Menu

Onderdeel van Pixfactory

Plaats elementen los van elkaar

De natuur is niet gemaakt om door ons mooi gefotografeerd te worden. Vaak staan allerlei elementen in de weg, voor elkaar of tegen elkaar aan. Bloemen die elkaar raken, vogels die aan elkaar vastgeplakt lijken of bomen die aan de horizon vastzitten. Het is aan jou als fotograaf om elementen te rangschikken in het beeld (‘compositie’) maar ook om ervoor te zorgen dat alles de juiste plek en ruimte krijgt.
Een kleine jager vlak voor het moment dat zij wegvliegt. Ook al wordt het oog meteen getrokken door de stand van de vleugels, in tweede instantie valt je op dat de vogels precies in de open ruimte past tussen voor- en achtergrond. Alle elementen staan in dit beeld los van elkaar.
Een kleine jager vlak voor het moment dat zij wegvliegt. Ook al wordt het oog meteen getrokken door de stand van de vleugels, in tweede instantie valt je op dat de vogels precies in de open ruimte past tussen voor- en achtergrond. Alle elementen staan in dit beeld los van elkaar. Fotograaf: Johan van der Wielen

Laat ik beginnen te stellen dat ik een perfectionist ben. Sterker nog, ik ben eigenlijk totaal geen perfectionist… behalve als het gaat om fotografie (tot frustratie van mijn vrouw als ik weer eens klusjes in huis doe). En dan ook niet eens als het gaat om apparatuur, locaties, moment, licht of soort. Ik kan veel van mij afzetten en accepteer dat ik niet op het juiste moment of de juiste plek sta. Pas op het moment dat ik mijn camera ter hand neem en bezig ben met beeld wordt een enorme perfectionist in mij wakker. Als het gaat om compositie, spel van het licht en de mogelijkheden van het moment kan ik zo lang mogelijk broeden op het verbeteren van een beeld. Daarbij kijk ik altijd naar hoe de elementen in mijn beeld staan.

Daar ben ik zóveel mee bezig dat het, ten tijde van het schrijven van deze tutorial, best lastig was om voorbeeld foto’s te vinden. Of ik ben er in het veld al druk mee geweest óf ik heb de in mijn ogen niet goede foto’s al lang weggegooid. Gelukkig vond ik nog het één en ander.

Beweeg heen en weer om alles los te krijgen

Wat ik vaak zie is een net niet lekkere rangschikking van elementen in het beeld. Sommigen zijn tegen elkaar vastgeplakt waardoor een rommelig en chaotisch beeld ontstaat. Soms is een klein beetje heen of weer bewegen al voldoende om elementen los te krijgen en te zorgen dat voor- en achtergrond niet met elkaar concurreren. Ik zal een voorbeeld geven.

De knop van de gele lis (misschien nog wel mooier dan de bloem). Op de achtergrond zie je de stengel van een bloem erachter. Bloem en stengel zitten op elkaar geplakt wat het geheel een rommelig gevoel geeft. De achtergrond concurreert met het onderwerp.
De knop van de gele lis (misschien nog wel mooier dan de bloem). Op de achtergrond zie je de stengel van een bloem erachter. Bloem en stengel zitten op elkaar geplakt wat het geheel een rommelig gevoel geeft. De achtergrond concurreert met het onderwerp. Fotograaf: Johan van der Wielen
Een paar cm naar links is al voldoende om de bloemknop en stengel los van elkaar te krijgen. Nu ondersteunt de vorm van de stengel de knop en krijgt de bloemknop meer vrijheid en ruimte. Het rommelige is nu uit het beeld.
Een paar cm naar links is al voldoende om de bloemknop en stengel los van elkaar te krijgen. Nu ondersteunt de vorm van de stengel de knop en krijgt de bloemknop meer vrijheid en ruimte. Het rommelige is nu uit het beeld. Fotograaf: Johan van der Wielen
Prachtige ochtend met mooie lucht en mooi licht. Toch is het resultaat in mijn ogen een rommelig beeld.
Prachtige ochtend met mooie lucht en mooi licht. Toch is het resultaat in mijn ogen een rommelig beeld. Fotograaf: Johan van der Wielen
Even omcirkeld waar ik mij aan irriteer. De twee bloemen links onderen zitten vastgeplakt aan de horizon (de horizon loopt door de bloem heen). Verder zie je dat van de bloem linksonder de sprietjes te dicht bij de bovenste kievitsbloem zitten. De bloem rechts zit niet alleen aan de horizon vastgeplakt maar door de boom precies achter de blaadjes is het lastig om onderscheid te maken tussen bloem en de achtergrond.
Even omcirkeld waar ik mij aan irriteer. De twee bloemen links onderen zitten vastgeplakt aan de horizon (de horizon loopt door de bloem heen). Verder zie je dat van de bloem linksonder de sprietjes te dicht bij de bovenste kievitsbloem zitten. De bloem rechts zit niet alleen aan de horizon vastgeplakt maar door de boom precies achter de blaadjes is het lastig om onderscheid te maken tussen bloem en de achtergrond. Fotograaf: Johan van der Wielen

Dit beeld kreeg ik niet beter, zelfs niet door lager te gaan, en heb daarom een andere compositie met een andere bloem gekozen.

Minder in beeld gebracht (er is al genoeg te zien) en er nu voor gezorgd dat de stengel door de horizon prikt en de bloemen in de vrije ruimte in de lucht geplaatst zijn.      
Minder in beeld gebracht (er is al genoeg te zien) en er nu voor gezorgd dat de stengel door de horizon prikt en de bloemen in de vrije ruimte in de lucht geplaatst zijn. Fotograaf: Johan van der Wielen

Wacht op het goede moment

Wanneer je te maken hebt met bewegende onderwerpen, zoals dieren, dan komt het vaak voor dat elementen niet op de juiste plek in de compositie zitten of zelfs elkaar overlappen. Dan is het wachten op het juiste moment.

Geen serene vogel-op-stok foto maar een belevend beeld van de verzameling van jonge lepelaars op de Westerplas op Schiermonnikoog.
Geen serene vogel-op-stok foto maar een belevend beeld van de verzameling van jonge lepelaars op de Westerplas op Schiermonnikoog. Fotograaf: Johan van der Wielen
Als je goed kijkt zitten er minstens twee elementen in die niet lekker uitkomen. Zo is de meest linkse lepelaar afgesneden door het kader en zit de kop van de grauwe gans net vast aan de poot van een lepelaar.
Als je goed kijkt zitten er minstens twee elementen in die niet lekker uitkomen. Zo is de meest linkse lepelaar afgesneden door het kader en zit de kop van de grauwe gans net vast aan de poot van een lepelaar. Fotograaf: Johan van der Wielen
Door iets verder naar rechts te mikken ben ik beide linker lepelaars kwijt en komt er rechts op de tak een aalscholver bij. Verder heel even wachten en de grauwe gans komt mooi los van de achtergrond. Ook al is het geheel rommelig en vol informatie, door de verschillende elementen zoveel mogelijk los te krijgen ontstaat toch rust in het beeld.
Door iets verder naar rechts te mikken ben ik beide linker lepelaars kwijt en komt er rechts op de tak een aalscholver bij. Verder heel even wachten en de grauwe gans komt mooi los van de achtergrond. Ook al is het geheel rommelig en vol informatie, door de verschillende elementen zoveel mogelijk los te krijgen ontstaat toch rust in het beeld. Fotograaf: Johan van der Wielen

Haal je onderwerp los van de horizon

De horizon is een lastig element in beeld. Aan de ene kant wil je niet dat alle andere elementen onder of juist boven de horizon worden geplaatst maar tegelijk wil je wel dat de horizon niet als een mes gaat dienen om elementen te doorsnijden.  Hieronder weer een voorbeeld.

Een eenzame boom in de duinen van Terschelling. Door mijn standpunt (ik sta gewoon rechtop) zie je dat een deel van de boomkruin is vastgeplakt tegen de horizon. Het geheel van boom en voorgrond is wat amorf.
Een eenzame boom in de duinen van Terschelling. Door mijn standpunt (ik sta gewoon rechtop) zie je dat een deel van de boomkruin is vastgeplakt tegen de horizon. Het geheel van boom en voorgrond is wat amorf. Fotograaf: Johan van der Wielen
Door een beetje door de knieën te gaan komt de boom nu los van de omgeving. De stam prikt nu mooi door de horizon heen en verbindt op deze manier voorgrond met lucht. Een bijkomend voordeel is nu ook dat de boom, ook al was hij maar 3m hoog, gevoelsmatig ineens veel indrukwekkender wordt omdat je er als kijker tegenop kijkt.
Door een beetje door de knieën te gaan komt de boom nu los van de omgeving. De stam prikt nu mooi door de horizon heen en verbindt op deze manier voorgrond met lucht. Een bijkomend voordeel is nu ook dat de boom, ook al was hij maar 3m hoog, gevoelsmatig ineens veel indrukwekkender wordt omdat je er als kijker tegenop kijkt. Fotograaf: Johan van der Wielen

Perfectionisme op alles wat beweegt

Hetzelfde perfectionisme heb ik met de wieken van de windmolens. Die moeten ook mooi gepositioneerd worden, dus niet één wiek precies tegen de mast aan of half tegen een wolk. Bij één windmolen kun je nog wel mikken maar als je er meerdere in beeld neemt moet je soms in burst een heleboel foto’s maken tot er één tussen zit waarbij alle wieken perfect in beeld komen.

Dit zijn 6 net-niet foto’s. Eens kijken of jij per foto kan bedenken waarom ik daar net niet tevreden over ben.
Dit zijn 6 net-niet foto’s. Eens kijken of jij per foto kan bedenken waarom ik daar net niet tevreden over ben. Fotograaf: Johan van der Wielen
Om je te helpen, dit is het beeld waarbij voor mij wel alles precies goed staat.
Om je te helpen, dit is het beeld waarbij voor mij wel alles precies goed staat. Fotograaf: Johan van der Wielen

Het waren wat verschillende voorbeelden, vooral om te laten zien dat je soms met een kleine verandering van standpunt of heel even wachten, ineens wel de rust in het beeld krijgt in plaats van de chaos wanneer alles elkaar overlapt.

6 reacties

  1. Dank je wel voor je informatie ,maar diafragma zoals op de foto met de lis is na mijn idee ook heel belangrijk,
    groetjes Marian

  2. Zo zie je dat door het standpunt wat te wijzigen je een veel betere foto kunt krijgen. Maar de eerste les die ik door deze tutorial kreeg, is eerst zorgvuldig rondkijken, voordat je de compositie bepaald. Bedankt Johan.

  3. Beste Johan,

    Mooie tutorial. Ik ben het er helemaal mee eens. Maak zelf ook vaak die worsteling door. Als ik mijn foto’s dan terugkijk zie ik geregeld dat het onderwerp (onderwerpen) niet los staat. Dus dank voor jouw toelichting.
    Het hangende bloemetje is trouwens een boeren orchidee.
    vriendelijke groet,

    1. dank je wel.

      v.w.b. de bloem, de officiële naam is de kievitsbloem (fritillaria meleagris) waarbij de naam verwijst naar het schaakbordpatroon op de bloem wat lijkt op een kievitsei. Ik ken hem ook onder de naam ‘Zwolse Tulp’ of ‘Hollandse tulp’. De naam ‘boeren orchidee’ ken ik als ‘splitbloem’ (Schizanthus wisetonensis), in mijn beleving is dit ik vooral een tuinplant maar misschien zijn er plekken waar de kievitsbloem ook deze naam krijgt, dat weet ik niet.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

6 reacties

  1. Dank je wel voor je informatie ,maar diafragma zoals op de foto met de lis is na mijn idee ook heel belangrijk,
    groetjes Marian

  2. Zo zie je dat door het standpunt wat te wijzigen je een veel betere foto kunt krijgen. Maar de eerste les die ik door deze tutorial kreeg, is eerst zorgvuldig rondkijken, voordat je de compositie bepaald. Bedankt Johan.

  3. Beste Johan,

    Mooie tutorial. Ik ben het er helemaal mee eens. Maak zelf ook vaak die worsteling door. Als ik mijn foto’s dan terugkijk zie ik geregeld dat het onderwerp (onderwerpen) niet los staat. Dus dank voor jouw toelichting.
    Het hangende bloemetje is trouwens een boeren orchidee.
    vriendelijke groet,

    1. dank je wel.

      v.w.b. de bloem, de officiële naam is de kievitsbloem (fritillaria meleagris) waarbij de naam verwijst naar het schaakbordpatroon op de bloem wat lijkt op een kievitsei. Ik ken hem ook onder de naam ‘Zwolse Tulp’ of ‘Hollandse tulp’. De naam ‘boeren orchidee’ ken ik als ‘splitbloem’ (Schizanthus wisetonensis), in mijn beleving is dit ik vooral een tuinplant maar misschien zijn er plekken waar de kievitsbloem ook deze naam krijgt, dat weet ik niet.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: