internationaal onderzoek uit de jaren daarvoor. De hoogtes en andere richtlijnen zijn dus gebaseerd op de drones die toen gangbaar waren. Inmiddels zijn de meeste drones een stuk kleiner en stiller geworden, maar vooralsnog blijf ik de richtlijnen gewoon volgen.

      1. Begrijp niet helemaal wat de meerwaarde van het filmen boven de boomtoppen of weilanden is?
        Er wordt ook gevlogen in gebieden waar een no fly zone is zoals de Loenermark en Terlet. Mensen moeten toch beter weten lijkt mij.

        1. Ieder zijn ding Rob. Ik zie die meerwaarde wel, maar ik ‘begrijp’ ook niet alle vormen van (natuur)fotografie. Maar wat voor natuurfotograaf je ook bent, ik vind het belangrijk om de natuur niet te verstoren en hoop daar met dit artikel een kleine bijdrage aan te leveren. Daarnaast moet je je natuurlijk aan de regels houden, zoals de toegangsregels van een gebied.
          Dit artikel gaat niet over een andere verantwoordelijkheid van dronepiloten: je neemt deel aan het luchtverkeer en moet daarom altijd zorgen voor een veilige vluchtuitvoering. Veilig voor mensen en zaken op de grond én voor ander luchtverkeer. Daarom zijn er veel regels waar iedere dronepiloot zich aan moet houden (waaronder die no fly zones) en is er tegenwoordig ook een verplichte basisopleiding met examen. Helaas zijn er altijd mensen die zich daar niets van aantrekken.

      2. Paul, dat je de richtlijnen volgt, kan ik alleen maar waarderen. Ik vind ook dat elke zichzelf respecterende (hobby) natuurfotograaf in de eerste plaats de natuur voorop moet stellen boven het mooie plaatje. Neem bijvoorbeeld de wilde boshiacynt, daar waar die vertrapt wordt, komt die niet meer terug. Je ziet het vaak genoeg gebeuren dat omwille van het mooie plaatje schade wordt toegebracht aan de natuur.
        Er zijn populaire plaatsen die erin gaan als zoete koek bij de natuurfotograaf en dat gebeurt dan zo massaal dat dat alleen al de rust verstoort.
        Hiermee wil ik niet alle serieuze (hobby) natuurfotografen over één kam scheren.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

7 reacties

  1. Beste Paul,

    Mooie foto’s en duidelijk artikel. Ik ben onlangs eigenaar geworden van de DJI Mini Pro 3. Wat ik echter nog onduidelijk vind, is het Natura-2000 gebied. Volgens de Go Drone map behoort Scheveningen, laten we zeggen het strand en de duinen, tot beschermd natuurgebied en mag daar niet gevlogen worden. Toch zie ik veel video’s en foto’s van mensen die daar hebben gevlogen. Ik heb op de Go Drone map gekeken waar er nog meer gevlogen kan worden, maar dit is letterlijk nergens volgens deze map… behalve polders, maar daar heb ik niks aan. Ik word er dus niet wijzer uit. Op andere sites heb ik ook gelezen over overleg met de gebiedsbeheerder, maar hier wordt gezegd dat particulieren vrijwel altijd worden afgewezen. Ik weet nu niet meer wat mag en wat niet mag…

    1. Bedankt voor je reactie Shamira. Natura 2000 is een lastige materie voor dronevliegers. Op GoDrone staat ook niet of het daar mag of niet mag, maar wordt verwezen naar de beheerplannen. Voor sommige gebieden zijn er daarnaast toegangsbeperkingsbesluiten waarin expliciet kan staan dat je er niet met een drone mag vliegen (bijvoorbeeld veel Natura 2000 gebieden in Zeeland). Daarnaast kan een gebiedsbeheerder in haar toegangsregels verbieden om op te stijgen vanuit hun gebied. Dat deed bijvoorbeeld Dunea voor het duingebied Meijendel. Overigens is het strand meestal uitgesloten van het Natura 2000 gebied, maar zoom goed in op de dronekaarten (met luchtfoto) om te checken waar de grens loopt. Rond Scheveningen heb je ook nog de nodige no-fly zones vanwege luchthavens, overheidsgebouwen en koninklijke paleizen.
      Waarom je dan toch foto’s en video’s ziet? Soms is een opname met toestemming gemaakt, of vloog de piloot net buiten het gefotografeerde/verboden gebied – bijvoorbeeld boven het strand. Zelf vlieg ik al sinds 2014 met drones. In de beginjaren kon ik soms foto’s maken op plekken waar dat nu niet meer mag. En helaas zijn er ook mensen die zich nergens wat van aantrekken en/of best een boete willen riskeren, Bedenk wel: voor het vliegen in een no-fly zone of in strijd met de regels van de open categorie betaal je al snel een boete van € 250 of € 350.
      Hopelijk heb je hier iets aan en vind je toch mooie plekken om te fotograferen zonder regels te overtreden en zonder de natuur te verstoren. Let wel op: het broedseizoen is nog niet voorbij.

  2. In hoge bomen (20-30meter) kunnen vogelnesten zitten. Dan lijkt me een vlieghoogte van 50 meter onvoldoende.

    1. Bedankt voor je reactie Donald. Het is altijd verstandig de specifieke omstandigheden te bekijken en je gedrag daarop aan te passen.
      Toch een paar nuances:
      – De geadviseerde vlieghoogte in het broedseizoen is minimaal 60 meter boven de grond. Daarbij is in het onderzoeksrapport rekening gehouden met een worst-case scenario (lees: de meest gevoelige soorten). Voor de zekerheid vlieg ik meestal nog wat hoger.
      – Uit het onderzoek blijkt ook dat diersoorten in meer gesloten landschappen zoals bossen minder gevoelig zijn voor verstoring door drones dan soorten van open water en agrarisch gebied.
      – Het onderzoeksrapport verscheen in 2019 en is voor een belangrijk deel gebaseerd op internationaal onderzoek uit de jaren daarvoor. De hoogtes en andere richtlijnen zijn dus gebaseerd op de drones die toen gangbaar waren. Inmiddels zijn de meeste drones een stuk kleiner en stiller geworden, maar vooralsnog blijf ik de richtlijnen gewoon volgen.

      1. Begrijp niet helemaal wat de meerwaarde van het filmen boven de boomtoppen of weilanden is?
        Er wordt ook gevlogen in gebieden waar een no fly zone is zoals de Loenermark en Terlet. Mensen moeten toch beter weten lijkt mij.

        1. Ieder zijn ding Rob. Ik zie die meerwaarde wel, maar ik ‘begrijp’ ook niet alle vormen van (natuur)fotografie. Maar wat voor natuurfotograaf je ook bent, ik vind het belangrijk om de natuur niet te verstoren en hoop daar met dit artikel een kleine bijdrage aan te leveren. Daarnaast moet je je natuurlijk aan de regels houden, zoals de toegangsregels van een gebied.
          Dit artikel gaat niet over een andere verantwoordelijkheid van dronepiloten: je neemt deel aan het luchtverkeer en moet daarom altijd zorgen voor een veilige vluchtuitvoering. Veilig voor mensen en zaken op de grond én voor ander luchtverkeer. Daarom zijn er veel regels waar iedere dronepiloot zich aan moet houden (waaronder die no fly zones) en is er tegenwoordig ook een verplichte basisopleiding met examen. Helaas zijn er altijd mensen die zich daar niets van aantrekken.

      2. Paul, dat je de richtlijnen volgt, kan ik alleen maar waarderen. Ik vind ook dat elke zichzelf respecterende (hobby) natuurfotograaf in de eerste plaats de natuur voorop moet stellen boven het mooie plaatje. Neem bijvoorbeeld de wilde boshiacynt, daar waar die vertrapt wordt, komt die niet meer terug. Je ziet het vaak genoeg gebeuren dat omwille van het mooie plaatje schade wordt toegebracht aan de natuur.
        Er zijn populaire plaatsen die erin gaan als zoete koek bij de natuurfotograaf en dat gebeurt dan zo massaal dat dat alleen al de rust verstoort.
        Hiermee wil ik niet alle serieuze (hobby) natuurfotografen over één kam scheren.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: