Menu

Onderdeel van Pixfactory

Kunstzinnig met “meervoudige belichting”, een andere benadering

Het doet me plezier als ik de laatste tijd regelmatig artikels zie verschijnen waar niet zozeer de aandacht meer op het ‘fotografisch technisch’ aspect ligt, maar op het gevoel. Te veel fotografen zijn bezig met de camera-instellingen en gaan niet af op hun gevoel. Zij vragen zich bijvoorbeeld af of de belichting wel juist zit en kijken dan naar de onder- of overbelichting die de camera aangeeft in plaats van te kijken naar het beeld om te zien of het goed zit.
Een foto van een eik in de mist en daarna een foto van de bladeren van een rode beuk. Fotograaf: Jean Claude Delforge

Meervoudige belichting

Een van de technieken om voor een deel af te stappen van de camera-instellingen is de “meervoudige belichting”. Niet dat je daar je camera niet meer voor hoeft te kennen, neen helemaal niet, maar andere kenmerken spelen hier een grotere rol, zoals compositie, kleurcombinatie en of de boodschap die de foto meegeeft of uitstraalt.

Wat heb je nodig voor een “meervoudige belichting”?

Een camera met de functie “meervoudige belichting” en of de mogelijkheid om foto’s te kunnen bewerken in camera. Het maakt hier niet uit welke lens of andere accessoires je hiervoor gebruikt. In hetgeen hier volgt gaan we uit van een combinatie van twee normale foto’s.

De foto van een grove den in tegenlicht met in de achtergrond een wat mistige opvulling en als tweede foto berkenblaadjes. Fotograaf: Jean Claude Delforge

Laat ons even kijken welke methodes we daarvoor kunnen gebruiken:

Methode 1

De basismethode is dat we 2 of meer foto’s maken die op elkaar worden geplaatst, vroeger zou men gezegd hebben; “twee foto’s op hetzelfde negatief”. De moeilijkheid schuilt erin dat de foto’s achter elkaar moeten worden genomen.

Tegenwoordig bieden vrijwel alle camera’s deze mogelijkheid.

Je zet de “meervoudige belichting” AAN en maakt de eerste foto, deze foto blijf je zien zodanig dat je de tweede foto daarop kunt richten. Je maakt de tweede foto en beiden worden samengevoegd in de camera. Sommige camera’s geven het resultaat in RAW andere in JPEG.

Je kan hier soms ook nog de manier van belichting kiezen, maar daar ga ik hier niet verder op in.

Een maisveld in een bos. Fotograaf: Jean Claude Delforge

Methode 2

Een aantal camera’s en dat is niet afhankelijk van het merk, maar van het type camera dat je gebruikt, laat ook toe om een eerste foto, een RAW foto, te kiezen van de geheugenkaart. Het moet wel degelijk een RAW foto zijn en eentje die genomen werd met dezelfde camera. Voor al diegenen die enkel in JPEG fotograferen lukt dit dus niet.

Je zet de “meervoudige belichting” AAN en kiest een foto op de geheugenkaart, een foto die je eerder al had gemaakt of zelfs eentje die nog op de geheugenkaart zat van een vorige fotoshoot. Eenmaal die keuze gemaakt, blijft deze foto weer zichtbaar totdat de tweede foto wordt gemaakt. Beide foto’s worden dan weer samengevoegd in de camera.

Een eerste foto met wat bladeren van de waterlelie op het wateroppervlak en een tweede foto met de bloem van een stekelige kogeldistel. Fotograaf: Jean Claude Delforge

Methode 3

Deze methode noemt men niet meer “meervoudige belichting” maar het komt er eigenlijk wel op neer. Bijvoorbeeld bij Nikon noemen ze deze methode ‘beeld-op-beeld’ en je kan het terugvinden in het retoucheermenu, bij Olympus kies je ‘bewerken’ in het weergavemenu.

De naam zegt hier al genoeg, je kiest in dit geval 2 RAW foto’s op de geheugenkaart en je kan het gewicht van elke foto bepalen met een instelling van 0,1 tot 2,0. Sommige camera’s geven het resultaat in RAW andere in JPEG.

“Beeld op beeld” methode in sommige Nikon camera’s. Fotograaf: Jean Claude Delforge
Door het gewicht van elke foto te variëren in de camera en de belichting en het contrast wat aan te passen in Lightroom krijg je snel duidelijke verschillen. Fotograaf: Jean Claude Delforge

Het voordeel bij deze laatste methode is dat je rustig foto’s kan nemen en achteraf beslissen wat je ermee gaat doen. Heb je daar wat ervaring in opgebouwd, dan ga je al snel vooruitdenken en foto’s maken die je later gaat gebruiken in combinatie met een andere foto.

Deze laatste methode haalt ook de druk van je schouders om onmiddellijk de juiste setting te vinden die past bij de vorige foto.

Een grove den in tegenlicht bij zonsopgang met een tweede foto enkel van het wolkendek die de vallei mysterieus doet overkomen. Fotograaf: Jean Claude Delforge

Methode 4

Er is nog een vierde methode en dat is het gebruik van een fotobewerkingssoftware zoals bijvoorbeeld Adobe Photoshop. Het spreekt vanzelf dat je hierbij nog meer vrijheid hebt dan bij de 3 vorige methodes. Maar niet iedereen zit te wachten op urenlange sessies achter de computer.

Het is wel zo dat dit soort fotografie niet iedereen ligt, het is vaak al moeilijk genoeg om een goede foto te maken, laat staan twee foto’s goed op elkaar te zetten. Als het dan lukt heb je toch foto’s waar je iets langer blijft naar kijken dan bij een traditionele foto, je ziet van alles en tracht het een plaatsje te geven of je laat je gaan en geniet van de algehele impressie die de foto biedt.

Meervoudige belichting is een mooie techniek, maar het is niet iets wat je zomaar aan zet en er dan maar op los fotografeert want wanneer je de eerste foto hebt gemaakt zou je al een idee moeten hebben van wat er daarna gebeurt. Dus het werkt zoals bij het schaken, je denkt enkele stappen vooruit of je werkt zoals een schilder die laag per laag het schilderij afwerkt dat hij vooraf al in gedachten had.

Hier lijkt het dat de takken met de bladeren in het water liggen, niets is minder waar. De onderliggende foto is een detailfoto van de onderzijde van een gevallen boomstam. De tweede foto toont beukenblaadjes aan de tak. Fotograaf: Jean Claude Delforge

Standaardisatie

Spijtig genoeg bestaat er geen ‘standaardisatie’ in deze techniek, heel wat camera’s doen het net anders. Zo heb je nog een belangrijk verschil, bepaalde camera’s zullen alle afzonderlijke beelden die verwerkt worden in een “meervoudige belichting” opslaan als losse foto’s, dat maakt het gemakkelijker als je achteraf iets wil verbeteren of bijvoorbeeld de foto’s op een andere manier wil samenvoegen.

Dit is niet echt iets waar we onmiddellijk zullen aan denken bij de aanschaf van een nieuwe camera, maar ga er dan ook niet van uit dat je deze functie zomaar op alle camera’s terugvindt, integendeel. Ook is de aankoop van een zogezegde professionele camera geen waarborg voor alle opties die hiervoor werden neergeschreven.

In dit artikel zijn alle getoonde foto’s het resultaat van 2 foto’s genomen met de verschillende methodes hierboven beschreven.

Ik hoop dat dit artikel een aanzet kan zijn om deze functie te gaan ontdekken en er veel plezier aan te beleven, dat is toch ons uiteindelijk doel.

De natuur aan banden gelegd. Fotograaf: Jean Claude Delforge

7 reacties

    1. Dat is je volste recht. Zoals ik al heb aangegeven in het artikel, is dit een techniek die niet iedereen kan smaken. Gelukkig is fotografie meer dan “zuivere” plaatjes schieten en kan iedereen zich uitleven op zijn of haar manier. Elke kunstvorm heeft wel takken waar je meer voor voelt dan andere.
      Indien we beide in een museum zouden terechtkomen, dan zouden we zeker niet in dezelfde zaal hangen.

  1. Leuke techniek. Klopt het dat als je een raw bestand van je geheugenkaart kiest dat je de nieuwe foto alleen kan maken met de instellingen van de foto van je geheugenkaart?

    1. Ook hier geldt dat de verschillende cameramerken anders reageren. Bij Olympus kan ik bijvoorbeeld niets meer veranderen bij de 2de foto, bij Nikon lukt dat dan weer wel. Dus kijk je best even wat er wordt gezegd voor jouw type camera.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

7 reacties

    1. Dat is je volste recht. Zoals ik al heb aangegeven in het artikel, is dit een techniek die niet iedereen kan smaken. Gelukkig is fotografie meer dan “zuivere” plaatjes schieten en kan iedereen zich uitleven op zijn of haar manier. Elke kunstvorm heeft wel takken waar je meer voor voelt dan andere.
      Indien we beide in een museum zouden terechtkomen, dan zouden we zeker niet in dezelfde zaal hangen.

  1. Leuke techniek. Klopt het dat als je een raw bestand van je geheugenkaart kiest dat je de nieuwe foto alleen kan maken met de instellingen van de foto van je geheugenkaart?

    1. Ook hier geldt dat de verschillende cameramerken anders reageren. Bij Olympus kan ik bijvoorbeeld niets meer veranderen bij de 2de foto, bij Nikon lukt dat dan weer wel. Dus kijk je best even wat er wordt gezegd voor jouw type camera.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: