Downgraden met Nikon, 600mm voor € 1.500!

Alternatieven

Daarna rees de vraag wat er aan de andere kant van het prijsspectrum beschikbaar is op bijvoorbeeld de 600mm-markt. Er was een Tamron 150-600mm zoom uitgekomen voor ruim € 1.000 en de Sigma-150-600mm was ook aangekondigd. Maar er is natuurlijk meer als je de snelle AF laat schieten. Zo zijn er nog oude Novoflexen in de omloop met Leitz Telyt 560mm-kop en oude Manual Focus Nikon ED-lenzen. Prachtige objectieven, met gering gewicht, die ook met digitale bodies hoog scoren. Voor € 1.000-1.500 zijn ze 2^e-hands te vinden op Marktplaats of bij de bekende fotozaken.

Novoflex met Leitz Telyt 560mm

Twee decennia terug was ik net overgestapt van Pentax-LX op 2 Nikon F801s-bodies, het werkte allemaal beter, sneller en logischer terwijl ze ook nog een stuk steviger waren. Hoewel voorzien van een (trage) AF gebruikte ik de bodies aanvankelijk met handscherpstelling, voor het grote werk achter de Telyt 560mm. Dit is een kop van Leitz die achter een snelinstelgreep van Novoflex geschroefd kan worden en zodoende een hanteerbare combi vormt. Doordat er slechts één lenselement is bedraagt de lengte vanaf sensor/filmvlak ook echt 560mm waarmee het een lange dunne pijp is, want het diafragma heeft als grootste opening slechts F6.8. Daarbij is dit niet automatisch, dus wordt je zoekerbeeld bij diafragmeren steeds donkerder. Desalniettemin een zeer fraai tekenende lens met in het centrum een grote scherpte. In Extremadura maakte ik er m’n eerste (en laatste) Spaanse Keizerarend mee. Vooral de bruintinten van deze roofvogels sprongen eruit door hun verzadigde weergave.

Handmatig scherpstellen

Zomer 2014 leende Joep Tomlow zijn Novoflex met Telyt 560m aan mij uit voor een hernieuwde kennismaking. Even wennen aan zo’n lange pijp van bijna 60 cm. en het handmatig scherpstellen was ik bijna verleerd. Wel prettig dat je met de 1,5 crop van de Nikon D7100 over een 840mm objectief met 24MP-sensor beschikt. In de Duursche Waarden was een overkomende visarend een mooi testobject terwijl later de jonge zeearenden van de Tongplaat eraan moesten geloven. Hoewel ik lang met de Novoflex-combi gewerkt had, bleek het weer erg wennen om er mee om te gaan. De lengte van 60cm. was vanuit de auto onhandig, terwijl de veerdruk in de hand voor onrust zorgde. Maar over de kleuren en scherpte weinig te klagen, hoewel er wel veel onscherpe beelden bij zaten. Dat laatste zal ook aan mijn gevorderde leeftijd en gebrek aan recente ervaring hebben gelegen. Maar het was wel een leuke uitdaging!

Nikon 600mm MF-ED: licht, scherp en compact

Getriggerd door Ken Rockwell’s positieve bericht over de oude Nikon 600mm AF viel mijn oog op een exemplaar in de vitrines bij KameraExpress in Capelle. Glas zag er gaaf uit, de scherpstelling werkte zeer soepel en dat bij een gewicht van minder dan 3 kilo! Ok, het diafragma was F5.6, maar deze lens bleek wel gechipt waardoor alle elektronische functies werkten en vanuit de body beheersbaar waren.

Toen de prijs zakte van € 2.400 naar € 1.500 sloeg ik toe. Via een schappelijke inruildeal, de 200-400mm zoom werd een nieuwe 80-400mm zoom, kon ik de 600mm MF voor wat extra Euro’s meenemen. Ik had een half jaar tevoren al wat testopnames gemaakt en die leken goed.

In de praktijk was het, zoals verwacht, een opvallend hanteerbare combinatie die makkelijk scherpstelt. Vooral vanuit de schuilhut naar de ijsvogel op tak werkt de lens optimaal vanaf statief. Zowel de Nikon D7100 werd erachter gehangen alsook de Nikon 1V1, een systeemcamera met 2,7 cropfactor. Past eigenlijk niet op de Nikon 600mm maar met een oude PK12-tussenring was er wel een match, uiteraard zonder de elektrische aansturing. Scherpe beelden en leuke video’s waren het resultaat, gewoon scherpstellen op het oog/visje en geen gedoe meer met pendelende autofocus. Voor vluchtfoto’s is het natuurlijk minder, zo ging een mooie langskomende zeearend in de IJsselmond aan mijn sensor voorbij zonder enige scherpe resultaten. Maar toch een mooie optie.

Waar vind je een gechipte Nikon 600mm?

De gewone oude Nikon 600mm MF-ED lenzen hebben geen chip en zijn voorzien van mechanisch diafragma. Je treft ze af en toe bij grote camerazaken als Cameraland of Kamera Express. Ook zijn ze op Ebay te vinden waarbij de laatste uitvoering, vanaf 1986 geproduceerd de voorkeur heeft. Goed uitkijken hoe het glas is en of alles nog goed draait en werkt is van groot belang. Enkele exemplaren blijken gechipt te zijn waardoor ze 4 elektronische contacten in de bajonet bezitten. Daardoor kun je vanuit de body het diafragma aansturen en dat werkt erg prettig. Mijn exemplaar had deze voorziening en de vraag was hoe- en door wie dat gemodificeerd was.

Bij Kamera Expresss keken ze wat wazig toen ik daar naar vroeg, de indruk bestond dat ze niet wisten dat de lens gechipt was. Maar zoals vaak bracht internet de uitkomst. Collega Wijn meldde, na mijn eerste publicaties, dat hij met Peter van Rij in de jaren negentig van de vorige eeuw deze lens had gehad en dat ze die in Amerika hadden laten chippen. Met uit een oude Nikon kitlens gesloopte chip en contacten. Ik had blijkbaar één van die twee exemplaren in handen. Nu was ook verklaard dat mijn file-info bij gebruik van deze lens als brandpunt ’ 80mm’ op gaf!