1001 manieren om bomen te fotograferen

De seizoenen

Het mooie van bomen is de transitie door de seizoenen heen. Een voor de hand liggende aanpak is om een boom in verschillende seizoenen te fotograferen. Eenmaal een karakteristieke boom gevonden is het een kwestie van regelmatig terugkeren naar dezelfde locatie. Wel zo handig als die boom dan een beetje bij je in de buurt staat.

De jaren

Trek je het verhaal van de seizoenen nog een tandje door dan is het een aardig project om de stadia van een boom door de jaren heen vast te leggen. Van een boomvrucht tot de gevallen reus op het einde van zijn leven. Dat gaat natuurlijk niet lukken met een en dezelfde boom. Het vergt wel enige creativiteit om de illusie te laten wekken dat het om dezelfde boom gaat. Al is dat helemaal niet noodzakelijk.

Beweging

We zien bomen vooral als een statisch onderwerp. Saai wellicht. Toch zit er wel degelijk dynamiek in een boom. Daarvoor hebben we hulp nodig van de elementen, in dit geval bedoel ik de wind. Een flinke wind of storm kan spannende beelden opleveren.

Daarvoor plaats je camera op een statief en kiest een lange sluitertijd. De tijd is afhankelijk van de wind. Felle winden geven sneller een dynamisch beeld. Voor flauwe briesjes mag de sluitertijd flink hoger gezet worden. Om dan overbelichting te voorkomen kan een grijsfilter of polarisatiefilter helpen om het licht een paar stops te dimmen.

Solitair

Hoe prachtig kan een enkele boom een landschap opfleuren. Wanneer die boom alle aandacht in een weidse scene naar zich toe trekt, is het dan een landschaps- of bomenfoto? Totaal overbodige vraag natuurlijk, het gaat om het geheel en niet om er een labeltje op te plakken.

Het is wel een hele krachtige manier om aandacht te vragen voor een enkele boom. Van groothoeklens tot telezoom zijn alle lenzen in te zetten, het landschap bepaald welke type de juiste is. Met een telelens is heel vaak de illusie van een solitaire boom te creëren, kwestie van een passende uitsnede maken.

Groepje

Van solitair naar een groepje. Laat je fantasie er maar op los.

Bos

Natuurlijk kunnen we het bos niet overslaan. Een verzameling bomen, maar hoe breng je dat goed in beeld?

Je kan vanaf afstand inzoomen op de veelheid van bomen. Dat benadrukt de aantallen in een bos. Een andere aanpak is het oog van de kijker over een bospad het beeld in te begeleiden. Alle seizoenen zijn daarvoor geschikt. Het is maar net waar je voorkeur ligt.

Herhaling

Een verzameling van bomen is niet direct een bos. Denk maar eens aan de prachtige lanen in een landgoed. Herhaling doet het vaak goed in een beeld. Bos of laan, de cadans van een bomenrij geeft een prettig beeld. Die herhaling straalt een bepaalde comfortabele rust uit.

Op afstand met een telelens druk je de diverse bomen in elkaar en dat versterkt de veelheid van stammen. Ga eens op stap in het bos met alleen de 70-200mm of een 100-400mm en je zal al gauw de mogelijkheden ontdekken.

Licht

Bomen zijn perfecte modellen om met het licht te spelen. Het is toch altijd genieten wanneer de zonneharpen door een bomenkruin vallen.

Daar houdt het echter niet bij op. Wat te denken van een subtiel randje licht aan de zijkant van de stam. Of een laat zonnetje dat zich langs de boomstammen heen wurmt. Zonlicht en bomen is eigenlijk een hele tutorial op zichzelf, zoveel mogelijkheden zijn er.

Spooky

Gebrek aan licht hoeft geen tegenvaller te zijn. Donkere dagen kunnen in een dicht bos een hele duistere sfeer oproepen. Trouwens met onderbelichten kom je ook al een heel eind om een moody sfeer neer te zetten.

By night

Heb je er al eens over nagedacht om in het donker bomen te gaan fotograferen? Dat hoeft niet eng of griezelig te zijn. In dorp of stad zijn vast wel straten met mooie bomen te vinden. In de avond krijg je hulp met de belichting van de straatlantaarns.

Wanneer je de lantaarn net buiten beeld weet te houden kunnen er verrassende beelden ontstaan. Om het nachtelijke avontuur te benadrukken houd ik het histogram altijd aan de linkerkant.

Groothoek

Dicht bij een boom krijg je soms het gevoel dat deze je wil omarmen, zo mooi strekken de takken zich naar je uit. Zodra je door de zoeker kijkt verdwijnt dat gevoel direct. Dan is het tijd voor een extreme groothoek. Ergens in de ordegrootte 12-14mm, berekend vanuit fullframe.

Je zal zien dat je nog verrassend veel boom op de foto kan zetten. Natuurlijk ontstaat er vertekening maar dat is de charme van zo’n beeldhoek. Gebruik die in je voordeel.

De bast

De stam, schors of bast van een boom biedt prachtige structuren. De patronen van een grove den of schilfers op een berkenboom zijn slechts twee voorbeelden. Loop een boom dus niet zomaar voorbij en bestudeer de structuren.

Door de ronding van bomen kan het nodig zijn om te focus stacken zodat alles scherp op de afbeelding komt. Onscherpe delen kunnen gaan afleiden. Je kan ook inzoomen op een vlakker stuk van de boom en b.v. met f16 fotograferen. Meestal valt het resultaat echter tegen.

Leven op bomen

Een boom draagt leven met zich mee dat er huisvest. Zet dat leven eens in het zonnetje maar toch nog redelijk klein in het frame. Speel eens met een beeld waar dat leven en boom vechten in de compositie welke van de twee het onderwerp nou werkelijk is.

Leven op dood hout

Ook dood hout draagt leven met zich mee. Zwammen vestigen zich er graag. Geef de boom een laatste saluut door deze, waardig bekleed met zwammen, op de foto te zetten.

Bomen van boven

Drone’s zijn niet meer weg te denken uit het huidige fotografielandschap. Door hun hoge positie weten ze prachtige abstracte landschappen vast te leggen. Niet zelden zijn bomen daar een dankbaar onderwerp in.

Details

Van dichtbij bekeken zit een boomblad vol interessante details. Zeker als een van de bestaande bladmineerders een fraai gangenstelsel heeft aangelegd. Ook boomvruchten zoals eikels en kastanjes kunnen inspiratie bieden.

Het is dus aan te raden om eens wat langer bij een boom rond te hangen en alles eromheen in je op te nemen.

Bladerdek

Een strakke herfstwind schudt de kruin hardvochtig op en neer. Tijd om thuis te blijven want er bestaat gevaar dat er takken op je hoofd vallen. Wie een veilige plek weet te bemachtigen kan met langere sluitertijd heerlijk uit zijn plaat gaan om die dansende bladeren op de sensor te zetten. Gelukkig kan je het bladerdek ook veilig fotograferen wanneer het windstil is. Een zacht avondzonnetje brengt dan wat extra kleurenspel met zich mee.

ICM

Als de bladeren niet bewegen kan de camera dat altijd nog. (zie Wiki: wat is ICM). In deze wiki staat hoe het werkt met enkele voorbeelden.

Dubbele belichting

Oei, nou komen we bij een van mijn favoriete takken van fotografie. Meervoudige belichting kan op zoveel manieren worden ingezet. Focus je je op de kronkelige takken of op het veelvoud van stammen? Eenmaal bezig vliegt de tijd voorbij. Zie onderstaande tutorials voor meer inspiratie en tips.

Meervoudige belichting de verschillende modi

Meervoudige belichting: creatieve toepassingen

Zwart-Wit

Zo zie je maar weer dat je alles niet zo zwart-wit moet beoordelen. Een boom is niet zomaar een boom. Je kan er van alles mee. Een onuitputtelijke bron van inspiratie voor wie het wil zien. Oh ja, je kan ‘m natuurlijk ook zwart-wit op de foto zetten.

Nog meer?

Dit waren zo een aantal voorbeelden. Die 1001 manieren gaan we vandaag niet redden. Toch denk ik je zo een aantal bruikbare tips hebt om op inspiratieloze dagen aan de slag te gaan. Een onderwerp is dan meestal niet ver weg. En passant hoop ik dat er meer respect voor bomen ontstaat en dat ze daardoor de bescherming krijgen die zo nodig is.

Vooruit dan, nog wat voorbeelden

• weerspiegeling
• lentegroen
• jungle
• taiga
• oase
• mangrove
• productiebos
• kerstboom
• karakteristieke boom
• kaleidografie
• bloesem
• wortelstelsel
• boomgaard
• blikseminslag
• lange sluitertijden
• takken
• omgevallen boom
• doorkijkje
• speciale lenzen
• combinaties van het bovenstaande
• en nog vele mogelijkheden meer

Bosfotografie is een vorm van landschapsfotografie. In dit e-book leer je om binnen de overmaat aan lijnen in een bos een mooie compositie te creëren en orde in de chaos te zoeken en te scheppen. Creatieve vormen helpen hier enorm bij!

Klik hier om het e-book te downloaden.